Korweta

Z Wikipedii

Korweta - klasa współczesnych niewielkich okrętów wojennych. Współczesne korwety dzielą się pod względem przeznaczenia i uzbrojenia na okręty przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych lub przeznaczone do zwalczania okrętów nawodnych za pomocą kierowanych pocisków rakietowych (korwety rakietowe). Do XIX wieku korweta oznaczała historyczną klasę żaglowych okrętów wojennych (zobacz korweta żaglowa).

Klasa korwet pojawiła się ponownie na początku II wojny światowej, kiedy zaczęto tak klasyfikować, początkowo w Wielkiej Brytanii i Włoszech, niewielkie okręty eskortowe, służące przede wszystkim do ochrony konwojów przed atakami okrętów podwodnych. Ich wyporność standardowa wynosiła 500 - 1000 ton. Posiadały one względnie silne uzbrojenie przeciw okrętom podwodnym (wyrzutnie bomb głębinowych i miotacze bomb głębinowych) oraz słabe uzbrojenie artyleryjskie, składające się zwykle z 1 działa kalibru 100 - 102 mm i kilku działek przeciwlotniczych. Korwety charakteryzowały się niewielką prędkością (w granicach 16 w), wystarczającą do służby konwojowej. Najbardziej znanym typem korwet okresu II wojny światowej był brytyjski typ Flower, prosty w budowie (oparty na konstrukcji parowych statków wielorybniczych), którego zbudowano aż ponad 260 jednostek (wyporność 925 ton, długość 62 m, prędkość 16 w.). Znany był również włoski typ korwet Gabbiano z 1942, o napędzie dieslowskim, wyposażony w pomocnicze silniki elektryczne do cichego poszukiwania okrętów podwodnych (wyporność 728 ton, długość 64 m, prędkość 18 w. - zbudowano 60 okrętów). W czasie wojny pojawiła się też klasa większych okrętów eskortowych - fregat. W niektórych krajach okręty zbliżone do korwet klasyfikowano jako eskortowce. Mniejszymi okrętami do zwalczania okrętów podwodnych były ścigacze okrętów podwodnych, lecz nie były one okrętami eskortowymi.

ORP Kaszub
Polska korweta dozorowa projektu 620

Korwety budowane po II wojnie światowej, wobec braku potrzeb konwojowych, służyły w większym stopniu do zadań patrolowych i dozorowych; nazywane też są dozorowcami. Wyporność korwet pozostała w granicach 500 - 1000 ton, prędkość wzrosła do 20-30 w. Pojawiło się na nich bogatsze wyposażenie elektroniczne i nowsze środki wykrywania i zwalczania okrętów podwodnych, jak wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych, a na niektórych typach kierowane torpedy. Uzbrojenie artyleryjskie stanowi jedno lub kilka automatycznych dział uniwersalnych. Wraz z rozwojem techniki rakietowej, pod koniec lat 60. XX wieku, na części korwet pojawiła się także wyrzutnia przeciwlotniczych pocisków rakietowych bliskiego zasięgu (m.in. rosyjskich pocisków Osa-M).

W zadaniach przeciwpodwodnych korwety wyparły klasę mniejszych ścigaczy okrętów podwodnych, które miały mniejsze możliwości bojowe. Korwety nadają się do zwalczania okrętów podwodnych w działaniach przybrzeżnych lub na płytkich morzach. Co za tym idzie, klasa korwet używana i rozwijana była głównie w krajach nie posiadających silnej marynarki wojennej oraz w ZSRR; państwa prowadzące działania oceaniczne (w tym USA) polegają w zadaniach przeciwpodwodnych głównie na większych fregatach i niszczycielach. W ZSRR korwety nazywane były małymi okrętami przeciwpodwodnymi (w skrócie MPK).

W latach 70. XX wieku pojawił się także drugi współczesny rodzaj korwet - korwety rakietowe, przeznaczone do zwalczania okrętów nawodnych, uzbrojone w przeciwokrętowe pociski rakietowe (woda-woda). Posiadają one z reguły także jedno działo uniwersalne kaliber 57 - 76 mm i działka przeciwlotnicze. Korwety rakietowe są zbliżone do kutrów rakietowych, lecz są nieco większe (300 - 600 t) i czasami uzbrojone także w rakiety przeciwlotnicze, posiadają też bogatsze wyposażenie elektroniczne. Do korwet tego rodzaju należą radzieckie projektu 1234 (oznaczenie NATO: 'Nanuchka'). Rozgraniczenie w klasyfikacji między kutrami a korwetami rakietowymi nie jest jednak ostre ani jednolite, czego przykładem są radzieckie okręty projektu 1241 (ozn. NATO 'Tarantul'), klasyfikowane jako korwety, kutry rakietowe lub małe okręty rakietowe.

Obecnie budowane są też uniwersalne korwety, łączące uzbrojenie w przeciwokrętowe pociski rakietowe z uzbrojeniem przeciwpodwodnym, służące do zwalczania i wykrywania okrętów podwodnych i nawodnych. Duże okręty tego rodzaju zbliżają się do małych fregat. Niektóre korwety wyposażone są nawet w śmigłowiec pokładowy. Przedstawicielami tej uniwersalnej kategorii są izraelskie duże korwety typu Saar-5 i szwedzkie małe korwety typów Stockholm i Goteborg.

Polska Marynarka Wojenna posiada korwety:

• ORP Kaszub
• ORP Górnik, ORP Hutnik, ORP Metalowiec, ORP Rolnik (korwety rakietowe proj. 1241, 'Tarantul I')
• ORP Grom, ORP Piorun, ORP Orkan, (korwety rakietowo-artyleryjskie proj. 660, 'Sassnitz')

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Korweta