Włoska Partia Socjalistyczna

Z Wikipedii

Partito Socialista Italiano, PSI, włoska partia polityczna, założona w 1892 roku, rozwiązana w 1994. Pierwsza włoska w pełni nowoczesna partia polityczna. Określała się jako partia robotnicza, wskazując na marksizm jako swoją podstawę ideową.

W 1924 r. miał miejsce skrytobójczy mord ludzi Benito Mussoliniego na Giacomo Matteottim, przywódcy socjalistów. PSI staje się aktywną częścią antyfaszystowskiej koalicji awentyńskiej. W 1926 r. kierownictwo SPI uchodzi do Francji. Potem angażuje się w ruchu oporu i organizuje własne oddziały partyzanckie.

W 1942 r. rozpoczyna się odbudowa PSI w kraju. Pierwsze wybory i drugie miejsce w kraju (wyprzedza ich tylko chadecja). Potem partia ulega radykalizacji politycznej i zbliża się do komunistów, m.in. organizując wspólne z nimi listy w wyborach w 1948 r.

Po 1948 r. - zdystansowanie się od komunistów i krytyczna postawa wobec ZSRR oraz państw "realnego socjalizmu". Współpraca z chadekami, aż wreszcie w 1963 r. socjalista Pietro Nenni zostaje wicepremierem.

Ważna postać - Bettino Craxi, przewodził on socjalistom od 1976 do 1993 r. Pod jego wodzą partia znacznie się rozwinęła. Craxi zadbał o ochronę tożsamości ideowej socjalistów, odwoływał się do ideałów demokratycznego socjalizmu. Konsekwentnie postawił na sojusz z chadekami przeciwko komunistom. W latach 1983-1987 Craxi premierem Włoch. PSI stawała się formacją coraz bardziej umiarkowaną. Za swe wielkie, historyczne dzieło uznała pogodzenie tradycji socjalistycznych z tradycją liberalną. Craxi wysunął idee "nowczesnego reformizmu" i "liberalnego socjalizmu". PSI coraz bardziej oddalała się od tradycji socjalistycznej.

PSI okazała się być jednak niezwykle podatna na korupcję. 1993 r. - prokuratura w Mediolanie oskarża Craxiego o pobieranie olbrzymich łapówek od przedsiębiorstw prywatnych w zamian za udzielanie im zamówień na prace opłacane z kasy państwa. Sprawa ta stała się powodem upadku wieloletniego szefa socjalistów. 1994 r. - Craxi w trakcie śledztwa wyjeżdża do Tunezji i odmawia powrotu do kraju. W podobne skandale zamieszane okazuje się być niemal całe kierownictwo socjalistów.

W efekcie głęboki kryzys, próby odnowy, które nie na wiele jednak się zdały. W wyborach z 1994 r. porażka (PSI startowała w lewicowym bloku Progresiści), tylko 15 deputowanych i 12 senatorów (dla porównania - poprzednie wybory odpowiednio: 92 i 49).

1994 r. - rozwiązanie PSI. Od tego czasu wiele mniejszych ugrupowań uważa się za jej sukcesorów. Pośród nich dwie największe partie to Nuovo PSI i Włoscy Demokratyczni Socjaliści (SDI).