Jan Gajda

Z Wikipedii

Jan Gajda (ur. 4 lipca 1827 w Ciasnej, zm. 8 października 1911 w Żorach) - działacz społeczny, poeta i malarz, miłośnik literatury polskiej.

Wcześnie został sierotą, więc wychowywał się u krewnego nauczyciela w Kochanowicach. Pierwsze swoje nauki zdobywał uczęszczając do szkoły elementarnej w Lubecku koło Lublińca. Kolejny etap jego edukacji miał miejsce w Kluczborku, gdzie był przyuczany do zawodu malarza pokojowego. Był niezadowolony z wyników, więc dobrowolnie udał się do Wrocławia. W 1847 roku powrócił w rodzinne strony, gdzie rok później założył pierwszy Klub Niedzielny, a przy nim bibliotekę z czytelnią i scenę amatorską oraz pierwszą Chłopską Kasę Pożyczkową. Gajda przyjaźnił się z ojcem Konstantego Damrota, a sam Konstanty Damrot pobierał u niego lekcje rysunku i malowania. Podczas tych spotkań zapoznawał Damrota z literaturą polską, a także ze swoimi utworami, które służyły w późniejszym czasie Damrotowi za wzór. Następnie przez krótki okres mieszkał w Królewskiej Hucie (dzisiejszy Chorzów). Około 1862 roku Gajda przeniósł się na stałe do Żor, gdzie założył Kółko Polskie. Prowadził tam odczyty swoich wierszy oraz spotkania oświatowe. Ponadto kontynuował swą pasję, zajmując się malowaniem kościołów, szczególnie w powiatach pszczyńskim i rybnickim. Tłumaczył sceny teatralne z niemieckiego na polski. W 1899 roku podczas pobytu w Lubecku zajął się wykonawstwem polichromii nawy głównej w lubeckim kościele. Jan Gajda zmarł 8 października 1911 roku w Żorach, jednak jego grób nie zachował się do naszych czasów.