Język hindi
Z Wikipedii
हिन्दी | |
Obszar | Indie i inne |
Liczba mówiących | 480 milionów |
Ranking | 3. |
Klasyfikacja genetyczna | Języki indoeuropejskie *Języki indoirańskie **Języki indyjskie ***Język hindi |
Pismo | dewanagari |
Status oficjalny | |
Język urzędowy | Indie |
Regulowany przez | ? |
Kody języka | |
ISO 639-1 | hi |
ISO 639-2 | hin |
SIL | HND |
W Wikipedii | |
Zobacz też: język, języki świata |
Język hindi - język z grupy indyjskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 400 mln mówiących - głównie mieszkańców Indii, a także Nepalu (500 tys.), Fidżi (300 tys.), Mauritiusu i Surinamu (po 100 tys.). Posługują się nim również hinduscy imigranci w Europie Zachodniej. Język hindi jest językiem urzędowym, od 1950 roku ogólnopaństwowym (angielski jest językiem pomocniczym) Republiki Indii, oraz jednym z 18 języków konstytucyjnych. W kilku indyjskich stanach i terytoriach: Uttar Pradeś, Uttaranćal, Himaćal Pradeś, Harijanie, Madhja Pradeś, Biharze, Radźasthanie oraz na terytorium stanowym Delhi hindi (w wersji standardowej) jest oficjalnym językiem administracji stanowej oraz podstawowym językiem wykładowym w szkołach.
W obrębie tzw. terytorium języka hindi występuje wiele dialektów, wywodzących się z dialektów apabhranśa. Wyróżnia się pięć zespołów dialektów: hindi zachodnie (w ramach którego rozpoznaje się m.in. khariboli, bradź, harijani, bundeli, kanaudźi), hindi wschodnie (w ramach którego rozpoznaje się m.in. awadhi), radźasthani, pahari (czyli dialekty górskie) oraz bihari. Zespoły dialektów radźasthani i bihari, którymi posługuje się około 100 mln osób, są często uznawane za odrębne zespoły języków. Pierwszy z nich ma w Indiach status języka literackiego.
Język hindi oraz język urdu to dwie odmiany literackie potocznego języka hindustani, który powstał w pierwszej połowie XIII w. na teranach leżących na północny zachód od Delhi i opierał się na dialekcie khariboli. Dzięki podobieństwu urdu oraz innych języków indyjskich do hindi, może on być używany jako lingua franca przez nawet 500-600 mln osób. Do zapisu języka hindi używa się pisma dewanagari. Literacka postać współczesnego hindi zaczęła kształtować się w pierwszej połowie XIX wieku i pozostaje pod silnym wpływem sanskrytu.
Język hindi jest najbardziej rozpowszechnionym językiem w Indiach a pod względem liczby użytkowników zajmuje czwarte miejsce na świecie (po chińskim, angielskim i hiszpańskim). Hindi jest uznawane za jedną z dwóch odmian tzw. hindustani, którego drugą odmianą jest urdu. Hindi zapisywane jest sylabicznym pismem devanagari i związane jest z hinduizmem.
[edytuj] Mały słowniczek
- Tak - ha
- Nie - nahii
- Dziękuję - śukriyaa, dhanyavaad
- Dziękuję bardzo - aapakaa bahut bahut dhanyavaad
- Nie ma za co, Proszę - aapakaa svaagat hai
- Proszę - kRipyaa
- Przepraszam - shamma kare
- Dzień dobry - shubha prabhaat
- Żegnaj - alavidha
- Na razie - phir milengay
- Pozdrowienia (Witam, Cześć) - namaste
- Dobranoc - shubha raatri
- Nie rozumiem - mai nahii samajhataa hu
- Jak się nazywasz? - aapka naam kya hai?
- Serce - Dil
- żona - patnii
- mąż - pati
- córka - beTi
- syn - beTa
- matka - maataaji
- ojciec - pitaaji
- przyjaciel - dost, mitra
- ja - mai
- ty - tum
- królowa - raanii
- Miło cię widzieć. - aapse milkar khushii huyii
- Jak się czujesz? - aap kaise hai?
- dobrze - acchaa
- źle - buraa
- tak sobie - kuchha khaas nahii
liczebniki:
- 0 - shunya
- 1 - ek
- 2 - do
- 3 - tiin
- 4 - chaar
- 5 - panch
- 6 - chai
- 7 - saat
- 8 - aaTh
- 9 - nau
- 10 - das
Zobacz też: Hindi Wikipedia
asamski • awestyjski • beludżi • bengalski • caló • gudźarati • hindi • hindustani • jakati • kaszmirski • kurdyjski • malediwski • marathi • nepalski • osetyjski • pali • paszto • pendżabski • perski • romski • sanskryt • sanskryt klasyczny • syngaleski • urdu • wedyjski • zazaki