Kopalnia soli Wieliczka
Z Wikipedii
Kopalnia soli „Wieliczka” (od XIII wieku do 1772 wchodzi w skład Żupy krakowskiej) – jedna z najstarszych na świecie kopalni soli kamiennej mieszcząca się w Wieliczce pod Krakowem.
W 1976 roku wpisana została do krajowego rejestru zabytków. Dwa lata później w 1978 roku wpisana przez UNESCO na pierwszą Listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. W 1989 roku Kopalnia Soli "Wieliczka" poszerzyła Listę Światowego Dziedzictwa w Zagrożeniu. Od 1994, to także pomnik historii Polski (najstarszy zakład przemysłowy w Polsce). W kopalni powstało w roku 1951 Muzeum Żup Krakowskich. Najstarszą zlokalizowaną dziś częścią kopalni, w której odbywało się wydobywanie soli metodami górniczymi, jest szyb Goryszowki, pochodzący z drugiej połowy XIII w. Jest to jedyny obiekt górniczy na świecie czynny bez przerwy od średniowiecza do chwili obecnej, pozwalający prześledzić rozwój techniki górniczej w poszczególnych epokach historycznych. Wielicka kopalnia liczy 9 poziomów, z których pierwszy – poziom Bono – sięga na głębokość 64 metrów, zaś ostatni leży 327 metrów pod powierzchnią ziemi. Łączna długość chodników, łączących około 3000 wyrobisk (chodników, pochylni, komór eksploatacyjnych, jezior, szybów, szybików), przekracza 300 km. Kubatura zespołu wyrobisk to ok. 7,5 mln km³.
Kopalnię cechuje unikalny mikroklimat, na który składa się – obok dużej wilgotności i zawartości chlorku sodu – stała temperatura (ok. 9-12°C), ciśnienie, jonizacja i promieniowanie świetlne, wysoka zawartość w powietrzu manganu, magnezu i wapnia. Sprzyja on prowadzonym na głębokości 135 metrów w komorze Jezioro Wessel turnusom rehabilitacyjnym dla osób ze schorzeniami górnych dróg oddechowych.
Znana na całym świecie podziemna Trasa Turystyczna wielickiej kopalni powstała na przełomie XVIII i XIX wieku. Ok. miliona turystów rocznie zwiedza ok. 3 km trasy składającej się z 20 komór, położonych na głębokościach od 64 do 135 metrów (poziom I-III). Kopalnię licznie odwiedzają także przywódcy państw, naukowcy i artyści. Czas zwiedzania to ok. 2 godziny. Na trasie zwiedzania znajdują się m.in.:
Spis treści |
[edytuj] Komora Mikołaja Kopernika
Komora powstała przed 1785 rokiem dzięki eksploatacji brył soli zielonej. Znajduje się w niej rzeźba solna przedstawiająca Mikołaja Kopernika, który najprawdopodobniej był gościem wielickiej kopalni. Dzieło to stworzył Władysław Hapek w 1973 roku, upamiętniając 500-lecie urodzin astronoma.
[edytuj] Kaplica św. Antoniego
Najstarsza z zachowanych podziemnych kaplic, powstała pod koniec XVII wieku. Pierwsza odprawiana msza św., dla górników odbyła się w niej w 1698 roku. Stworzona w stylu barokowym, składa się z prezbiterium, ołtarza a także przedsionka. Kaplica ta obfituje w liczne solne rzeźby, zniszczone już jednak działaniem wilgoci. W ołtarzu głównym znajdują się figury: Chrystusa ukrzyżowanego, Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz figura patrona kaplicy — św. Antoniego, w bocznych częściach widnieją: rzeźba w. Stanisława ze Szczepanowa i św. Klemensa. Kolejne figury znajdują się w prezbiterium. Są to rzeźby: Augusta II Sasa, Chrystusa Ukrzyżowanego, Matki Boskiej, św. Marii Magdaleny, święty Jana. Nawa posiada dwa ołtarze boczne: św. Piotra z Alkantry oraz św. Kazimierza. Postacie świętych: Franciszka, Dominika, Piotra, Pawła, a także ambonę od nawy oddziela balustrada.
