Jan Brzechwa

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Jan Brzechwa (właściwie Jan Wiktor Lesman) (ur. 15 sierpnia 1898 w Żmerynce na Podolu, zm. 2 lipca 1966 w Warszawie) - polski poeta pochodzenia żydowskiego, autor wielu znanych bajek i wierszy dla dzieci, m. in. Pan Kleks, Pchła Szachrajka; także satyrycznych tekstów dla dorosłych, przekładów z języka rosyjskiego, m. in. utworów A. Puszkina, S. Jesienina, W. Majakowskiego). Był stryjecznym bratem poety Bolesława Leśmiana, który wymyślił literacki pseudonim "Brzechwa".

Brzechwa zadebiutował w 1915 roku, kiedy to opublikował swoje pierwsze wiersze w piotrogrodzkim „Sztandarze” oraz w kijowskich „Kłosach Ukraińskich”. Jako ochotnik uczestniczył w latach 1920-1921 w wojnie polsko-bolszewickiej.

Brzechwa był zaprzyjaźniony z grafikiem Janem Marcinem Szancerem, autorem licznych ilustracji do jego tekstów. W latach 50. XX w. pisał wiersze propagandowe, gloryfikujące partię i ustrój socjalistyczny (np. "Marsz", "Głos Ameryki"), w latach późniejszych nie angażował się w twórczość polityczną, uchodził za biernego kontestatora ustroju. Autor komentarza do ustawy o prawie autorskim z 1926 r. (książka przygotowywana do druku w 1939 r. ocalała w formie egzemplarzy korekty drukarskiej)

Ukończył Zakład Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie, następnie Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Z zawodu adwokat, w latach 1924–1939 radca prawny ZAIKS. Specjalista w dziedzinie prawa autorskiego. Debiutował w 1920 pod pseudonimem Szer-Szeń jako satyryk. W 1926 ogłosił tom poezji Oblicza zmyślone. Pierwszy tomik wierszy dla dzieci – Tańcowała igła z nitką wydał w 1937.

[edytuj] Data urodzenia

Istnieją niejasności co do roku urodzenia poety. Większość encyklopedii podaje rok urodzenia 1900; sytuację tę tłumaczy Janusz Odrowąż-Pieniążek, dyrektor Muzeum Literatury w Warszawie, w liście opublikowanym w "Gazecie Wyborczej" (2000, nr 195 z 22 sierpnia)

Posiadamy niezbite dowody na to, że urodził się w Żmerynce na Podolu 15 sierpnia 1898 r., co stwierdzał własnoręcznie choćby w podaniu o weryfikację jako członka ZAIKS-u dnia 1 września 1945 r. Aliści po drugim małżeństwie z osobą znacznie od siebie młodszą zaczął Brzechwa podawać datę 1900 i to tak konsekwentnie, że dziś we wszystkich encyklopediach i słownikach PWN, a nawet w podstawowym wydawnictwie IBL "Współcześni pisarze polscy i badacze literatury" figuruje rok urodzenia 1900 i jakoś nikogo nie zdziwiło, że debiutował, mając lat 15.