El cóndor pasa
Z Wikipedii
El Cóndor Pasa - ballada peruwiańska skomponowana w 1913 roku przez Daniela Alomía Robles. To także zarzuella, czyli rodzaj musicalu. Libretto musicalu stworzył Julio Baudouin pod pseudonimem Julio de La Paz
Popularność zyskała dzięki wersji coverowej, nagranej w 1970 roku przez Simona i Garfunkela.
W roku 1993 została oficjalnie uznana jako Patrimonio cultural de la Nación (część dziedzictwa kulturalnego Peru).
Spis treści |
[edytuj] Libbretto
Akcja zarzuelli umieszczona jest w kopalni w Cerro de Pasco i opowiada o tragicznym konflikcie pomiędzy indianami i "sajones" (saksonami) - ich europejskimi panami. Okrutny wyzyskiwacz - pan King, właściciel kopalni, zostaje zabity przez Higinio ale wkrótce zastępuje go następny właściciel, pan Cup i walka trwa nadal. Tytułowy Kondor jest tutaj symbolem wolności.
Ballada grana jest w scenie finałowej. Początkowo nie miała ona słów. Linia melodyczna ballady nawiązuje do cashua (rodzaj andyjskiego tańca podobnego do huaino). Jej inspiracją były tradycyjne pieśni andyjskie.
Oryginalne słowa pieśni są napisane w keczua, języku Imperium Inków, który do tej pory jest używany przez rdzenną ludność Peru. Pieśniarz wzywa poteżnego andyjskiego kondora aby zaniósł go z powrotem do pradawnego królestwa Machu Picchu.
[edytuj] Aranżacja Simona i Garfunkela
Jest to prawdopodobnie najbardziej znana na świecie pieśń peruwiańska. W znacznej mierze zawdzięcza to wersji coverowej, nagranej w 1970 roku przez Simona i Garfunkela na płycie Bridge over Troubled Water (Most nad wzburzoną wodą) - albumie, który w całości miał tytuł El Condor Pasa (If I Could). Paul Simon wykorzystał tylko melodię i napisał do niej całkiem nowe, niezwiązane z oryginalną wersją, słowa. W późniejszym okresie tego samego roku także Perry Como wydał swoją wersję angielkojęzycznej wersji Simona w albumie It's Impossible.
[edytuj] Tekst oryginalny (w języku keczua)
Yaw kuntur llaqtay urqupi tiyaq
maymantan qawamuwachkanki,
kuntur, kuntur
apayllaway llaqtanchikman, wasinchikman
chay chiri urqupi, kutiytan munani,
kuntur, kuntur.
Qusqu llaqtapin plaza-challanpin
suyaykamullaway,
Machu piqchupi Huayna piqchupi
purikunanchiqpaq.
[edytuj] Przekład na język polski
O majestatyczny Kondorze, władco niebios,
zabierz mnie do domu, na szczyty Andów!
O Kondorze!
Pragnę znów powrócić w me rodzinne strony,
znów przebywać razem wśród mych braci Inków.
Tak tęsknię za nimi, o dumny Kondorze!
Czekajcie na mnie w Qusco, na centralnym placu.
Może do Machu Pikchu i Huayna Pikchu powędrujemy już razem.
Autor przekładu: Electron
