Literatura hindi

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł wymaga dopracowania.
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.

Spis treści

1 Twórcy

[edytuj] Twórcy

[edytuj] Okres początkowy (XI w.- poł. XIV w.) - Adi-kal

1. poezja nathów i siddhów w języku apabhranśa

A. Siddhowie - gmina religijna powstała w VII-IX wieku, pozostająca pod silnym wpływem buddyzmu wadżrajany; tworzyli przede wszystkim krótkie pieśni-hymny

pierwszy twórca: Sarahpa (VIII w.) - Dohakośa (Zbiór doh)
Sabarpa (VIII w.) - Ćarjapad
Dombhipa (IX-X w.)
Kanhapa (IX-X w.)
Kukuripa (IX-X w.)

B. Nathowie - kontynuatorzy tradycji siddhów

Matsjendranath
Goraknhath

2. poezja bohaterska (XII-XIV w.)

anonim - Raula wela (Rozrywki dworu) ?
Ćand Bardai - Prythiwiradź Raso (Poemat o Prythiwiradźu)
Amir Khusro (1263-1325), poeta indyjsko-perski, tworzył w farsi - Hazain ul fatah (Skarbiec zwycięstwa), Khaliqbari (Słownik synonimów)
Masud Sad Salman - (XI w.) ?

[edytuj] Poezja wczesnego średniowiecza (poł. XIV w. - poł. XVII w.) - Bhakti-kal

1. utwory hagiograficzne

Nabhadas - Girlanda bhaktów
Gokulnath - Żywoty 252 wisznuitów oraz Żywoty 84 wisznuitów

2. utwory w nurcie filozoficznym

3. hymnografia

Kabir (XIV/XV w.) - poeta, filozof - Bidźak
Guru Nanak

4. poezja suficka (XV-XVI w.)

Malik Muhammad Dźajasi (ok. 1495-1542) - najwybitniejszy przedstawiciel gatunku - Akharawat (Abecadło), Akhiri kalan (Ostatnie słowo), Padumawati
Kutban (koniec XV w. - początek XVI w.)
Mańdźhan (XVI w.) - Madhumalati
Usman - Ćitrawali

5. poezja krysznaicka

największy przedstawiciel: Surdas (1478-1582) - Sursagar (Ocean strof Sura), Sahitja lahari (Fale literatury)
księżniczka Mirabai

6. poezja ramaicka

Tulsidas - (ok. 1532-1623) - poeta (Ramćaritmanas - wersja Ramajany w hindi)

[edytuj] Poezja późnego średniowiecza (poł. XVII w. - poł. XIX w.) - Riti-kal

Okres kunsztownej, pięknej ale jedynie odtwórczej i mało dostępnej literatury.

prekursor: Keśawdas (1555-1617) - Ramaćandrika, Rasikpryja (Radość konesera), Kawipryja (Radość poety)
Maharadźa Dźaswantsinh (1626-1681) - Bhaszabhuszan (Ozdoby językowe)
Matiram Tripathi - Lalitatalalam (Piękno pięknych), Rasaradź (Król rasa)
Biharilal (1603-1663) - 700 strof Bihariego
Dew (1673-1745) - Premćandrika (Księżycowe światło miłości)
Bhuszan (1612-1714) - Śiwaradź bhuszan (Sława Śiwaradźiego)
Ghananad (1689-1739) - liryka miłosna Sudźan sagar (Morze poezji na cześć Sudźan), Krypakand (Błaganie o litość)

[edytuj] Okres współczesny (poł. XIX w. - )

Bharatendu Hariśćandra (1850-1885) - dramatopisarz oraz poeta, twórca licznych pieśni religijnych
Mahwirprasad Dwiwedi (1864-1938)
Premćand (1880-1936) - tworzył prozę w języku hindi oraz urdu, zasłynął wieloma powieściami, ale uważa się, że doskonałość stylu osiągnął przy opowiadaniach
Dźajaśankar Prasad (1889-1937) - poeta, zostawił po sobie także eseje oraz sztuki teatralne; najważniejsze zbiory poezji: Dźharna, Ansu oraz Kamajani

Zobacz też: literatura, literatura sanskrycka, bhakti.