Kitô giáo Đông phương
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Kitô giáo Đông phương bao gồm các truyền thống Kitô giáo phát triển ở Hi Lạp, vùng Cận Đông và Đông Âu. Kitô giáo Đông phương có nhiều khác biệt với Kitô giáo Tây phương về văn hoá, chính trị cũng như thần học.
[sửa] Các nhóm giáo hội
- Chính Thống giáo Đông phương (Eastern Orthodox) chấp nhận 7 công đồng để xác định niềm tin (mặc dù nhiều người xem các công đồng 879-80 và 1341-1351 là công đồng thứ 8 và 9). Hầu hết Chính thống giáo Đông phương hiệp nhất trong sự thông công với Thượng phụ Constantinople. Chính Thống giáo Đông phương chiếm đa số trong Kitô giáo Đông phương.
- Chính thống giáo Đông phương (không Chalcedon) (Oriental Orthodox) chỉ chấp nhật 3 công đồng đầu (Nicea, Constantinople và Ephesus), và đặc biệt bác bỏ công đồng thứ 4 (công đồng Chalcedon, năm 451 CN, công đồng này xác quyết Giêsu có 2 bản tính: bản tính thần linh và bản tính con người). Vì vậy họ còn được gọi là Nhất Tính thuyết (Monophysite) (liên hệ với Nhất Tính thuyết của Eutychus), mặc dù họ không chấp nhận tên gọi này và thích dùng tên gọi "không Chalcedon" (non-Chalcedonian) hay "Miaphysite". Họ không chấp nhận các lời giảng về Nhất Tính thuyết của Eutychus. Chính Thống giáo Đông phương này tách khỏi phần còn lại của Kitô giáo vào thế kỉ thứ 5 và lúc đầu phát triển ở phía đông của Đế chế Byzantine, nhất là tại Ai Cập và Syria.
- Giáo hội Assyrian Đông phương chỉ chấp nhận công đồng Nicea và tách khỏi các giáo hội tây phương trong tiến trình li giáo Nestorius vào thế kỉ thứ 5; tuy nhiên, giáo lý của giáo hội này không thể được xem là thuyết Nestorius. Nestorius chống lại tước hiệu Mẹ Thiên Chúa (Theotokos) của Trinh nữ Maria và chỉ gọi là Mẹ đức Kitô (Christotokos). Những người chống Nestorius cho rằng ông ta chia đức Kitô làm 2 ngôi vị: Thiên Chúa Ngôi Lời không chịu đau khổ và chết trên thập tự giá, còn Giêsu con người thì bị như vậy, và Thiên Chúa Ngôi Lời thông suốt mọi sự, còn Giêsu con người thì có tri thức giới hạn; tuy nhiên Netorius khẳng định ông tin rằng đức Kitô thực sự là một ngôi vị (tiếng Hi Lạp: prosopon). Giáo lí của giáo hội Assyrian cho rằng đức Kitô có hai bản thể (qnome, essences) không hoà lẫn nhưng vĩnh viễn thống nhất trong một ngôi vị — điều này khác với thuyết Nestorius. Do phát triển bên trong Đế chế Ba Tư, giáo hội này nhanh chóng đi theo tiến trình khác với các các giáo hội Kitô giáo Đông phương khác.
- Công giáo Đông phương là nhóm các giáo hội theo nghi lễ đông phương thuộc thành phần (chiếm khoảng 2%) của giáo hội Công giáo Rôma.
Cũng có một số nhỏ các giáo hội Kitô giáo Đông phương khác không thuộc các nhóm trên.
