Powiat słupski

Powiat słupski - powiat w Polsce (województwo pomorskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Słupsk. Położony w północno-zachodniej części województwa pomorskiego. Od północy granicę stanowi 57 kilometrowy odcinek wybrzeża Bałtyku, od zachodu graniczy z województwem zachodniopomorskim (powiat sławieński oraz koszaliński), od wschodu i południa z powiatami: bytowskim i lęborskim.

W skład powiatu wchodzą:

gminy miejskie: Ustka
gminy miejsko-wiejskie: Kępice
gminy wiejskie: Damnica, Dębnica Kaszubska, Główczyce, Kobylnica, Potęgowo, Słupsk, Smołdzino, Ustka
miasta: Ustka, Kępice

[edytuj] Demografia

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
ogółem	92 227	100	46 213	50,1	46 014	49,9
miasto	20 115	100	10 470	52,1	9645	47,9
wieś	72 112	100	35 743	49,6	36 369	50,4

[edytuj] Ludność w latach

1999 - 94 255
2000 - 94 520
2001 - 95 063
2002 - 91 787
2003 - 92 045
2004 - 92 174

[edytuj] Historia

[edytuj] Archeologia

Pierwsze ślady obecności, ludność zajmująca się łowiectwem, rybołówstwem i zbieractwem pochodzą z epoki mezolitu (środkowy okres epoki kamienia - około 8000 - 4800 lat p.n.e.), kolejne następujące w miarę ocieplania się klimatu związane są z ludnością neolityczną prowadzącą osiadły tryb życia. Tereny dzisiejszego powiatu słupskiego zostały opanowane około 3500 lat p.n.e. przez grupy ludności kultury pucharów lejkowatych, które cechowała budowa kamiennych grobowców tzw. megalitów (Dąbrówno, Potęgowo i Łupawa) oraz ludność kultury amfor kulistych (cmentarzysko w Zagórkach). W miarę załamania się ciepłego klimatu bałtyckiego i pojawienia chłodnego - subborealnego zaczęły na te tereny napływać prymitywne ludy z północy, ludność kultury ceramiki grzebykowo-dołkowej (obozowisko w Rowach) i ludność pasterska kultury ceramiki sznurowej (stanowiska w Wieliszewie i Krępie).

Około 1700 roku p.n.e. zaczęły przybywać grupy ludności, które opanowały metalurgię brązową jako pierwsza ludność kultury unietyckiej (stanowiska w Mianowicach i Rębowie) prowadząca gospodarkę pasterską, uprawę roli oraz łowiectwo, rybołówstwo i zbieractwo.

W II okresie epoki brązu, około 1450 do 1200 p.n.e. powstała kultura przedłużycka cechująca budową cmentarzysk kurhanowych, których typową formą grobów były usypane z ziemi kurhany, wewnątrz których znajdowały konstrukcje kamienne, stanowiska w Borzęcinie, Dąbrównie i Dębinie.

Około 1200 r. p.n.e. powstała kultura łużycka - zajmująca się uprawą roli i chowem zwierząt, zbieractwem, łowiectwem i rybołówstwem; posiadająca wysoką znajomość metalurgii brązowej i garncarstwa. Dominującą formę pochówku stanowiły płaskie pola popielnicowe. Stanowiska w Żelkach, Witkowie, Siodłoniach. Następnie rozwinęła się kultura pomorska cechująca się odmiennymi elementami obrządku pogrzebowego - pochówek w skrzyniach zbudowanych z płyt kamiennych (groby skrzynkowe), popielnice zdobione wyobrażeniem twarzy (popielnice twarzowe), podstawą utrzymania ludności była uprawa ziemi i chów zwierząt, stanowiska w Ruszycach i Łysomiczkach.

