Zbliźniaczenia
Z Wikipedii
Zbliźniaczenia (zrosty bliźniacze, bliźniaki)
Kiedy kryształy tego samego rodzaju i tego samego kształtu tworzą prawidłowe zrosty, mówi się wówczas o zrostach bliźniaczych, czyli bliźniakach.
Spis treści |
[edytuj] 1.W zależności od wzajemnego położenia poszczególnych osobników wyróżnia się:
- bliźniaki kontaktowe (zbliźniaczenia stykowe) – płaszczyzna zrostu osobników jest zgodna z płaszczyzną bliźniaczą , którą jest jedna ze ścian rzeczywistych lub możliwych kryształu, ale nigdy płaszczyzna symetrii.
- bliźniaki penetracyjne (zbliźniaczenia przerosłe) – tworzą je kryształy przerastające się wzajemnie ; płaszczyzna zrostu jest nierowna , a prawo bliźniacze okreslone jest przez oś nie pokrywającą się z osiami symetrii kryształu.
- bliźniaki wielokrotne – sa to zrosty trzech lub więcej kryształów. Istnieją różne rodzaje rodzaje:
- polisyntetyczne – o równoległych płaszczyznach zrostu (typowe dla plagioklazów)
- cykliczne – płaszczyzny bliźniacze nie są równoległe, natomiast niekiedy tworzą pierścień (bliźniaki cerusytu, chryzoberylu,
- penetracyjne wielokrotne – przykladem jest bliźniak aragonitu, gdzie trzy kryształy rombowe krzyżują się, tworząc fałszywy słup heksagonalny.
[edytuj] 2. Wiele rodzajów zbliźniaczeń ma swoje własne nazwy: np.
- „jaskółcze ogony” – z. gipsu; charakterystyczne zbliźniaczenie gipsu o charakterze stykowym, przypominające wyglądem rozgałęziony ogon jaskółki. (W Polsce występują w dolinie Nidy, ich wielkość dochodzi nawet do 3 m).
- „krzyż żelazny” – z. pirytu; bliźniak pirytu powstały z dwu przerosłych (obróconych o 90o) kryształów o postaci dwunastościanu pentagonalnego.
- „z. karlsbardzkie” – z. ortoklazu;
- „z. kolankowe” – z. rutylu;
- zbliźniaczenia krzyżowe typu:
- "krzyż grecki" – typ zbliźniaczenia staurolitu, polegający na przerastaniu się słupowych kryształów tego minerału pod kątem prostym.
- "krzyż świętego Andrzeja" - typ zbliźniaczenia staurolitu, polegający na przerastaniu się słupowych kryształów tego minerału pod kątem 60 o.
- "trojaki" - z. aragonitu – typ zbliźniaczeń wielokrotnych, będących zrostem trzech kryształów tego samego rodzaju; często tą nazwą określa się pseudoheksagonalne , cykliczne bliźniaki aragonitu.
[edytuj] Zobacz też:
skupienia minerałów, pokrój kryształu, układ krystalograficzny, sieć krystaliczna, komórka elementarna, ciało amorficzne
[edytuj] Przyklady zbliźniaczeń:
piryt - kryształy przerosłe |
"jaskółczy ogon"- bliźniaki kontaktowe gipsu (szkic) |
zbliźniaczenia wielokrotne (trojaki) tzw. "gwiazdy aragonitowe" |
kryształ epidotu, z. kolankowe |
bliźniak wielokrotny, polisyntetyczny (turmalin) |
zbliźniaczenie penetracyjne, przerosłe (szafir) |
staurolit - "krzyż św. Andrzeja" |
zbliźniaczenie przerosłe (piryt) |