Pożytek ze smoka

Z Wikipedii

Pożytek ze smoka - zbiór opowiadań Stanisława Lema. Po raz pierwszy wydany nakładem Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek w roku 1993.

Zbiór zawiera następujące opowiadania:

• Zagadka
• Prawda (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Niezwyciężony i inne opowiadania z 1964)
• Sto trzydzieści siedem sekund (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Maska z 1976)
• Przyjaciel (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Inwazja z Aldebarana z 1959)
• Ciemność i pleśń (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Inwazja z Aldebarana z 1959)
• Albatros (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Inwazja z Aldebarana z 1959)
• Młot (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Inwazja z Aldebarana z 1959)
• Ze wspomnień Ijona Tichego - I (po raz pierwszy w zbiorze Księga robotów z 1961)
• Ananke (po raz pierwszy w zbiorze opowiadań Bezsenność z 1971)
• Pożytek ze smoka (z cyklu Ze wspomnień Ijona Tichego)

Tytułowe opowiadanie Pożytek ze smoka opowiada o wizycie Ijona Tichego na planecie Abrazji. Nie jest to jak w Dziennikach gwiazdowych numerowana Podróż, podobnie jak nie ma adnotacji, że stanowi ono część cyklu Ze wspomnień..., jednak ze względu na tematykę i styl opowiadania można je zaliczyć właśnie do tego cyklu.

Abrazja to planeta w gwiazdozbiorze Wieloryba, na której, prócz mieszkańców licznych państw jest też smok (choć do smoka nie podobny). Duża cześć gospodarki tych krajów (skupionych w Związku Współpracy Ekonomicznej) nastawiona jest na dokarmianie smoka, w zamian za raczej wątpliwe korzyści. Istnieją też różne placówki badawcze smoka i oceniające skutki jego obecności (URSS - Urząd Regulacji Skutków Smoka). Smok tylko żre i rośnie, ale jakiekolwiek głosy mówiące o tym, by przestać go karmić, napotykają silną krytykę. Główne argumenty przeciw opierają się na fakcie, że przemysł i nauka związana ze smokiem (z którego nie ma nic w zamian), daje zatrudnienie i napędzają gospodarkę.
Opowiadanie to powstało w 1983 (niepublikowane wtedy) i jego odniesienia do ówczesnej sytuacji politycznej ZSRR i jego krajów satelickich są oczywiste.
Opowiadanie kończy się słowami:

PS. Mówią, że smok się rozpadł na smoczki, ale ich apetyt wcale się nie zmniejszył.

Dopisek ten powstał już po roku 1991 i rozpadzie ZSRR.

Stanisław Lem - Dzieła

Astronauci • Bajki robotów • Bezsenność • Biblioteka XXI wieku • Bomba megabitowa • Cyberiada • Czas nieutracony • Człowiek z Marsa • Dialogi • Doskonała próżnia • Dyktanda czyli... • Dylematy • Dzienniki gwiazdowe • Dziury w całym • Eden • Fantastyka i futurologia • Fiasko • Filozofia przypadku • Głos Pana • Golem XIV • Inwazja z Aldebarana • Jacht Paradise • Katar • Kongres futurologiczny • Krótkie zwarcia • Księga robotów • Lata czterdzieste • Listy albo opór materii • Lube czasy • Maska • Niezwyciężony • Noc księżycowa • Obłok Magellana • Okamgnienie • Opowieści o pilocie Pirxie • Pamiętnik znaleziony w wannie • Pokój na Ziemi • Polowanie • Powrót z gwiazd • Powtórka • Pożytek ze smoka • Prowokacja • Rasa drapieżców. Teksty ostatnie • Rozprawy i szkice • Sex Wars • Sezam i inne opowiadania • Solaris • Summa technologiae • Szpital Przemienienia • Śledztwo • Tajemnica chińskiego pokoju • Wejście na orbitę • Wielkość urojona • Wizja lokalna • Wysoki zamek