Rak jajnika

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

	Nowotwór złośliwy jajnika
(cancer ovarii)
ICD-10:	C56
C56.0 {{{X.0}}}
C56.1 {{{X.1}}}
C56.2 {{{X.2}}}
C56.3 {{{X.3}}}
C56.4 {{{X.4}}}
C56.5 {{{X.5}}}
C56.6 {{{X.6}}}
C56.7 {{{X.7}}}
C56.8 {{{X.8}}}
C56.9 {{{X.9}}}

Rak jajnika jest nowotworem złośliwym występującym głównie u kobiet w okresie około- i pomenopauzalnym. Wywodzi się z komórek nabłonka pokrywającego jajnik.

[edytuj] Epidemiologia

Zapadalność na raka jajnika wynosi 11,2/100 000. Rocznie notuje się około 3000 nowych zachorowań.
Rak jajnika zajmuje drugie miejsce co do częstości występowania wśród nowotworów narządu rodnego (po raku szyjki macicy).
Wzrost zachorowalności rośnie gwałtownie w 5. dekadzie życia i sukcesywnie wzrasta do 8. dekady. Szczególnie narażone są kobiety w okresie ponemopauzalnym.

[edytuj] Typy histologiczne nowotworu

Ze względu na typ komórek występujących w utkaniu nowotworu raki jajnika dzieli się na:

rak surowiczy
rak endometrialny
rak śluzowy
rak jasnokomórkowy
rak niezróżnicowany (anaplastyczny)
rak mieszany

[edytuj] Czynniki ryzyka i czynniki ochronne

Ryzyko wystąpienia raka jajnika zależy od ilości i częstości owulacji w życiu kobiety. Związane z owulacją przerwanie ciągłości nabłonka jajnika oraz drażniący wpływ zawierającego estrogeny płynu pęcherzykowego zwiększają ryzyko wystąpienia raka jajnika. Czynnikami ryzyka rozwoju raka jajnika są:

brak ciąż
niepłodność
stymulacja owulacji
hiperestrogenizm
hiperandrogenizm
nakłucia powierzchni jajnika przy pobieraniu oocytów
endometrioza
przebyta choroba nowotworowa
stan po radioterapii miednicy mniejszej z powodu innych nowotworów
mutacje w genie BRCA1 i BRCA2
zespół Lynch II
wiek - na ryzyko rozwoju raka jajnika bardziej narażone są starsze kobiety
otyłość
nikotynizm
przebyta świnka
działanie talku

Do czynników ochronnych zalicza się:

długotrwałe stosowanie hormonalnej antykoncepcji
liczne ciąże
karmienie piersią
podwiązanie jajowodów

Antykoncepcja hormonalna jest stosowana jako profilaktyka raka jajnika u osób z genetycznymi predyspozycjami do wystąpienia tego nowotworu.

[edytuj] Objawy kliniczne

Początkowy okres rozwoju nowotworu przebiega bezobjawowo. Ponieważ objawy pojawiają się zwykle, gdy guz przekracza 7 cm, nowotwór jest zwykle wykrywany w późnym stadium. Pacjentki zgłaszają najczęściej:

ból w podbrzuszu
zwiększenie obwodu brzucha
objawy ucisku na narządy sąsiednie (drogi moczowe, układ pokarmowy)
krwawienia z pochwy

[edytuj] Klasyfikacja kliniczna

Stopień		Opis
I		guz ograniczony do jajników
	IA	guz ograniczony do jednego jajnika brak wodobrzusza
	IB	guzy w obrębie obu jajników brak wodobrzusza
	IC	guzy jak w IA i IB wodobrzusze lub komórki nowotworowe w wymazach z otrzewnej
II		guzy jednego lub obu jajników z zajęciem narządów miednicy mniejszej
	IIA	nacieczenie lub przerzuty do macicy i/lub jajowodów
	IIB	zajęcie innych tkanek miednicy mniejszej
	IIC	guz jak w IIA i IIB wodobrzusze lub komórki nowotworowe w wymazach z otrzewnej
III		guz jednego lub obu jajników przerzuty wewnątrzotrzewnowe poza miednicą mniejszą przerzuty do węzłów pozaotrzewnowych
IV		guz jednego lub obu jajników przerzuty odległe

[edytuj] Diagnostyka

Nie istnieją badania przesiewowe w kierunku raka jajnika. Badanie ginekologiczne oraz badanie USG pozwala na wykrycie tego nowotworu dopiero w późnych stadiach (kiedy jego średnica przekracza 5 cm). We krwi często można wykryć podwyższony poziom markerów nowotworowych - CA 125 i Ca 19-9. Ostateczna diagnoza jest stawiana wyłącznie w badaniu histopatologicznym materiału uzyskanego w czasie zabiegu operacyjnego.