Wolsztyn
Z Wikipedii
Współrzędne: 52°07' N 016°07' E
Wolsztyn | |||
|
|||
Województwo | wielkopolskie | ||
Powiat | wolsztyński | ||
Gmina - rodzaj |
Wolsztyn miejsko-wiejska |
||
Burmistrz | Andrzej Rogozinski | ||
Powierzchnia | 4,78 km² | ||
Położenie | 52° 07' N 16° 07' E |
||
Liczba mieszkańców (2004) - liczba ludności - gęstość |
13 638 2853,1 os./km² |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
68 | ||
Kod pocztowy | 64-200 | ||
Tablice rejestracyjne | PWL | ||
TERC10 (TERYT) |
4303929034 | ||
Położenie na mapie Polski |
|||
Urząd miejski3
Rynek 164-200 Wolsztyn tel. 68 384-27-47; faks 68 384-27-47 (e-mail) |
|||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||
Strona internetowa miasta |
Wolsztyn (niem. Wollstein) to miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wolsztyn, położony w zachodniej części województwa, 72 km na południowy zachód od Poznania. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. zielonogórskiego.
Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 13 638 mieszkańców. Dzisiejszą Ziemię Wolsztyńską w obecnych granicach administracyjnych zamieszkuje 28 746 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwsze ślady osadnictwa i działalności człowieka na terenie Ziemi Wolszyńskiej pochodzą z okresu kultury wczesnołużyckiej, o czym świadczą znalezione tam naczynia gliniane. Pierwsze dokumenty mówiące o tym terenie pochodzą dopiero z połowy XII wieku, a na przełomie XIII i XIV w. powstało miasto Wolsztyn. Założyli je cystersi z pobliskiego klasztoru w Obrze.
Początki Wolsztyna związane są z handlem wełną, a także z produkcją sukna i sukiennictwem. W ciągu wieków nawiedzały miasto klęski żywiołowe – pożary i epidemie – z których najgroźniejsze wybuchły w latach: 1469, 1630, 1710 i 1810 r.
U schyłku XVIII wieku Wolsztyn liczył ponad półtora tysiąca mieszkańców. Wśród nich najwięcej było kupców, młynarzy, piwowarów i szewców. Pod koniec stulecia ten pomyślny dla miasta stan gospodarczy uległ zmianie. Rok 1793, a z nim drugi rozbiór Polski zmienił sytuację Wolsztyna. Miasto weszło w granice królestwa pruskiego. Oznaczało to oderwanie go od naturalnego zaplecza, jakim były dlań ziemie Rzeczypospolitej. I ten fakt zadecydował o szybkim upadku gospodarczym Wolsztyna.
W XIX wieku piękną kartę walk w obronie polskości zapisali mieszkańcy Ziemi Wolsztyńskiej, mimo że na skutek działalności osławionej Hakaty zmniejszył się stan posiadanej w rękach polskich ziemi. W walce o tę ziemię zasłynął z ogromnego patriotyzmu i świadomości narodowej chłop z Podgradowic – Michał Drzymała.
W czasie powstania wielkopolskiego ludność dała bohaterski przykład walki wyzwoleńczej, przywracając 5 stycznia 1919 władzę polską na następne dwudziestolecie.
Wybuch II wojny światowej rozpoczęty najazdem hitlerowskim na Polskę przyniósł Wolsztynowi niewolę i cierpienia podobnie jak reszcie kraju. Na terenie miasta znajdowały się obozy pracy i obozy jenieckie. Okupację niemiecką Wolsztyna zakończyło wkroczenie Armii Czerwonej w dniu 26 stycznia 1945.
Z dziejami Wolsztyna związało swe życie trzech wybitnych ludzi.
- Józef Hoene-Wroński, wybitny filozof i matematyk urodzony w Wolsztynie w 1776 r.
- Robert Koch – wybitny uczony, lekarz, sławny "łowca mikrobów". W latach 1872-1880 jako skromny lekarz powiatowy w Wolsztynie dokonał swych pierwszych odkryć, wykrył zarazek wąglika, który dziesiątkował wówczas bydło. Później, znany już w medycynie i świecie nauki, pracując w Berlinie odkrył prątki gruźlicy.
- Marcin Rożek – rzeźbiarz i malarz lat międzywojennych, profesor Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych w Poznaniu, powstaniec wielkopolski. Jedną z jego prac jest pomnik Bolesława Chrobrego w Gnieźnie. Znakomity artysta, którego większość dzieł zniszczyli hitlerowcy, został zamęczony w obozie w Oświęcimiu w 1944 r.
