Udar mózgu
Z Wikipedii
Udar mózgu dawniej także apopleksja (łac. apoplexia cerebri, insultus cerebri ang. cerebro-vascular accident - CVA) to nagłe wystąpienie mniej lub bardziej nasilonych objawów uszkodzenia mózgu w wyniku zaburzeń krążenia mózgowego. Potocznie, głównie na Śląsku, w stosunku do udaru mózgu używane jest określenie szlag (niem. Schlag). Określenie to nacechowane jest pejoratywnie i używane najczęściej w pogardliwym zwrocie szlag go trafił.
Spis treści |
[edytuj] Epidemiologia
Udary mózgu wystepują przede wszystkim u ludzi starszych, aczkolwiek w 25% dotyczą osób poniżej 55 roku życia. Według statystyki częstość ich określa się na 100-300 przypadków na 100 000 na rok. Stanowią one co najmniej połowę ostrych chorób neurologicznych, wymagających hospitalizacji.
Udar mózgu możemy podzielić na:
- udar krwotoczny (zwany potocznie wylewem krwi do mózgu)
- udar niedokrwienny (zawał mózgu)
[edytuj] Czynniki ryzyka udaru
- wiek - ryzyko zwiększa się 2-krotnie co 10 lat
- płeć męska
- nadciśnienie tętnicze
- choroby serca
- cukrzyca
- palenie papierosów
- alkoholizm
- otyłość
- hipercholesterolemia
- hiperhomocysteinemia
- mała aktywność fizyczna
- niewłaściwy sposób odżywiania
- stres
- nerwica
[edytuj] Udar krwotoczny
Polega na nagłym wylewie krwi z pękniętego naczynia, który niszczy utkanie mózgu. Najczestszą przyczyną jest nadciśnienie tętnicze. Stanowi ok. 15-20% wszystkich udarów.
[edytuj] Przyczyny
Podstawowymi przyczynami udarów mózgu są:
- nadciśnienie tętnicze
- tętniaki
- skazy krwotoczne
- przedawkowanie leków przeciwzakrzepowych
[edytuj] Objawy
- nagły, bardzo silny ból głowy
- utrata przytomności
- niedowład lub paraliż po stronie przeciwnej do uszkodzonej pólkuli mózgu
- osłabienie lub zniesienie czucia po jednej stronie ciała,
- zaburzenia mowy (afazja)
- zaburzenia widzenia
[edytuj] Udar niedokrwienny
Spowodowany gwałtownym zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu jako wynik zwężenia lub całkowitego zamknięcia światła naczyń tętniczych. Stanowi 85-90% wszystkich udarów.
[edytuj] Przyczyny
- zmiany miażdżycowe
- niedrożność tętnic zaopatrujących mózg (zakrzep)
- wady zastawek
- ostry zawał serca
- zaburzenia rytmu serca
- zaburzenia krzepnięcia
- zmiany zapalne naczyń
[edytuj] Objawy
- wkrótce po wstawaniu z łóżka, czasem chory budzi się z niedowładem lub paraliżem
- przytomność zachowana
- osłabienie lub zniesienie czucia po stronie ciała zgodnej z miejscem zawału
- brak odczuwania bólu
- w przypadku zakrzepu - brak drgawek
- w przypadku zatoru - nagłe drgawki
[edytuj] Leczenie
Pod koniec lat 90. w USA, na wzór leczenia ostrego zawału serca, wprowadzono do leczenia udaru niedokrwiennego mózgu leki trombolityczne. Są to leki "rozpuszczające" skrzep będący przyczyną niedokrwienia mózgu. W Polsce, od roku 2003, na podstawie wytycznych Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Chorób Sercowo-Naczyniowych POLKARD 2003-2005, prowadzone jest leczenie trombolitycze w udarze niedokrwiennym w specjalnie przygotowanych do tego Oddziałach Udarowych. Leczenie trombolityczne może być przeprowadzone tylko w czasie pierwszych 3 godzin od wystąpienia udaru, ponieważ po tym czasie nie przynosi spodziewanych rezultatów i może prowadzić do poważnych powikłań. Aktualnie nie ma leków, które skutecznie leczą udary po tym czasie, jednak w niektórych przypadkach leczenie trombolityczne odnosi skutek w czasie do 4,5 godziny od udaru, a nawet do 6 godzin, jednak zależy to od indywidualengo przypadku chorego. W dalszym etapie leczenia kompleksowe zajęcie się chorym, jego monitoring i zwalczanie na bieżąco wszystkich dysfunkcji organizmu może przynieść dobre wyniki w leczeniu udarów.
![]() |
Przeczytaj też zastrzeżenia dotyczące pojęć medycznych na Wikipedii! Wikipedia:Wikiprojekt Nauki medyczne • Portal:Nauki medyczne |
![]() |