Gata Kamski
Z Wikipedii
Gata Kamski (Kamsky, ur. 2 czerwca 1974 roku) - czołowy szachista świata w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Urodził się w Związku Radzieckim, na Syberii, jest Tatarem z pochodzenia. Dwukrotnie wygrał mistrzostwa ZSRR juniorów do 20 lat. w 1989 roku wraz z ojcem Rustamem wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Piętnastoletni Kamski przebojem wdarł się do światowej czołówki. Serię znakomitych występów uwieńczył zwycięstwem w prestiżowym turnieju w Tilburgu w 1990 roku. Na turnieju międzystrefowym w Manili mimo posiadania czwartego rankingu (2650) był jedynym zawodnikiem bez tytułu międzynarodowego, jednak za wyniki w innych turniejach otrzymał w 1990 roku tytuł arcymistrza. Przez następne sześć lat był jednym z czterech najsilniejszych szachistów na świecie. Odegrał pierwszoplanową rolę w rozgrywkach o mistrzostwo świata, wygrał turnieje w Las Palmas (1994) i Dos Hermanas (1995).
W 1993 roku eliminacje do mistrzostw świata odbywały się w dwóch równoległych cyklach, pod auspicjami Międzynarodowej Federacji Szachowej FIDE i Stowarzyszenia Zawodowych Szachistów PCA. W obu tych cyklach Kamski awansował do meczów pretendentów. W 1994 roku w ćwierćfinale PCA spotkał się z Władimirem Kramnikiem, którego pokonał zadziwiająco łatwo (+3 -0 =3). Równie łatwo poradził sobie z Nigelem Shortem w półfinale (+5 -1 =1). W meczu finałowym w 1995 roku uległ jednak Viswanathanowi Anandowi (+1 -3 =7).
Półfinałowe mecze FIDE odbyły się w Indiach. Kamski sprawił ogromną niespodziankę, pokonując Ananda (+4 -2 =4). W finale gładko wyeliminował Walerego Sałowa (+4 -0 =3) i awansował do meczu o mistrzostwo świata z Anatolijem Karpowem. Mecz odbył się w 1996 roku w Eliście na dystansie 18 partii i zakończył przegraną Kamskiego (+3 -6 =9). Po tym meczu dwudziestodwuletni Kamski ogłosił koniec swojej szachowej kariery. Postanowił poświęcić się studiom medycznym.
W 1999 roku Kamski przystąpił do turnieju o mistrzostwo świata, rozgrywanego systemem pucharowym. Rozegrał tylko dwie partie (+0 -1 =1) z Aleksandrem Chalifmanem i został przez niego wyeliminowany. W czasie swojej krótkiej i błyskotliwej kariery, oprócz genialnego rozumienia szachów Kamski wsławił się również kontrowersyjnymi wypowiedziami. Sterowany przez swojego ojca był w konflikcie ze wszystkimi, uważając się za ofiarę wielkiego spisku. Karpowa oskarżał o nieuczciwe działania mające na celu pozbawienie go należnych dochodów, Garriego Kasparowa o szykany w ZSRR przed 1989 rokiem, a także o próbę otrucia go podczas turnieju w Linares.