[edytuj] Gospodarka
- przemysł metalowy, meblarski i spożywczy
- ważny węzeł kolejowy
[edytuj] Turystyka
Wokół Wolsztyna znajdują się atrakcyjne tereny turystyczne:
- Jeziora Zbąszyńskie
- Pszczewski Park Krajobrazowy
- Przemęcki Park Krajobrazowy
- Pojezierze Sławskie
- Dolina Dojcy (Jezioro Wolsztyńskie i Berzyńskie)
[edytuj] Zabytki
- Kościół parafialny pw. NMP Niepokalanie Poczętej, ul. Kościelna – najcenniejszy zabytek w mieście – późnobarokowy, powstał w II poł. XVIII w. obecny kształt kościoła jest wynikiem remontów dokonanych w latach 1925 (zakrystia), 1987 (hełm wieży).
- Klasztor pocysterski i opactwo OO Cystersów w Obrze – założył je w 1231 r. Sędziwój Kantor Katedry Gnieźnieńskiej. Pierwsza świątynia przetrwała do XVI w. W 1596 r. poświęcenia nowego klasztoru i kościoła dokonał Jakub Brzeźnicki sufragan poznański. Obecny kościół pochodzi z XVII w. Jego gospodarzami od 1920 r. są Oblaci Maryi Niepokalanej.
- Pałac i park, ul. M. Drzymały 12 – zabytkowy park nad Jeziorem Wolsztyńskim w stylu angielskim z rzadkimi gatunkami drzew (miłorząb dwuklapowy, dąb), w którym stoi Pałac neoklasycystyczny z początku tego wieku. Obecnie znajduje się tu restauracja i hotel.
- Izba pamięci Roberta Kocha ul. Roberta Kocha 12 – budynek dawnego szpitala, w którym pracował Robert Koch laureat Nagrody Nobla. Obecnie znajduje się tu muzeum dr Roberta Kocha.
- Skansen Budownictwa Ludowego Zachodniej Wielkopolski ul. Bohaterów Bielnika 26 – znajduje się tu kilka typowych dla tego regionu wiejskich zagród wraz z wyposażeniem wnętrz, m.in. karczma z 1706 r., stodoła zrębowa, stajnia z wozownią, studnia zrębowa, chałupa parobka, zrębowa chata i obora z wozownią.
- Muzeum Regionalne im. Marcina Rożka ul. 5 Stycznia 34 – mieszkał tu znany rzeźbiarz i malarz Marcin Rożek. Jest on autorem m.in. pomnika Bolesława Chrobrego w Gnieźnie i "Siewcy" w Luboniu. W muzeum prezentowane są pamiątki po artyście oraz materiały dotyczące historii Wolsztyna i okolic. W ogrodzie zachowało się kilka rzeźb artysty.
- Synagoga z 1842 roku.
[edytuj] Parowozownia
- Parowozownia, ul. Fabryczna– jest to jedyny w Europie skansen czynnych parowozów obsługujących ruch planowy. Znajduje się tutaj ok. 30 tych zabytkowych pojazdów, m.in. unikalna lokomotywa Ok1, Ok22, oraz historyczne wagony. Najcenniejszym eksponatem jest parowóz Pm36 Piękna Helena, z 1937 r. wyprodukowana w Fabryce Lokomotyw w Chrzanowie, który potrafi osiągać szybkość do 130 km/h. Parowozy prowadzą codziennie planowe pociągi do Leszna i Poznania, a czasami także składy retro i pociągi okolicznościowe. Każdego dnia dla zwiedzających pod parą jest przynajmniej jeden parowóz. Parowozownia jest dostępna dla turystów 24h na dobę (także w nocy!).
[edytuj] Instytucje oświatowe
- Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Poniatowskiego 1
- Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Wschowska 15
- Szkoła Podstawowa nr 3, ul. Marii Konopnickiej 1
- Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Żegockiego 26
- Zespół Szkół Specjalnych w Wolsztynie, ul. 5 Stycznia 14, (http://www.zsswolsztyn.neostrada.pl/)
- Gimnazjum nr 1, ul. Wschowska 15 (http://www.gimnazjum.xp.pl/)
- Gimnazjum nr 2, ul. Poniatowskiego 1 (http://www.gim2.wolsztyn.pl/)
- Zespół Szkół Ogólnokształcących i Profilowanych im. Marii Skłodowskiej-Curie, ul. Poniatowskiego 7 (http://www.liceum.wolsztyn.pl/index.php)
[edytuj] Miasta partnerskie
- Lübben Strona internetowa Lübben
- Domont
- Maasbree
- Neunkirchen
- Bad Bevensen
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Strona internetowa Wolsztyna
- Oficjalna strona wolsztyńskiej parowozowni
- Wolsztyńskie parowozy
- Muzeum Regionalne w Wolsztynie
- Parafia NMP Niepokalanie Poczętej w Wolsztynie
- Starostwo powiatowe w Wolsztnie
- Mapy i zdjęcia satelitarne