Mindmapping

Z Wikipedii

Mindmapping (ang. mind map, pol. mapa myśli) – szczególny rodzaj notowania pobudzający procesy myślowe, w przeciwieństwie do tradycyjnego notowania linearnego. Metoda została opracowana przez dwóch brytyjskich naukowców: Tony'ego i Barry'ego Buzana. Dzięki użyciu słów, symboli, kolorów, rytmu, efektu trójwymiarowości i innych elementów uaktywniają się wszystkie ośrodki mózgu, a nie tylko obszary związane z umiejętnościami językowymi i matematycznymi, jak w przypadku tradycyjnego notowania linearnego. Umożliwia to podniesienie efektywności pracy naszego mózgu a proces nauki i zapamiętywania czyni prostszym, szybszym i przyjemniejszym. Sprzyja myśleniu twórczemu, wielokierunkowemu, a nie nudnemu i odtwórczemu.

Kluczowym celem dla wielu ludzi korzystających z tej metody jest rozwinięcie zdolności uczenia się, zapamiętywania i przechowywania informacji. Metoda jest łatwa do przyswojenia, gdyż promienista struktura mapy myśli odzwierciedla naturalną architekturę mózgu, co w rezultacie pozwala na błyskawiczne zbadanie ich w formie pisemnej. Szybko i w bardzo czytelny dla użytkownika sposób powstaje jasna i zwięzła mapa wzajemnie zależych faktów, danych, koncepcji użytych w rozmaitych formach (słowa, kolory, symbole, rysunki itp.) ułatwiająca zapamiętanie, a następnie ewentualną późnijeszą modyfikację informacji.

Naczelną zasadą jest zapisywanie (rysowanie), poza kluczowymi hasłami wszystkich skojarzeń i problemów, które dopiero mogą się pojawić. Sprzyja zatem przewidywaniu i rozwiązywaniu sytuacji a nie tylko biernemu notowaniu już potwierdzonych informacji. Stymuluje zatem pracę naszego mózgu: wykorzystuje, odkrywa, a przede wszystkim rozwija jego możliwości.

Kolejną zasadą jest przygotowanie notatki na jednej czystej kartce. Bardzo istotne jest, aby nie była to kartka w kratkę czy linię, a zwykła biała czysta kartka dowolnego formatu dopasowanego do rozmiaru notatki. Musimy pamiętać, aby do jednej "gałęzi" było dopasowane tylko jedno hasło, które następnie może (i powinno) być poszerzone o kolejne hasła, które dodajemy w postaci nowych "gałęzi". Tak oto nasze drzewo (mapa myśli) się rozrasta i w zasadzie stwarza nieogranioczone możliwości!

Zaletą metody jest z pewnością brak monotonii towarzyszący procesowi sporządzania tradycyjnych notatek (linearnych bądź nawet poprzez wykresy i wypunktowanie). Użycie różnych technik przekazu czyni tę czynność naprawdę interesującą i pobudzającą obie półkule mózgowe. Tworzy sieć powiązań i ułatwia dopisywanie informacji oraz nowych koncepcji w wybranym miejscu na kartce bez konieczności tworzenia nowej notatki. W późniejszym użyciu znacznie przyspiesza proces przyswajania wiedzy, jej przetwarzania i powtarzania. Jako że stosujemy różne kolory a nawet rodzaje pisaków (długopisy, flamastry, markery itp.) jest to technika notowania bardzo "przyjemna dla oka".

Jest to metoda przygotowana, polecana, ale też lubiana przez różne grupy wystawione na częste sporządzanie notatek, planowanie, opracowywanie strategii i koncepcji itp. Korzystają z niej ludzie w różnym wieku, różnych profesji: studenci i uczniowie, biznesmeni i menedżerowie, nauczyciele, wykładowcy i instruktorzy, naukowcy, wynalazcy i projektanci, twórcy, dziennikarze, politycy, pracownicy służby cywilnej, mówcy, prezenterzy, konferansjerzy.

Zwolennicy używania Mind Mappingu w pracy zawodowej cenią sobie zwłaszcza elektroniczne mapy myśl, tworzone dzięki specjalnym programom komputerowym (np.: Mind Mapper Professional, Nova Mind, Intellect Map). Zasadność posługiwania się nimi dzieli jednak sympatyków metody Tony Buzana. Jedni cenią dynamikę ich struktury, którą w dowolny sposób można modyfikować, poprawiać, dodawać opisy, tabele i wykresy. Inni podkreślają, że gałęzie i rysunki konstruowane za pomocą klawiatury komputera nie stymulują naszej kreatywności w równym stopniu, co te tworzone na kartce papieru. To prawda! Tak samo jak prawdą jest, że list pisany odręcznie zawiera większy ładunek emocjonalny niż szybko wysłany e- mail. Nie mniej jednak z konieczności codziennie wysyłamy setki tysięcy e – maili a nie listów. Rozważania na temat przydatności elektronicznych map myśli należałoby więc raczej skoncentrować wokół sprecyzowania, w których obszarach warto je stosować, a w których nie spełniają wystarczająco swojej roli. Jeśli chcemy np. rozwijać u naszego dziecka zdolności artystyczne i umiejętność logicznego myślenia wybierzmy tradycyjną mapę myśli, rysowaną kolorowymi kredkami i flamastrami. Jeśli natomiast musimy przygotować prezentację czy sporządzić plan wdrażania w firmie nowego produktu skorzystajmy lepiej z komputerowych narzędzi wspomagających Mind Mapping.

Na temat metody Mind Mappingu można znaleźć na polskim rynku wiele ciekawych publikacji. Do najbardziej znanych należą: "Rusz głową" – Tony Buzan, "Mapy twoich myśli" – Tony Buzan, "Mind Mapping. Jak ogarnąć całość" – Mariusz Paszko.

[edytuj] Naukowe badania na temat map myśli

Buzan twierdzi, że wymyślił lepszą metodę robienia notatek oraz że eliminuje ona "stan hipnotyczny" pojawiający się podczas notowania za pomocą tradycyjnych sposobów. Twierdzi też, że używanie tej metody pomaga zsynchronizować pracę obu półkul mózgu oraz wykorzystać inuticję (którą nazywa superlogiką). Istnieją jednak badania akademickie, które stawiają te mocne tezy pod znakiem zapytania i każą zastanowić się, czy twierdzenia na temat użyteczności mindmappingu nie są raczej podyktowane względami marketingowymi.

Istnieją badania, które dowodzą, że mapy myśli są przydatne tylko do paru przedmiotów (humanistycznych). Badania Farrand, Hussain i Hennessy (2002) dowiodły, że mapy myśli mają ograniczony, ale znaczący wpływ na przypominanie informacji. Ludzie używający standardowych metod robienia notatek polepszyli swoje przypominanie o około 6%, podczas gdy osoby używające mindmappingu polepszły przypominanie o 10%. Różnica ta była widoczna tylko w czasie pierwszego tygodnia, po którym grupa używająca map myśli straciła motywację, ponieważ ta metoda była dla nich nowa i nie naturalna w używaniu.

Pressley, VanEtten, Yokoi, Freebern, i VanMeter (1998) odkryli, że dla uczenia się o wiele lepsze jest koncentrowanie się na materiale, który jest słuchany, a następnie zapisanie notatek z tego co się zapamiętało.