Raszyd al-Din
Z Wikipedii
Raszyd al-Din Tabib (Raszyd ad-Din Fadhlullah Hamadani) (ur. 1247 — zm. 1318) — Perski lekarz, pisarz i historyk.
[edytuj] Działalność polityczna
Rodzina Rashida al-Dina należała do śydowskiej diaspory. Mając 30 lat przechrzcił się na Islam. Był wezyrem oraz od roku 1298 lekarzem.
Na przełomie XIII i XIV wieku pełnił wysokie funkcje na dworze mongolskich władców Persji wywodzących się z dynastii Czyngis-chana pod panowaniem Gaykhatu (1291 — 95) oraz Mahmuda Ghazana (1295 — 1304)
Dzięki swoim wpływom Rashid al-Din zdobył ogromne posiadłości ziemskie w Azji Mniejszej i u podnuża Kaukazu. Administracja mongolskich władców Persji stała się "biznesem rodzinnym". Z czternastu synów Rashida al-Dina, ośmiu zarządzało prowincjami imperium na terenie dzisiejszego Zachodniego Iranu, Gruzji, Iraku oraz sporej części azjatyckiej części Turcji. Rashida al-Dina stracono pod zarzutem otrucia kolejnego mongolskiego władcy Iranu Öljeitü, który zmarł w roku 1316.
[edytuj] Historia powszechna
Najsłynniejszym dziełem Rashida al-Dina stała się Historia powszechna (per. Jami al-Tawarikh), którą spisał w języku perskim. Powstała na zlecenie Mahmuda Ghazana i początkowo miała zawierać opisywać losów imperium Mongołów. Potem Rashid al-Din rozszerzył ja na losy ludzkości od Adama do czasów mu współczesnych. Prace nad dziełem trwały w latach 1307 — 1316.
Rashid al-Din miał dostęp do kronik imperium mongolskiego z okresu Czyngis-chan. Porównania jego historii z zapisami chińskimi świadczą o rzetelności w przedstawieniu historii wielkiego wodza Mongołów. Jednak relacje dotyczące bardziej mu współczesnych wydarzeń związanych z losami Mongołów w Persji są skażone subiektywnym podejściem urzędnika dworskiego. Mimo wszystko współcześni historycy uznają jego prace za najlepsze źródło pisane dotyczące tego okresu.
Dzieło Rashid al-Dina było bardzo obszerne i niestety nie wszystkie jego części dotrwały do naszych czasów. Fragmenty te zawierają pięknie zdobione ilustracje, które wykonano prawdopodobnie pod kierunkiem samego historyka.
Część druga Historii powszechnej opisuje losy następców Czyngis-chana, a trzecia mongolskich władców Persji.
