Fred Haise
Z Wikipedii
Fred Wallace Haise, Jr. (ur. 14 listopada 1933 w Biloxi, stan Missisipi), kapitan lotnictwa Gwardii Narodowej, astronauta amerykański.
Spis treści |
[edytuj] Wykształcenie oraz służba wojskowa
Szkołę średnią (Biloxi High School) ukończył w mieście Biloxi, stan Missisipi.
- 1952 – po dwóch latach nauki ukończył Perkinston Junior College.
- 1952 – rozpoczął służbę wojskową od szkolenia lotniczego w bazie lotniczej Pensacola na Florydzie.
W bazie lotniczej Kingsville w Teksasie był instruktorem taktyki oraz lotów w trudnych warunkach atmosferycznych.
- 1954 – 1956 – służył jako pilot myśliwców w 114 i 553 eskadrze korpusu piechoty morskiej w bazie lotniczej Cherry Point w Karolinie Północnej.
- 1957 – 1959 – równolegle ze studiami na uniwersytecie stanowym służył w 185 eskadrze myśliwców przechwytujących (185th Fighter Interceptor Squadron) Gwardii Narodowej stanu Oklahoma (Oklahoma Air National Guard).
- 1959 – ukończył uniwersytet stanowy Oklahoma (University of Oklahoma) uzyskując licencjat z inżynierii lotniczej.
- 1961 – 1962 – w bazie lotniczej Mansfield był dowódcą i pilotem 164 eskadry myśliwców taktycznych (164th Tactical Fighter Squadron) Gwardii Narodowej stanu Ohio.
- 1964 - w bazie Edwards w Kalifornii ukończył Szkołę Pilotów Doświadczalnych Aeronautyki (USAF Aerospace Research Pilot School).
Jako pilot wylatał ponad 9 300 godzin, z czego 6 200 z nich na samolotach z napędem odrzutowym.
[edytuj] Kariera astronauty
- 1959 – marzec 1963 – był pilotem doświadczalnym w Centrum Naukowo-Badawczym im. Lewisa (NASA Lewis Research Center).
- 1963 – 1966 – pracował jako pilot doświadczalny w NASA Flight Research Center w bazie lotniczej Edwards, stan Kalifornia.
- 4 kwietnia 1966 dostał się do piątej grupy astronautów NASA (NASA 5).
Był w załodze wspomagającej podczas misji Apollo 9 a później został przeniesiony do rezerwowej załogi statku Apollo 8 w miejsce Jamesa Lovella, który otrzymał nominacje do załogi podstawowej.
- 1969 – został dublerem pilota modułu księżycowego (Edwina Aldrina) w ramach misji Apollo 11. Otrzymał również nominację do podstawowej załogi Apollo 13.
- 11 – 17 kwietnia 1970 – uczestniczył w locie kosmicznym Apollo 13.
Później został wyznaczony dowódcą załogi rezerwowej misji Apollo 16 oraz dowódca podstawowej załogi lotu Apollo 19. Ten ostatni lot został jednak skreślony z programu Apollo z powodu cięć finansowych w funduszach NASA.
- 1973 – 1976 – był asystentem technicznym dyrektora programu Space Shuttle Orbiter Project.
- 24 lutego 1976 – został dowódcą jednej z dwóch dwuosobowych załóg, które od czerwca do października 1977 roku miały przeprowadzać testy w atmosferze ziemskiej (Approach and Landing Test) wahadłowca Enterprise.
- 12 sierpnia 1977 – Fred Haise i Charles Fullerton wykonali pierwszy samodzielny lot wahadłowca Enterprise w atmosferze ziemskiej. Pojazd został oddzielony od Boeinga 747 na wysokości ponad 7 500 m i wylądował bezpiecznie na Ziemi. Później obaj wykonali jeszcze 2 takie testy.
- 17 marca 1978 - został dowódcą trzeciego doświadczalnego lotu wahadłowca (Orbital Flight Test-3), którego zadaniem miało być dostarczenie na stację orbitalną Skylab dodatkowych silników. Przy ich pomocy planowano podnieść orbitę stacji kosmicznej. Lot w sumie się nie odbył, ponieważ Skylab szybciej niż zakładano tracił wysokość i w lipcu 1979 roku spłonął w atmosferze ziemskiej. Wahadłowce nie były wtedy jeszcze gotowe do eksploatacji.
- czerwiec 1979 – Haise opuścił NASA.
[edytuj] Loty załogowe
Załoga Apollo 13 wystartowała 11 kwietnia 1970. W jej skład wchodzili również: dowódca misji James Lovell i pilot modułu dowódczego Odyssye Jack Swigert. Fred Haise był pilotem modułu księżycowego Aquarius. James Lovell i Fred Haise mieli wylądować w okolicy krateru Fra Mauro. 13 kwietnia 1970 w drodze do Księżyca 328 000 km od Ziemi w module serwisowym Apolla 13 eksplodował zbiornik z tlenem. W Houston usłyszano wówczas pamiętne „Houston, we have a problem” (Houston, mamy problem). O kolejnym lądowaniu człowieka na Księżycu już nie mogło być mowy. Najistotniejszym problemem stało się bezpieczne sprowadzenie załogi na Ziemię. Astronauci wykorzystując moduł księżycowy i jego zapasy powietrza oraz akumulatory oblecieli Księżyc i skierowali swój statek w kierunku Ziemi. 17 kwietnia pomyślnie wodowali na Oceanie Spokojnym. Była to chyba najtrudniejsza misja w historii lotów załogowych zarówno dla załogi jak i dla Centrum Kontroli Lotów.
Do dziś załoga Apollo 13 dzierży rekord największej odległości od Ziemi na jaką oddalili się w swoim statku astronauci tj. 400 171 km.
[edytuj] Po opuszczeniu NASA
- 1979 – 1996 – pracował w firmie Grumman Aerospace Corporation. Początkowo był wiceprezesem ds. programów kosmicznych firmy. Później został prezesem Serwisu Technicznego Grummana (Grumman Technical Services) w Titusville na Florydzie oraz ogólnoświatowego serwisu statków powietrznych firmy Northrop (Northrop Worldwide Aircraft Services) w Lawton, stan Oklahoma.
[edytuj] Nagrody i odznaczenia
- Presidential Medal of Freedom (1970)
- NASA Distinguished Service Medal (1970)
- AIAA Haley Astronautics Award (1971)
- NASA Exceptional Service Medal (1978)
- JSC Special Achievement Award (1978)
[edytuj] Wykaz lotów
Loty kosmiczne, w których uczestniczył Fred W. Haise. | |||||
---|---|---|---|---|---|
№ |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
Łączny czas spędzony w kosmosie — 5 dni 22 godziny 54 minuty i 41 sekundy. |