[edytuj] Podszybie Kunegunda
Podszybie powstałe ok. roku 1829 łączy komorę Kazimierza Wielkiego z poziomem II wyższym. Można w niej zaobserwować liczne formy wtórnej krystalizacji soli: stalaktyty, stalagmity. Znajdują się tam także liczne figurki krasnoludków w pozach dawnych górników np. nosiczy czy wozaków.
[edytuj] Komora Józefa Piłsudskiego
Komora poświęcona jednej z najbardziej charakterystycznych postaci polskiej historii — Józefowi Piłsudskiemu, powstała w XIX wieku. Dzieli się ona na dwie wyrobiska połączone tunelem. W związku z tym, iż dno zalane było solanką, turyści mogli przemieszczać się przez tunel tratwą. Już w XIX wieku nad brzegiem jeziora ustawiono rzeźbę przedstawiającą patrona tonących św. Jana Nepomucena. Na uwagę zasługuje znajdujący się od 1997 roku w komorze pomnik Marszałka Polski, którego stworzeniem zajął się Stanisław Anioł.
[edytuj] Kaplica św. Kingi
Kaplica św. Kingi, zwana podziemnym kościołem, przez trwającą tu przeszło 100 lat modlitwę pracowników wielickich salin, pielgrzymów i turystów zasługuje na miano sanktuarium, znajdują się tutaj bowiem relikwie św. Kingi. Ta jedna z największych atrakcji wielickiej kopalni, jest największą na świecie podziemną światynią. Znajduje się 101 metrów pod ziemią. Jej wymiary to: długość ok. 54 m, szerokość ok. 18 m oraz wysokość ok. 12 m. Posadzka jest wyrzeźbiona w jednolitej solnej bryle, a żyrandole z solnymi kryształami są zawieszone 12 metrów pod sufitem. W kaplicy znajdują się płaskorzeźby ilustrujące wydarzenia z kart Nowego Testamentu (m.in. Ucieczka do Egiptu, Dwunastoletni Chrystus nauczający w świątyni, Ostatnia Wieczerza) i ponad stuletnia szopka. Ołtarz główny dłuta górnika Józefa Markowskiego składa się z rzeźby głównej – św. Kingi oraz dwóch bocznych – św. Józefa oraz św. Klemensa. Należy zwrócić uwagę na piękne wiszące kryształowe żyrandole. Od 1999 roku w kaplicy podziwiać można solny pomnik Jana Pawła II, dłuta górnika rzeźbiarza Stanisława Anioła.
W kaplicy odbywają się msze święte z okazji imienin patronki oraz św. Barbary, a także pasterki.
[edytuj] Komora Stanisława Staszica
Ta najwyższa komora (całkowita wysokość 50m), powstała na przełomie XIX i XX w. W latach II wojny światowej było to miejsce hitlerowskiej montażowni części do samolotów. Jej koniec datuje się wraz z ofensywą radziecką. W komorze znajduje się także popiersie Stanisława Staszica — wybitnego przyrodnika, geologa, pioniera w dziedzinie górnictwa w Polsce.
[edytuj] Komora Warszawa
Komora przeznaczona do celów rozrywkowych, ze względu na swoje rozmiary (długość 54 m szerokość 17 m, wysokość 9 m). Tutaj odbywają się uroczystości górnicze, zawody i imprezy sportowe, koncerty muzyczne, a także bale.
[edytuj] Zobacz też:
To jest tylko zalążek artykułu związanego z woj. małopolskim. Jeśli możesz, rozbuduj go.
[edytuj] Linki zewnętrzne
 Odrestaurowany zabytkowy korytarz |
 Grota Piłsudskiego |
 Ostatnia Wieczerza, płaskorzeźba |
 Krasnoludki na dnie szybu Kunegundy |
 Żyrandol z kryształów soli |
 Rzeźba w soli Józefa Piłsudskiego |
 Stary korytarz |
 XVII-wieczna rzeźba Matki Boskiej Zwycięskiej |
