Web - Amazon

We provide Linux to the World


We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Tulumeu - Wikipedia

Tulumeu

From Wikipedia

Claudiu Tulumeu, pricursuri dâ geografia
Enlarge
Claudiu Tulumeu, pricursuri dâ geografia

Claudiu Tulumeu ('n grecu Klaudios Ptolemaios, 'n latinu Claudius Ptolomaeus; 85-165, notu simpricimenti comu Tulumeu, fu n'astronomu grecu d'èbbica mpiriali ca prubbabbirmenti campau e travagghiau a Alissandria d'Egittu. Cunziddiratu unu di li patri dâ geografia, fu auturi di dui mpurtanti òpiri scintifichi, la principali dî quali è lu trattatu astronòmicu notu comu Almaggestu ('n grecu "Hè Megalè Syntaxis", "Lu granni trattatu"). Comu pi larga parti dâ scienza e dâ filusufìa greca clàssica, pirvinni ê nostri jorna attraversu manuscritti arabbi ca foru traduciuti 'n latinu di Girardu di Crimona sulu ntô sèculu XII.

'N stu travagghiu, una di l'òpiri cchiù nfruenti di l'antichitati, Tulumeu cugghìu la canuscenza astronòmica di lu munnu grecu e babbilunisi, basànnusi suprattuttu supra lu travagghiu svulciutu tri sèculi prima d' Ipparcu. Tulumeu furmulau nu mudellu geocintricu (ca d'iddu va a pigghiari lu nomu, tulimaicu, appuntu) dû sistema sulari ca rimanìu rifirimentu pi tuttu lu munnu uccidintali (ma macari arabbu e innianu) finu a ca nun fu sustituutu di lu sistema sulari eliocintricu di Cupirnicu.

Ìndici

[cancia] L'Almaggestu

Videmma li mitodi di carculu illustrati nta l'Almaggestu (ntigrati nta lu XII sèculu di li cussidditti Tavuli di Toledo, d'uriggini arabba) si dimustraru d'accuratizza sufficienti pî bisogni d'astronomi, astrologhi e navigatura armenu finu a l'èbbica dî scuperti geografichi.

L'Almaggestu cunteni puru nu catalugu di stiddi, prubbabbirmenti n' agghiurnamentu di n'analugu catalugu cumpilatu d'Ipparcu. L'elencu di quarantottu custiddazzioni ca v'è cuntinutu è l'"antinatu" dû sistema di custiddazzioni muderni, ma nun putìa cummigghiari la ntera vota cilesti poichî chista nun è cumpritamenti accissìbbili dî latitudini di lu Meditirraniu, ntê cui vicinanzi camparu Ipparcu e Tulumeu.

[cancia] La Giografìa

L'àutra òpira mpurtanti di Tulumeu è la Giografìa. Videmma chista è nu cumpenniu di tutta la geografia nota ntô munnu rumanu a l'èbbica 'n cui iddu scrivìa. Li sô fonti principali foru l'òpira dû geografu Marinu di Tiru e risuconti di viaggi attraversu lu mperu rumanu, la Persia e a n'àutra banna, ma granni parti dî nfurmazzioni rilativi a paisi ô di fora dû mperu nun èranu accurati.

La prima parti dâ Giografìa cunteni na discussioni di li dati e di li mitodi mpiègati. Comu pû mudellu dû sistema sulari di ll'Almaggestu, Tulumeu cullucau tutti li sue nfurmazzioni 'n nu schema cuirenti. Assignau cuurdinati a tutti li locura di cui era a canuscenza, punènnuli supra na grigghia ca cummigghiava lu nteru globbu tirrestri.

La latitudini era misurata a partiri di l'equaturi, comu si fa videmma oì, ma Tulumeu prifirìu sprimirila 'n tèrmini di lunghizza dû jornu cchiù longu anzichî 'n gradi (la lunghizza dû jornu dû sulstizziu estivu varia di 12 a 24 uri muvènnusi di l'equaturi a lu cìrculu pulari). Fissau lu miridianu di lungitudini 'n currispunnenza dû tirritoriu cchiù uccidintali di cui fussi a canuscenza, l' isuli Canarii.

Noltri Tulumeu scuprìu e divulgau li mitodi pi criari mappi sia dû nteru munnu abbitatu (oikoumenè) ca dî singuli pruvinci rumani. Ntâ sècunna parti dâ Giografìa, furnìu dî listi di locura e discrizzioni dî sô mappi. Lu sô oikoumenè cummigghiava 180 gradi di lungitudini, dî Canarii (nta l'Oceanu Atlanticu) â Cina, e circa 80 gradi di latitudini, dû Mari articu a l' Innî urièntali e al 'Africa cintrali.

