KGB
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
KGB (chuyển tự của КГБ) là tên viết tắt trong tiếng Nga của (Komitet Gosudarstvennoy Bezopasnosti), nghĩa là "Ủy ban An ninh Quốc gia".
Mục lục |
[sửa] Tổng quan
Trong thời gian từ ngày 13 tháng 3 năm 1954 đến ngày 6 tháng 9 năm 1991, KGB là tên của tổ chức làm bình phong cho:
- Cơ quan an ninh chính của Liên bang Xô viết
- Cơ quan tình báo chính của Liên bang Xô viết
- Cơ quan cảnh sát mật của Liên bang Xô viết.
Nhìn tổng quát, phạm vi thế lực hoạt động của KGB tương tự như của CIA. Công việc chống tình báo, gián điệp của KGB là đối chọi lại CIA và FBI.
[sửa] Lịch sử
Tháng 3 năm 1953 Lavrentiy Pavlovich Beria đã sáp nhập MVD và MGB vào một bộ máy MVD mới. Chỉ trong vòng một năm, Beria đã hoàn thành công việc và MVD đã được cải tổ. Sự cải cách này đã duy trì cho MVD một lực lượng cảnh sát riêng và tăng thêm quyền lực. Cơ quan mới KGB đảm đương những chức năng đảm bảo an ninh nội bộ và an ninh đối ngoại. Cùng với việc tái cơ cấu lại, KGB được đặt dưới sự giám sát và lãnh đạo trực tiếp của Hội đồng Bộ trưởng.
Vào ngày 5 tháng 7 năm 1978, KGB được đặt lại tên một lần nữa thành "KGB của Liên bang Xô viết". Vị giám đốc của cơ quan này được nắm giữ một ghế trong Hội đồng Bộ trưởng.
Sau những hoạt động rất nổi tiếng, những điệp vụ lớn, cuối cùng KGB vẫn bị giải tán khi người lãnh đạo cơ quan là Đại tướng Vladimir Aleksandrovich Kryuchkov đã sử dụng tiềm lực của KGB giúp đỡ những hoạt động táo bạo nhằm lật đổ Tổng thống đầu tiên và cũng là cuối cùng của Liên bang Xô viết Mikhail Sergeyevich Gorbachyov vào tháng 8 năm 1991.
Ngày 23 tháng 8 năm 1991 tướng Kryuchkov đã bị bắt giữ và tướng Vadim Viktorovich Bakatin được bổ nhiệm làm Giám đốc KGB, người sau đó ra lệnh giải thể "KGB của Liên bang Xô viết".
Ngày 6 tháng 11 năm 1991 KGB chính thức chấm dứt tồn tại, để lại sau nó rất nhiều phi vụ bí mật, những điệp viên sừng sỏ và nhiều bí mật khác.
Mặc dù được nối tiếp bởi Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) có chức năng tương tự như KGB nhưng ý nghĩa của nó không còn như trước.
Belarus là quốc gia duy nhất thời hậu Liên bang Xô viết có tổ chức Cơ quan An ninh Quốc gia tiếp tục được biết đến như là KGB. Belarus cũng chính là quê hương của Felix Edmundovich Dzerzhinsky, một trong những người sáng lập nên Cheka, tổ chức tiền thân của KGB.
[sửa] Nhiệm vụ
Nhiệm vụ chính của cơ quan này là hoạt động tình báo, gián điệp và chống tình báo, gián điệp của đối phương. Đồng thời KGB có nhiệm vụ tiêu trừ các tổ chức chống chính quyền Xô viết, các tổ chức phản cách mạng trong Liên bang Xô viết. Ngoài ra KGB còn có nhiệm vụ bảo vệ biên giới quốc gia, bảo vệ các lãnh tụ của Đảng Cộng sản Nga, các vị lãnh đạo nhà nước và bảo vệ tài sản nhà nước khi nguy cấp. Bên cạnh đó KGB còn có nhiệm vụ điều tra và truy tố bọn trộm cắp tài sản xã hội chủ nghĩa, tội phạm cổ cồn trắng.
[sửa] Cơ cấu tổ chức
[sửa] Bộ tham mưu
[sửa] Ban giám đốc
[sửa] Những phi vụ nổi tiếng
Trong suốt thời kỳ Chiến tranh Lạnh từ 1945 đến 1991, KGB đã có những hoạt động chống lại phương Tây, một vài hoạt động mang mật danh là tên gọi trước đó của nó như NKVD, MGB...
- Vụ Rudolf Ivanovich Abel.
- Vụ nhóm Cambridge, nhóm tình báo Liên Xô nổi tiếng tại Anh.
- Vụ Rober Hanssen, người lợi dụng địa vị của mình ở CIA đã cung cấp tài liệu tình báo cho KGB về hoạt động chống gián điệp của Hoa Kỳ.
- Aldrich Ames, một điệp viên của KGB trong CIA.
- Ethel Rosenberg và Julius Rosenberg bị Hoa Kỳ hành quyết do đã làm gián điệp cho NKVD, những người đã bị buộc tội là ăn cắp bí mật công nghệ từ chương trình hạt nhân của Hoa Kỳ. Tuy nhiên sự việc này gây ra rất nhiều tranh cãi.
- Vụ Melita Norwood đã cung cấp các tài liệu mật cho KGB trong suốt 40 năm.
