Wielki zespół mieszkaniowy
Z Wikipedii
Wielki zespół mieszkaniowy (zespół mieszkaniowy z fr. Grand Ensemble, blokowisko), w skrócie wzm, forma urbanistyczna, w której na małej przestrzeni znajduje się duże skupisko bloków wielorodzinnych bez innych budynków mieszkalnych, a liczba mieszkańców wynosi od kilku do kilkudziesięciu tysięcy.
Zespoły mieszkaniowe pojawiły się po raz pierwszy we Francji. Pierwszym było osiedle Sarcelle pod Paryżem, którego budowa rozpoczęto w 1954 roku. Tego typu formy urbanistyczne stały się powszechne w drugiej połowie XX wieku, szczególnie w państwach, gdzie proces urbanizacji rozpoczął się z opóźnieniem i rozwijał się w sposób gwałtowny. Budowa wzm podyktowana była wielkimi zapotrzebowaniem intensywnie rozwijającego się przemysłu na siłę roboczą. Skutkiem tego było powstawanie osiedli tanich mieszkań, najpierw w 4-5 kondygnacyjnych blokach, a następnie w blokach 11-kondygnacyjnych, czy w jeszcze większych.
[edytuj] Cechy charakterystyczne wzm
- Duża liczba ludności skupiona w blokach, przewyższająca znacznie jednostkę sąsiedzką, optymalną pod względem wielkości jeżeli chodzi o możliwość wytworzenia społeczności lokalnej.
- Stapianie się osiedli typu wzm w jedną całość.
- W trakcie rozbudowy zwiększanie się liczby kondygnacji w blokach.
- Oddalenie od miejsc pracy.
- Brak dogodnej komunikacji zbiorowej na obszarze wzm.
- Opóźnienie w budowie obiektów usługowych, mogących zaspokajać potrzeby mieszkańców.
- Koncentracja handlu w kilku miejscach zespołu mieszkaniowego, co jest niedogodne dla mieszkańców, których bloki położone są w odległości kilkuset metrów od miejsca zaopatrzenia się w artykuły pierwszej potrzeby.
- Monotonia krajobrazu wynikająca z odmiennej percepcji przestrzeni przez projektującego osiedle planistę i zamieszkującego jej użytkownika.
- Przytłoczenie zieleni miejskiej przez wielkie bloki, co wytwarza poczucie pustej przestrzeni wewnątrz osiedli dla mieszkańców.
- Brak więzi sąsiedzkich między mieszkańcami zamieszkującymi oddalone od siebie bloki.
Cechy te były typowe dla zespołów mieszkaniowych w Polsce przede wszystkim w latach 70. i 80. XX wieku, gdy powstawały one praktycznie we wszystkich większych miastach. Obecnie wraz ze spadkiem rozwoju zespołów mieszkaniowych w Polsce zaobserwować można, że nastąpiła dekoncentracja handlu oraz udogodnienia w komunikacji miejskiej. Przyczyniło się do tego odejście od budowy wielkich bloków w kierunku budowy osiedli szeregowców, mniejszych domów przeznaczonych do zamieszkania przez kilka rodzin.
[edytuj] Niektóre dzielnice miejskie w Polsce mające charakter wzm
- Warszawa - Tarchomin, Bródno, Targówek, osiedle Ostrobramska, Gocław, Ursynów, Jelonki, Bemowo, Chomiczówka, Wawrzyszew, Wrzeciono, Piaski
- Łódź - ŚDM, Retkinia ,Karolew, Widzew Wschód, Radogoszcz, Teofilów, Dąbrowa/Zarzew, Janów/Olechów, Chojny
- Katowice - Osiedle Tysiąclecia, Osiedle Witosa, Osiedle Paderewskiego, Józefowiec
- Poznań - Rataje, Piątkowo, Winogrady, Osiedle Kopernika
- Gdańsk - Przymorze, Zaspa, Chełm
- Tczew - Suchostrzygi
- Częstochowa - Tysiąclecie, Północ
- Bytom - Miechowice
- Koszalin - Przylesie
- Wrocław - Kozanów
- Bydgoszcz - Fordon, Szwederowo
- Torun - Rubinkowo 1, Rubinkowo 2, Rubinkowo 3 - Na Skarpie
- Elbląg - Zawada