Zobacz też: epoka kamienia, epoka brązu, neolit, rodzaje budowli megalitycznych

[edytuj] Zabytki

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

[edytuj] Muzea

[edytuj] Kultura

[edytuj] Tradycje kaszubskie

[edytuj] Przyroda

Urozmaicona rzeźba terenu z charakterystycznymi wypiętrzeniami moren czołowych i specyficznym, przymorskim krajobrazem w części północnej, z terenami wydmowymi wypiętrzonymi do 30 m n.p.m. Na odcinku Ustka-Rowy brzeg klifowy, kształtowany silną abrazją morza, porośnięty jest zbiorowiskami boru bażynowego i kwaśnej buczyny. Na zapleczu wydm występują często torfowiska, z których największe to Zaleskie Bagna i Złakowskie Błota, z występującą tam reliktową woskownicą europejską. Ważnym elementem krajobrazu są liczne rzeki - z największą Słupią - znaną rzeką trociową, lasy ochronne zajmują 83% powierzchni leśnej, głównymi gatunkami drzewostanu są: sosna - 61% i buk - 13%, a przeciętny wiek drzewostanów jest wysoki i sięga 62 lata, występuje tu wiele gatunków roślin chronionych, a ze zwierząt chronionych należy wyróżnić bielika, wydrę i bobra.

[edytuj] Rzeki

Powierzchnia powiatu podzielona jest zasadniczo pomiędzy zlewnie rzek Łupawy i Słupi oraz w niewielkiej części zlewnię Wieprzy, do strefy ochronnej wód powierzchniowych należy cały obszar Parku Krajobrazowego "Dolina Słupi" i rezerwaty przyrody w tym regionie.

[edytuj] Jeziora

Największe zgrupowania jezior znajdują się w części północnej i wschodniej powiatu słupskiego. Pierwszą grupę stanowią jeziora przybrzeżne, są to kryptodepresyjne zbiorniki wodne, oddzielone od morza piaszczystymi mierzejami, o bardzo dużych powierzchniach, bardzo płytkie i o szybkim tempie wypłycania, kolejną grupą są jeziora pochodzenia polodowcowego, przeważnie rynnowe, układające się w długie ciągi, połączone niewielkimi odcinkami rzek. Ważniejsze jeziora to: Łebsko 7 140,0 ha, Gardno 2 468,1 ha, Dołgie Duże 156,4 ha, Głębokie 107,5 ha, Lewarowe 71,5 ha, Krzynia (Krzemień) 70,0 ha, Obłęskie (Obłęże) 62,4 ha, Modła 61,9 ha.

[edytuj] Obszary chronione

[edytuj] Parki Narodowe

Słowiński Park Narodowy, położony w północnej części województwa pomorskiego na Wybrzeżu Słowińskim, wchodzącym w zasięg Pobrzeża Słowińskiego, wielkość: 18 247 ha, walory przyrodnicze: unikatowy obszar ruchomych wydm zwanych "Białymi Górami" wraz z przymorskimi jeziorami: Łebsko, Gardno, Dołgie Małe, Dołgie Duże, cenne zbiorowiska leśne: bór bażynowy, brzezina bagienna, świeży bór bagienny, oraz rzadkie gatunki fauny, w tym awifauny, jak bielik, orzeł przedni i roślin, włączony do sieci obszarów chronionych Natura 2000 oraz sieci Światowych Rezerwatów Biosfery i obszarów chronionych w ramach Konwencji Ramsarskiej.

Zobacz też: rezerwaty biosfery w Polsce.

