Chi Cắt
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
- Chim cắt trong nghĩa rộng còn được dùng để gọi nhiều loài chim ăn thịt không thuộc chi này.
|
?
Chi chim cắt |
|||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Con chim cắt lai giữa F. rusticolus và F. cherrug
|
|||||||||||||
| Phân loại khoa học | |||||||||||||
|
|||||||||||||
|
|
|||||||||||||
| Khoảng 37; xem văn bản.
|
Chi Cắt (danh pháp khoa học: Falco) được dùng để chỉ tới những loài chim cắt thực thụ, chẳng hạn như cắt Peregrine, là những loài chim ăn thịt hay chim săn mồi.
[sửa] Tổng quan
Các loài chim này có các cánh mỏng và nhọn, điều này cho phép chúng có thể lao xuống với tốc độ rất cao. Vì thế trong dân gian mới có câu "Nhanh như cắt". Chim cắt Peregrine là loài chim nhanh nhất trên Trái Đất, được cho là có thể đạt tốc độ lao xuống cao tới 320 km/h (200 mph). Tuy nhiên, tùy theo kích thước của từng loài cụ thể mà có lúc thì người ta gọi là ưng, lúc thì là cắt.
Các loài chim cắt khác còn có ưng miền bắc, ưng Nam Á và cắt êxalon. Một số loài chim cắt thực thụ có kích thước nhỏ và ăn côn trùng, với các cánh dài và hẹp được gọi là chim cắt nhỏ, và một số loài cắt luôn bay lượn khi săn các loài động vật gặm nhấm nhỏ cần có gió nhẹ để có thể bay lượn.
Kích thước của chim cắt trống thông thường nhỏ hơn chim cắt mái khoảng 30%.
Các loài chim cắt thực thụ là một phần của họ Falconidae, trong đó còn bao gồm cả caracara (cắt Trung-Nam Mỹ), các loài cắt rừng Nam Mỹ và chim cắt nhỏ (các chi Spiziapteryx và Microhierax).
Trong cuốn sách Boke of St Albans, được in lần đầu tiên năm 1486, thường được coi là của Juliana Berners, thì tại châu Âu thời trung cổ, người ta chia ra thành 15 đẳng cấp trong việc sử dụng các loại chim săn mồi để đi săn của các thợ săn, trong đó các quý tộc có phẩm tước từ bá tước tới công tước hay các vị quân vương (nhưng không phải hoàng đế) được dùng các loại chim trong họ Cắt thực thụ này. Từ bá tước tới công tước được sử dụng cắt Peregrine, quân vương dùng ưng miền bắc và hoàng đế dùng đại bàng. Tuy nhiên, danh sách đó có thể không có độ tin cậy cao, do một số loài chim săn mồi là quá nhỏ để có thể đi săn được các con thú lớn hoặc vào thời điểm đó người ta phải nhập khẩu và chúng là quá đắt để các quý tộc có địa vị thấp hơn có thể có được. Người ta có câu đi săn bằng chim ưng, nhưng nói một cách khoa học thì nó không hoàn toàn đúng.
[sửa] Các loài
- Cắt nhỏ châu Phi, Falco cuvierii
- Cắt Mỹ, Falco sparverius
- Cắt Amur, Falco amurensis
- Cắt Aplomado, Falco femoralis
- Cắt nhỏ Australia, Falco longipennis
- Cắt dơi, Falco rufigularis
- Cắt Ấn Độ Dương, Falco zoniventris
- Cắt Canary, Falco (peregrinus) pelegrinoides
- Cắt đen, Falco subniger
- Cắt nâu, Falco berigora
- Cắt lượn, Falco tinnunculus
- Cắt Dickinson, Falco dickinsoni
- Cắt Eleonora, Falco eleonorae
- cắt nhỏ Á-Âu, Falco subbuteo
- Cắt cáo, Falco alopex
- Cắt lớn, Falco rupicoloides
- Cắt xám châu Phi, Falco ardosiaceus
- Cắt xám, Falco hypoleucos
- Ưng miền bắc, Falco rusticolus
- Cắt Laggar, Falco jugger
- Cắt Lanner, Falco biarmicus
- Cắt nhỏ, Falco naumanni
- Cắt Madagascar, Falco newtoni
- Cắt Mauritius, Falco punctatus
- Cắt êxalon, Falco columbarius
- Cắt Nankeen, Falco cenchroides
- Cắt New Zealand, Falco novaeseelandiae
- Cắt ngực da cam, Falco deiroleucus
- Cắt nhỏ phương đông, Falco severus
- Cắt Peregrine, Falco peregrinus
- Cắt thảo nguyên, Falco mexicanus
- Cắt chân đỏ, Falco vespertinus
- Cắt cổ đỏ, Falco chicquera
- Cắt Saker, Falco cherrug
- Cắt Seychelles, Falco araea
- Cắt bồ hóng, Falco concolor
- Cắt đốm, Falco moluccensis
- Cắt Taita, Falco fasciinucha
- Cắt Réunion, Falco buboisi (tuyệt chủng)
[sửa] Liên kết ngoài
- Video về họ Falconidae tại Internet Bird Collection
