Trałowce typu Jaskółka
Z Wikipedii
Trałowce typu Jaskółka – seria 6 polskich trałowców redowych, nazywanych potocznie, od ich nazw, "ptaszkami". Służyły od połowy lat 30., w czasie II wojny światowej i do lat 60. Przed II wojną światową były także klasyfikowane jako minowce.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Powstało 6 okrętów, które otrzymały nazwy: OORP "Jaskółka", "Mewa", "Rybitwa", "Czajka", "Czapla" i "Żuraw". 3 pierwsze zbudowane były w Warsztatach Portowych Marynarki Wojennej w Gdyni, 1 w Stoczni Gdyńskiej, natomiast 2 (OORP "Czajka" i "Rybitwa") zwodowano w Stoczni Rzecznej w Modlinie, a wyposażono w Warsztatach Portowych Marynarki Wojennej. Były to pierwsze okręty morskie polskiej produkcji.
Razem z kanonierkami ORP "Generał Haller" i ORP "Komendant Piłsudski" w 1939 tworzyły Dywizjon Minowców. Podczas kampanii wrześniowej "Jaskółka", "Mewa" i "Czapla" zostały zatopione, a "Rybitwa" uszkodzona. "Mewa" została podniesiona i wcielona do niemieckiej Kriegsmarine pod nazwą "Putzig", również zdobyte "Żuraw", "Czajka" i "Rybitwa" zostały wcielone do niemieckiej służby pod nazwami odpowiednio: "Oxhöft", "Rixhöft" i "Westerplatte".
Wszystkie 4 trałowce w służbie niemieckiej były wykorzystywane jako okręty pomocnicze i przetrwały wojnę, po czym zostały odnalezione przez polską misję wojskową w Travemunde i 25 stycznia 1946 ponownie wcielone do Polskiej Marynarki Wojennej pod dawnymi nazwami. Okręty posiadały wówczas zmienione uzbrojenie składające się z niemieckich działek przeciwlotniczych. Przez pierwsze lata powojenne służyły do trałowania polskiego wybrzeża z pozostających po wojnie min, po czym ORP "Żuraw" został w 1948 przebudowany na okręt hydrograficzny. Część załogi uciekła na jego pokładzie w 1951 do Szwecji. Po powrocie do kraju zmieniono nazwę okrętu na ORP Kompas. Pozostałe trzy trałowce "Czajka", "Mewa" i "Rybitwa" w roku 1949 zostały przeklasyfikowane na dozorowce i nazwane odpowiednio: D-45, D-46 i D-47. Przez następne lata wypełniały zadania patrolowania polskiej granicy morskiej. W latach 1951–52 zostały przezbrojone w nowe działka 37 mm. W latach 1966–71 wszystkie cztery dawne "ptaszki" zostały wycofane ze służby i przekształcone na barki koszarowe bez napędu o oznaczeniach BK-1 – BK-4 ("Rybitwa" i "Czajka" w 1966, "Mewa" w 1970, "Kompas" w 1971). W latach 70. i 80. zostały ostatecznie przeznaczone do kasacji i złomowane.
[edytuj] Historia trałowców typu Jaskółka
Nazwa | Numer taktyczne | Miejsce budowy | Położenie stępki | Wodowanie | Wejście do służby | Losy |
ORP "Jaskółka" | J | WPMW Gdynia | ? | 11 września 1934 | 27 sierpnia 1935 | zatopiony 14 września 1939 |
ORP "Mewa" | M | Stocznia Gdyńska | 1933 | 10 stycznia 1935 | 25 października 1935 | dalsza służba: D-46, BK-2 |
ORP "Rybitwa" | R | Modlin | maj 1933 | 26 kwietnia 1935 | 21 grudnia 1935 | dalsza służba: D-47, BK-3 |
ORP "Czajka" | CY | Modlin | kwiecień 1933 | 10 kwietnia 1935 | 10 lutego 1936 | dalsza służba: D-45, BK-1 |
ORP "Czapla" | CP | WPMW Gdynia | ? | 22 sierpnia 1938 | 31 sierpnia 1939 | zatopiony 14 września 1939 |
ORP "Żuraw" | Ż | WPMW Gdynia | 1937 | 22 sierpnia 1938 | 31 sierpnia 1939 | dalsza służba ORP "Kompas" |
[edytuj] Dane techniczne:
- wyporność: standardowa – 183 t, pełna – 203 t
- wymiary: długość – 45 m; szerokość – 5,5 m; zanurzenie – 1,7 m
- napęd: 2 silniki wysokoprężne 8 cylindrowe Ursus-Nohab o mocy łącznej 1050 KM
- prędkość: 16 – 18 węzłów
- załoga: 30
- uzbrojenie (do 1939):
- 1 działo uniwersalne kaliber 75 mm wz.97
- 2 karabiny maszynowe przeciwlotnicze 7,92 mm Maxim wz. 08
- 20 min kotwicznych wz.08
- 20 bomb głębinowych
- 1 podwójny najcięższy karabin maszynowy 13,2 mm plot (tylko "Żuraw" i "Czapla")
- wyposażenie trałowe: 2 komplety trałów kontaktowych
[edytuj] Plany i modele
- ORP "Jaskółka": Mały Modelarz nr 1/1980, 3/2000
- ORP "Jaskółka": Modelarz nr 12/1998
Okręty polskie z kampanii wrześniowej 1939 | |
---|---|
Niszczyciele | |
Typ Wicher : ORP Wicher | ORP Burza | Typ Grom : ORP Grom | ORP Błyskawica |
Okręty podwodne | |
Typ Wilk : ORP Wilk | ORP Ryś | ORP Żbik | Typ Orzeł : ORP Orzeł | ORP Sęp |
Okręty minowe | |
Stawiacze min: ORP Gryf | Trałowce typu Jaskółka : ORP Jaskółka | ORP Mewa | ORP Rybitwa | ORP Czajka | ORP Czapla | ORP Żuraw |
Okręty szkolne | Kanonierki |
ORP Mazur | ORP Iskra | ORP Wilia | ORP Generał Haller | ORP Komendant Piłsudski |
Inne okręty i jednostki pomocnicze | |
Hulk : ORP Bałtyk | Okręt hydrograficzny : ORP Pomorzanin |
Okręt-baza nurków: ORP Nurek | Okręt pomocniczy ORP Smok |
Okręt-cel : ORP Kujawiak | Pomocniczy zbiornik ropy : ORP Podhalanin |
Okręty rzeczne | |
Monitory rzeczne : ORP Warszawa | ORP Horodyszcze ORP Pińsk | ORP Toruń | ORP Kraków | ORP Wilno |
Kanonierki rzeczne : Zaradna | Zuchwała | Zawzięta |
Kutry uzbrojone : | Statki uzbrojone : Wilno |
Okręty minowe : Trałowce rzeczne | Mątwa | Jednostki pomocnicze : |
Historia | Jednostki organizacyjne | Admirałowie
3 Flotylla Okrętów | 8 Flotylla Obrony Wybrzeża | 9 Flotylla Obrony Wybrzeża | Brygada Lotnictwa | 1 Morski Pułk Strzelców | 11 Pułk Łączności | 6 Ośrodek Radioelektroniczny | Akademia | Szkoła Podoficerska | Centrum Szkolenia | Ośrodek Szkolenia Nurków i Płetwonurków Wojska Polskiego | Ośrodek Szkolenia Żeglarskiego | Biuro Hydrograficzne | Zespół Informatyki | Centralna Składnica | Stocznia | Archiwum | Klub | Muzeum | Orkiestra Reprezentacyjna
|