[edytuj] Rezerwaty

Bagna Izbickie, rezerwat położony w okolicy Izbicy w Gminie Główczyce, wielkość: 281,18 ha, walory przyrodnicze: zespoły roślinne cechujące środowisko wilgotne; wrzosiec bagienny, woskownica europejska, rosiczka okrągłolistna, przygiełka biała, turzyca bagienna, modrzewnica, bażyna czarna, bagno zwyczajne,
Buczyna Nad Słupią, rezerwat w Gminie Ustka, (Nadleśnictwo Ustka), wielkość: 18,92 ha, walory przyrodnicze: przykład drzewostanu bukowego,
Jezioro Modła, rezerwat w Gminie Ustka, wielkość: 194,80 ha, walory przyrodnicze: miejsce lęgowe ptactwa wodnego; mewy śmieszki, mewy srebrzystej, mewy pospolitej, rybitwy czarnej, kaczki krzyżówki, łabędzia niemego, błotniaka łąkowego, remiza, kwiczoła, roślinność będąca podstawowym elementem decydującym o warunkach lęgowania ptaków oraz zespoły roślinności wodnej i szuwarowej typowe dla płytkiego, zarastającego jeziora przymorskiego,
Torfowisko Pobłockie, rezerwat położony w okolicy wsi Pobłocie w Gmine Główczyce, wielkość: 112,31 ha, walory przyrodnicze: obszar retencji wodnej, występują tu: woskownica europejska, wrzosiec bagienny, modrzewnica, rosiczka okrągłolistna, bagno zwyczajne,
Torfowisko Potoczek, rezerwat w Gminie Kępice, wielkość: 15,24 ha, walory przyrodnicze: bór bagienny o powierzchni 3,86 ha, ostoja zwierzyny płowej i czarnej,
Wzgórze Rowokół, rezerwat w Gminie Smołdzino, wielkość: 562,81 ha, walory przyrodnicze: położenie stożka Rowokołu (115 m n.p.m.) w odległości zaledwie 6 km od morza, las na stokach wzgórza sprawiający miejscami wrażenie regla dolnego (udział buka i jodły),
Wierzchocińskie Jałowce, rezerwat w Gminie Smołdzino (Nadleśnictwo Damnica), wielkość: 1,29 ha, walory przyrodnicze: halizna ze skupieniem około 150 jałowców, poszczególne okazy wytwarzają tu różne formy; kolumnowe, piramidalne, stożkowe do wysokości 10 m.

[edytuj] Parki krajobrazowe

Dolina Słupi, dolina rzeki Słupi w jej środkowym biegu wraz z dorzeczem, wielkość: 37 040 ha, walory przyrodnicze: jeziora, z których najcenniejsze pod względem przyrodniczym to: Jasień, Skotawskie Małe i Duże, Głębokie, Borzytuchomskie Duże, Konradowo, Krzynia; siedliska roślinne o cechach zbiorowisk naturalnych i półnaturalnych; roślinność: wawrzynek wilczełyko, pływacz zwyczajny, rosiczka, najcenniejsze przyrodniczo fragmenty Parku i jego otuliny zostały wydzielone w postaci rezerwatów przyrody,

[edytuj] Obszary chronionego krajobrazu

Pas pobrzeża na wschód od Ustki, na wschód od ujścia rzeki Słupi, wzdłuż wybrzeża do jeziora Gardno, wielkość: 3 336 ha, walory przyrodnicze: wybrzeże morskie z plażami wydmami i klifem, roślinność nadmorska, zespoły leśne: bory nadmorskie i buczyny,

Pas pobrzeża na zachód od Ustki, na zachód od ujścia rzeki Słupi, wzdłuż wybrzeża do granicy powiatu, wielkość: 7 520 ha, walory przyrodnicze: sąsiedztwo morza i związanego świata roślinnego; roślinność wydmowa, bagienna, bory nadmorskie, kryptodepresyjne jezioro przymorskie Modła wraz z rezerwatem,

Jezioro Łętowskie oraz okolice Kępic wraz z fragmentem doliny rzeki Wieprzy, obszar na północny zachód od Kępic do miejscowości Łętowo oraz około 7 km na południowy wschód od Kępic, wielkość: 6 880 ha, walory przyrodnicze: jeziora: Łętowskie oraz Obłęskie, lesistość obszaru - 76%, pomniki przyrody i głazy polodowcowe (eratyki).

[edytuj] Atrakcje turystyczne

Latarnie morskie w Ustce i Czołpinie,
Kąpieliska morskie: Ustka (status uzdrowiska), Rowy, Poddębie, Dębina, Orzechowo Morskie, Czołpino,
Szlaki turystyczne
- Piesze (do zrobienia)
- Rowerowe (do zrobienia)
- Kajakowe (do zrobienia)
- Drogi do jazdy konnej w okolicy Ustki, Przewłoki i Orzechowa,
- Ścieżki przyrodniczo-leśne w rezerwatach przyrody,
Wsie: Swołowo (Europejskie Dziedzictwo Kultury), Krzemienica, Bruskowo, Kluki - wyróżniające pomorską architekturą szachulcową.