Bracki Browar Zamkowy w Cieszynie
Z Wikipedii
Bracki Browar Zamkowy w Cieszynie został założony w roku 1846 na zlecenie arcyksięcia austriackiego i księcia cieszyńskiego Karola Ludwika Habsburga. Do niedawna w składzie grupy Heineken, obecnie w ramach Grupy Żywiec produkuje piwo Brackie o zawartości 12% ekstraktu i 5,5% alkoholu, do dziś warzone według tradycyjnej receptury. Od 2003 wytwarza się tu także portera - Żywiec Porter, który jest jedynym szeroko dostępnym porterem bałtyckim na rynku w Polsce.
Browar ma charakter regionalny, bowiem sztandarowy produkt - piwo Brackie - rozprowadzane jest niemal wyłącznie na obszarze polskiej części Śląska Cieszyńskiego. Na miejscu rozlewane jest do beczek typu KEG, natomiast w browarze w Żywcu w niewielkich ilościach dokonuje się jego butelkowania i puszkowania.
Bracki Browar Zamkowy jest jednocześnie jednym z głównych sponsorów lokalnych imprez sportowych i kulturalnych.
[edytuj] Historia
W 1838 roku arcyksiążę Karol Ludwik postanowił gruntownie przebudować swą cieszyńską rezydencję. W tym celu sprowadził do Cieszyna wiedeńskiego architekta Józefa Kornhäusla, który nakazał rozebranie resztek ruin piastowskiego zamku za wyjątkiem jednej wieży i romańskiej rotundy. W niedługim czasie na Górze Zamkowej powstał nowy, klasycystyczny zamek wraz z oranżerią i parkiem w stylu angielskim. Niejako przy okazji tej wielkiej przebudowy zachęcony sukcesami, jakie w owym czasie zaczęło na rynku odnosić piwo typu pilzneńskiego, arcyksiążę Karol postanowił zbudować własny browar w Cieszynie.
Cieszyn posiadał długie tradycje piwowarskie, bowiem już od XV wieku istniał tu browar mieszczański. Nie był on jednak własnością księcia, a ponadto produkowano tu wyłącznie piwo tradycyjne w niewielkich ilościach. Dlatego ok. 1840 roku tuż pod zamkiem rozpoczęto budowę, również wg projektu Józefa Kornhäusla, nowoczesnego browaru książęcego, który miał zająć się produkcją piwa typu pilzneńskiego na skalę przemysłową. Budowę ukończono w 1846 roku i niemal natychmiast browar rozpoczął swą działalność.
Piwo przez niego produkowane szybko stało się popularne nie tylko w samym Księstwie Cieszyńskim, ale w całym Cesarstwie Austriackim. Niestety sam książę Karol nie doczekał tych sukcesów, bowiem zmarł w 1847 roku. Jego syn i następca na cieszyńskim tronie książęcym, arcyksiążę Albrecht Fryderyk Habsburg, sukcesami tymi był jednak na tyle zachwycony, że w 1856 roku zdecydował się na założenie kolejnego, słynnego dziś browaru w odległym o 40 km Żywcu. Pierwsi piwowarzy żywieckiego browaru pochodzili zresztą właśnie z Cieszyna.
Po upadku Austro-Węgier i podziale Księstwa Cieszyńskiego, w tym samego Cieszyna, pomiędzy Polskę i Czechosłowację w 1920 roku browar znacjonalizowano. Przez cały czas, wciąż w tym samym budynku, browar produkował różne gatunki piwa, w tym swój sztandarowy produkt - piwo jasne pełne typu pilzneńskiego. Niestety jakość tego produktu, szczególnie w latach 70. i 80. XX wieku, budziła wiele zastrzeżeń. Na początku lat 90. XX wieku cieszyński browar został sprywatyzowany i wszedł w skład holenderskiej grupy Heineken. Produkcję wkrótce ograniczono do jednego gatunku piwa, któremu nadano handlową nazwę "Żywiec Brackie" ("brackie" - przymiotnik od "braci", co związane jest z legendą o założeniu Cieszyna przez trzech braci). Przywrócono tradycyjne receptury warzenia i znacznie poprawiono jakość tego produktu. Piwo to sprzedawano w całym kraju.
Po kilku latach postanowiono zmienić charakter browaru na lokalny, w związku z czym odstąpiono od handlowej nazwy "Żywiec Brackie" i ograniczono ją do "Brackie". Zmieniono też znacznie oprawę graficzną i rozpoczęto dystrybucję piwa z nastawieniem na rynek lokalny. Do dziś jest ono bardzo popularne na terenie powiatu cieszyńskiego i powiatu bielskiego (często jest określony jako browar stela, czyli browar stąd, przez bardzo przywiązanych do tradycji mieszkańców Śląska Cieszyńskiego). Brackie jest uważane za piwo ciężkie, ma bardzo intensywną, bursztynową barwę i charakterystyczny, rozpoznawalny smak. Jest cenione przez znawców, lecz mało popularne wśród piwoszy przyzwyczajonych do spożywania piwa z nowoczesnych linii produkcyjnych. Pojawiają się nieformalne stowarzyszenia admiratorów Brackiego (np. Ekipa Brackiego).
Niezmieniony od 1846 roku gmach browaru cieszyńskiego jest jedną z najstarszych czynnych warzelni w Polsce i jest wpisany do rejestru zabytków. Mieści się w Cieszynie przy ul. Dojazdowej 2, u stóp Wzgórza Zamkowego, zaledwie 300 metrów od granicy państwowej.
