Taksonomi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Taksonomi, Canlıların sınıflandırılması ve bu sınıflandırmada kullanılan kural ve prensipler. Taksonomi terimi Yunanca taksis (düzenleme) ve nomos (yasa) sözcüklerinden türetilmiştir.

Teşhis ve sınıflandırma

Teşhiste örnekler, kısaca, daha önce taksonomik adları belirlenmiş bireylerle karşılaştırılarak ait oldukları takson tayın edilir. Teşhis, eldeki örneğin literatürde mevcut yazılı veya şekil halindeki bilgilerle karşılaştırılmasıyla da gerçekleştirilebilir. Teşhiste sorumluluk, onu yapan kişiye aittir. Bilimsel materyalleri teşhis edenler her örneğe, ait olduğu taksonun adını ve teşhisi yapan kişi olarak kendi adını, teşhis tarihini yazarak eklemelidirler.

Sınıflandırmada tür, cins, familya gibi taksonomik gruplar çeşitli özellikleri bakımından birbirleriyle karşılaştırılarak düzenlenir. Bu sıralamada taksonların akrabalıkları dikkate alınmalıdır. Hayvanlar geçmiş yıllarda ve günümüzde pekçok araştırıcı tarafından sınıflandırılmışlardır. Bunlar arasında bazen çok büyük farklar görülebilmektedir. Farklı sınıflandırmalar konuyu karmaşık bir hale sokar gibi görünürse de, farklı fikirlerin tartışılarak değerlendirilmesiyle zaman içerisinde en doğru olan sisteme ulaşılmasına katkısı büyüktür.

Taksonomik (Diagnostic) karakterler

Bir taksona ait bireyleri, diğer bir taksona ait bireylerden kesin olarak ayıredebilen özelliklerdir. Bunlar organizma üzerinde görülen herhangi bir karakter değil, özel karakterlerdir.

[değiştir] Taksonomik çalışmalar üç ana başlık altında toplanabilir

Alfa taksonomi

Sadece tür, cins gibi kategorilerdeki taksonların isimlendirilmesi ve tanımlanması düzeyinde yapılan çalışmaları kapsar. Bu tür çalışmalar Linne ile başlamış olup günümüzde özellikle tür sayısı bakımından çok zengin hayvan ve bitki gruplarında hala sürdürülmektedir. Alfa taksonomi diğer beta ve gamma tiplerine göre daha ilkel değil, sadece farklı çalışma metodlarıyla karakterize edilir. Her canlı grubunda ilk çalışmalar alfa düzeyde yapılmış, ancak sorunların artık çözümlenemedıği durumlarda beta ve gamma taksonomi metodlarına baş vurulmuştur. Hala alfa taksonomi çalışmalarına ihtiyaç duyulan gruplarda bunu bir kenara bırakıp beta ve gamma taksonomisi ile çalışmaya kalkmak anlamsızdır.

Beta taksonomi

Bu tip çalışmalarda tür ve daha yukarı kategorilerdeki akrabalık durumları incelenir, daha çok sağlam bir sınıflandırma sisteminin gelişimi üzerinde durulur.

Gamma taksonomi

Alttür populasyonları düzeyindeki çalışmaları kapsar.

g·t·d

Biyolojinin genel alanları