[cancia] Li mappi

Tulumeu era consciu di canusciri menu dûn quartu dû munnu. Tuttavia li mappi prisenti ntê manuscritti esistenti dâ Giografìa tulimaica datanu sulu ô nizziu dû XIV sèculu, quannu lu testu fu riscupertu di Maximus Planudes. Mappi basati supra principi scintifici avìanu stati rializzati finu dî tempura d' Eratusteni (III sèculu AC), ma Tulumeu mmintau e ammiggghiurau lu mitodu dî prujizzioni.

Ntô XV sèculu la Giografìa fu stampata nzèmmula a arcuni mappi bonu disignati. Rispettu a chiddi attuali, sunnu distorti sia pirchî li dati di Tulumeu nun èranu accurati, sia pirchî iddu stimau na diminsioni troppu nicha pâ Terra: Eratusteni avìa stimatu ca un gradu currispunnissi a 700 stadi, ma Tulumu prifirìu usari 500 stadi pi gradu. Nun è chiaru siddu ntrammi usassiru la midèsima difinizzioni di stadiu, ma assumennu ca ntrammi si rifirissiru ô stadiu atticu di circa 185 metra, la stima d'Eratusteni è troppu granni di circa nu sestu, mentri chidda di Tulumeu è troppu nicha, sempri dûn sestu.

[cancia] Tra cuurdinati, linii e anguli

Datu ca Tulumeu dirivau la majuri parti dî sô cuurdinati cummirtennu misuri liniari di distanza 'n anguli, li sô mappi sunnu distorti. Quinni li sô latitudini avìanu errura c'agghicavanu finu a 2 gradi. Pi li lungitudini (comu macari Tulumeu sapìa) la situazzioni era videmma peja, poichî nun esistìanu mitodi affidàbbili pi ditirminàrila (pi la latitudini mmeci abbasta misurari l'autizza dâ stidda pulari), e rimanìu nu prubbrema nun sulutu pâ geografia finu â mminzioni di lu cronometru (XVIII sèculu). Abbisogna agghiunciri macari ca nun è pussìbbili ricustruiri li sô listi topografichi, sia pi via d'errura ntâ trascrizzioni dî manuscritti, sia pi via di cuntinui agghiunti o mudifichi cu dati cchiù agghiurnati, cosa ca tistimonia la diffusioni di st'òpira.

[cancia] Tetrabiblos, la summa

Tulumeu scrivìu diversi àutri libbra. Lu Tetrabiblos è un trattatu d'astroluggìa 'n quattru vòlumi. L'Ottica (ca ni juncìu surtantu 'n na pissima traduzzioni arabba) tratta dî prupitati e dû cumpurtamentu dâ luci, nclusi la riflissioni, la rifrazzioni e lu culuri. Autri òpiri sunnu l'Iputesi Planitaria, lu Planisphaerium e l'Analemma.

[cancia] Vuci currilati

  • epicicli e difirenti

[cancia] Fonti

La fonti di st'articulu è Uicchipidia Taliana:

http://it.wikipedia.org/wiki/Claudio_Tolomeo

Our "Network":

Project Gutenberg
https://gutenberg.classicistranieri.com

Encyclopaedia Britannica 1911
https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com

Librivox Audiobooks
https://librivox.classicistranieri.com

Linux Distributions
https://old.classicistranieri.com

Magnatune (MP3 Music)
https://magnatune.classicistranieri.com

Static Wikipedia (June 2008)
https://wikipedia.classicistranieri.com

Static Wikipedia (March 2008)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/

Static Wikipedia (2007)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com

Static Wikipedia (2006)
https://wikipedia2006.classicistranieri.com

Liber Liber
https://liberliber.classicistranieri.com

ZIM Files for Kiwix
https://zim.classicistranieri.com


Other Websites:

Bach - Goldberg Variations
https://www.goldbergvariations.org

Lazarillo de Tormes
https://www.lazarillodetormes.org

Madame Bovary
https://www.madamebovary.org

Il Fu Mattia Pascal
https://www.mattiapascal.it

The Voice in the Desert
https://www.thevoiceinthedesert.org

Confessione d'un amore fascista
https://www.amorefascista.it

Malinverno
https://www.malinverno.org

Debito formativo
https://www.debitoformativo.it

Adina Spire
https://www.adinaspire.com