Emacralé mot
Èn årtike di Wikipedia.
èn emacralé mot, c' est on mot k' a des sinses diferins d' ene coine a l' ôte do payis walon. Ça pout esse eto deus mots diferins ki si scrijhèt parey a des plaeces k' i gn a. Ça pout esse des omonimes.
[candjî] Mots a sinse diferin d' après l' coine del Walonreye
Dismacralaedje: Si on scrît po totes les coines del Walonreye, on eployrè purade on sinonime k' est bén clair:
- frambåjhe pôrè esse replaecî pa
- rodje amonne u ampoune (F. framboise, inglès raspberry)
- u pa caclindje (F. myrtille; inglès blueberry).
- blé pôrè esse replaecî pa:
- tåte pôrè esse replaecî pa
- djaive (po les oujheas) pout esse replaecî pa:
[candjî] Mots la k' ene rifondowe est li disfondowe d' èn ôte mot
Li rcoridjrece ni pout nén vey k' i gn a ene flotche
- feu
- rifondowe feu
- disfondowe feu d' rimês -> fijheu d' rimeas.
[candjî] Adire inte li sinse di tos les djoûs et l' sincieus sinse
- tchampion: dins l' lingaedje di tos les djoûs on l' eploye å pus sovint po les åbussons (dj' ô bén, les tchampions k' ont on pî et on tchapea); dins l' lingaedje sincieus c' est po totes les especes do ringne fungus (dj' ô bén, eto les tchamosseures, les tchampions microscopikes,...)
[candjî] Les emacralêyès cawetes
- cawete -è ki ça pout esse:
- li cawete -ô ki ça pout esse:
[candjî] Les pwaires minimomes
C' est des mots ki n' sont diferints ki pa ene lete
- ene longue voyale <=> ene coûte
- i va coûtchî <=> il î va.
- mi, dji so scran <=> ça va mî.
- li pådje <=> dj' a lî (léjhou)
[candjî] Mots dismacralés på rfondaedje
- schî (del tcherowe) <=> shî (cråxhe do boû) <=> shijh (chife 6); a plaeces dizo l' minme disfondowe chî.
- xho (grin di speate sins bale) <=> schô (djeron) <=> hôt (nén bas), a plaeces dizo l' minme disfondowe hô(t).
- heure (gregne) <=> scheure (hossî); a plaeces dizo l' minme disfondowe heure.
[candjî] Emacralés nos d' plante
Nos ki vout dire ene plante A ene sadju, et ene plante B ôte pårt:
- båbe di gade
- frambåjhe
[candjî] Viyaedjes omonimes
- Pådje des Emacralés nos d' viyaedjes.
