Ogród Botaniczny w Poznaniu
Z Wikipedii
Ogród Botaniczny w Poznaniu – placówka naukowa i edukacyjna Uniwersytetu Adama Mickiewicza, pełniąca jednocześnie funkcję publicznego ogrodu.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Zalążkiem dzisiejszego Ogrodu był Szkolny Ogród Botaniczny, który powstał w latach 1922-1925 z inicjatywy profesora Uniwersytetu Poznańskiego Rudolfa Boettnera, który został również pierwszym dyrektorem placówki (od 1923 jego następcy – prof. Adama Wodziczki). Zajmujący ok. 6 ha Ogród powstał w wyniku umowy między Magistratem Miasta Poznania a Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego, które pozostawały właścicielami Ogrodu aż do wybuchu II wojny światowej. Już wówczas pełnił on funkcję ogrodu publicznego, jak i placówki oświatowej, gdzie odbywały się lekcje botaniki i inne zajęcia praktyczne. Na terenie najstarszej części znajdują się dzisiejsze działy biologii i systematyki roślin oraz masowej uprawy na potrzeby szkolne. Uniwersytet zaczął brać udział w zarządzaniu i korzystaniu z jego zbiorów w 1928 r., gdy Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego rozpoczęło współfinansować placówkę. W latach 1930-1936 Ogród powiększono o ok. 8 ha. Na tym obszarze znalazł się dział geografii roślin oraz dział roślin dekoracyjnych Powstała również dzisiejsza główna brama od ul. Dąbrowskiego oraz i dział gospodarczy. W latach 1939-1945 był to ogród publiczny dla ludności niemieckiej (Nur für Deutsche). Brak konserwacji podczas okupacji oraz walki w 1945 zniszczyły placówkę w 80%. Po wojnie, do roku 1949, Ogrodem Botanicznym opiekowała się Państwowa Szkoła Ogrodnictwa. Ponieważ władze miasta nie brały udziału w utrzymaniu placówki, szkoła zrzekła się Ogrodu. W związku z tym, 12 grudnia 1949, instytucja została przejęta przez Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Poznańskiego, otrzymując nową nazwę – Ogród Botaniczny Uniwersytetu Poznańskiego, a od 24 grudnia 1955 – Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Ogród stał się wówczas uniwersyteckim zakładem naukowo-dydaktycznym z własnym budżetem i kadrą naukowo-techniczną. 8 stycznia 1975 Ogród Botaniczny został wpisany do rejestru zabytków. Od roku 1981 Ogród Botaniczny UAM jest pozawydziałową jednostką organizacyjną Uniwersytetu. W latach siedemdziesiątych władze miasta przekazały Ogrodowi leżące na północy tereny aż po ul. Św. Wawrzyńca oraz obszary przylegające od południowego wschodu. Na nowo przejętej ziemi powstały kolekcje flory Ameryki Północnej, Dalekiego Wschodu, oraz drzew i krzewów ozdobnych i roślin rzadkich i ginących, a także nowoczesny dział zmienności roślin, który jest nadal w budowie. Ta część Ogrodu została otwarta dla publiczności w 1985 r. Powstało wówczas również wejście od ul. Botanicznej i parking. W 1992 Ogród przejął kolejne 5 ha, przyznane mu jeszcze w 1968, leżące między ul. Dąbrowskiego i św. Wawrzyńca. Dla publiczności otwarto je 7 września 2000 r. Obecnie w Ogrodzie odbywają się zajęcia dla studentów wydziałów Biologii oraz Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM, a także Akademii Rolniczej i Politechniki. Dla zwiedzających Ogród otwarty jest w dniach 1 maja – 30 października od 9,00 do 19,00 (lub zmroku, jeśli zapada wcześniej), w dniach wolnych od pracy odwiedza go nawet do kilkunastu tysięcy osób.
[edytuj] Działy
- dział roślin ozdobnych
- dział geografii roślin – na 10 ha zgromadzono ok. 1700 taksonów drzew i krzewów z całego świata. Najliczniej jednak reprezentowane są Ameryka Północna i Daleki Wschód.
- ekologiczne grupy roślin:
- alpinarium – ma 6000 m² zgromadzono ok. 1600 taksonów roślin z różnych pasm górskich stref od umiarkowanej po subarktyczną oraz ze strefy subantarktycznej. Okazy prezentowane są w układzie geograficznym oraz ekologicznym. Najbogatsza jest kolekcja roślin Karpat, a w szczególności Tatr. Zawiera ona ok. 350 taksonów ze stanowisk naturalnych, w tym wiele endemitów. Jest to jedne z najbogatszych alpinariów w Europie.
- wydma
- rośliny leśne
- rośliny łąkowe
- rośliny wodne
- dział systematyki roślin – na 2 ha zgromadzono ok. 2000 taksonów roślin drzewiastych i zielnych, zarówno krajowych jak i obcego pochodzenia, zaprezentowanych w układzie systematycznym Englera. Bogato reprezentowane są kolekcje skalnicowatych, różowatych, bobowatych, jasnotowatych i astrowatych. Zaś dużą wartość dydaktyczną posiadają kwatery ze zbiorami bukowaych i brzozowatych.
- dział roślin rzadkich i zagrożonych – na 0,25 ha znajdują się dwie kwatery: północna, z warunkami odpowiadającymi mezofilom rosnących w siedliskach umiarkowanie wilgotnych oraz wilgotnych zawierającymi 87 populacji reprezentujących 75 gatunków. Kwatera południowa stwarza dogodne środowisko do uprawy kserofitów reprezentowanych przez 82 populacje z 55 gatunków. Zbiór ten umożliwia zachowanie w warunkach ex situ, rozmnażanie i reintrodukcję wybranych roślin.
- Szklarnie – kilka niewielkich obiektów o łącznej powierzchni 800 m², w których znajdują się kolekcje roślin występujących z obszarze międzyzwrotnikowym. Między 2 500 reprezntowanych taksonów przeważają przedstawiciele flory Ameryki Łacińskiej. Wśród rodzin najliczniej reprezentowane są kaktusowate, gruboszowate, ananasowate, storczykowate, ukośnicowate i obrazkowate. Równie bogate są kolekcje paprociowych, obejmująca zarówno gatunki naziemne jak i epifity, oraz sukulentów, zawierająca 1150 gatunków, odmian i form z 228 rodzajów, z 34 rodzin. Wśród ciekawostek tej kolekcji należy wymienić endemity z Wysp Kanaryjskich, Madagaskaru oraz mrozoodporne gatunki kaktusów
- dział wymiany roślin – od 1925 wydaje on Index Seminum (obecnie co dwa lata) który jest spisem nasion zaproponowanych przez Ogród do wymiany z innymi placówkami. Obecnie taka wymiana prowadzona jest z ok. 400 ogrodami botanicznymi i arboretami z 58 państw ze wszystkich kontynentów.
