Belweder (telewizor)

Z Wikipedii

Belweder – marka odbiornika telewizyjnego o symbolu OT1471, produkowanego pod koniec lat pięćdziesiątych XX wieku (od listopada 1957) przez Warszawskie Zakłady Telewizyjne. Był to drugi (po OTV Wisła) produkowany w Polsce i pierwszy opracowany w całości w Polsce odbiornik.

Spis treści 1 Projekt i założenia techniczne 2 Rozwiązania techniczne i właściwości 3 Parametry użytkowe 4 Produkcja 5 Bibliografia 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Projekt i założenia techniczne

Pierwsze założenia techniczne i model laboratoryjny wykonano w WZT w 1955 roku, prace projektowe i próby prowadzono do lipca 1957. Przed konstruktorami postawiono zadanie opracowania nowoczesnej konstrukcji z wykorzystaniem technologii dostępnej w kraju, tzw. "antyimportowej". Warto zaznaczyć, że poprzednia konstrukcja, telewizor "Wisła", w znacznej mierze opierała się o licencyjne opracowania radzieckie i elementy sprowadzane z ZSRR. W "Belwederze" założono zastosowanie nowoczesnych na owe czasy lamp elektronowych na dziewięcionóżkowych cokołach noval tzw. serii europejskiej oraz, w niewielkim zakresie, jednego z najnowszych ówczesnych wynalazków – przyrządów półprzewodnikowych. Zastosowano w nim również inne elementy, dotychczas nie produkowane w Polsce, m.in. oporniki miniaturowe o obciążalności 0,1 W, kondensatory ceramiczne o wysokiej stałej dielektrycznej, rdzenie ferrytowe i przewody symetryczne.

[edytuj] Rozwiązania techniczne i właściwości

W zasilaczu zastosowano rozwiązanie bez użycia dużego i ciężkiego transformatora sieciowego. Włókna żarzenia prawie wszystkich¹ lamp włączone były w szereg i zasilane prądem 0,3 A z sieci prądu przemiennego 220 V. Odbiornik zbudowany był przy użyciu 16 lamp (z lampą PL81 jako wzmacniaczem końcowym linii, PY81 jako diodą usprawniającą i EY86 w obwodzie prostownika wysokiego napięcia) oraz lampy kineskopowej² MV36-44 lub polskiej 35MK-1. W układzie różnicowego detektora częstotliwości, w detektorze wizji, w układzie automatycznej regulacji wzmocnienia oraz w prostownikach napięć anodowych zastosowano w nim germanowe diody półprzewodnikowe (produkcji polskiej, DGC13, DGC12 i DZG7). Transformator wysokiego napięcia (odchylania linii) - nowatorska konstrukcja polska - wytwarzał dla kineskopu napięcie od 11 do 13 kV.

[edytuj] Parametry użytkowe

Czułość odbiornika telewizyjnego była nie gorsza niż 500 µV, pobór mocy przy odbiorze programu TV wynosił od 120 do 140 VA, radiowego – 90-110 VA. Aparat miał rozmiary 51×41×37 cm (przekątna ekranu ok. 14 cali²) i ważył ok. 23 kg.

Odbierał program telewizyjny na jednym z ośmiu kanałów TV lub program radiofoniczny UKF FM. Jak praktycznie we wszystkich ówczesnych telewizorach, tak również i w "Belwederze" przełącznik kanałów nie był wyposażony we wszystkie obwody dla wszystkich ośmiu dostępnych kanałów, a tylko do czterech z nich: inna wersja telewizora sprzedawana była w północnej części Polski (nadajniki: Warszawa, Gdańsk, Poznań, Szczecin - kanały 2, 3, 7, 9), a inna w południowej (Ostrawa i Praga w Czechach, Łódź, Katowice, Wrocław - 1, 6, 8, 12).

[edytuj] Produkcja

"Belweder" kosztował w 1958 roku 7000 ówczesnych złotych, przy czym średnia pensja w Polsce w owym czasie oscylowała pomiędzy 1 a 2 tysiącami. Mimo wysokiej ceny bardzo trudno było go kupić (jak zresztą większość poszukiwanych towarów w epoce tzw. realnego socjalizmu). Od telewizora "Belweder" rozpoczęła się w Polsce era telewizji na skalę masową. W roku 1958 poziom ich produkcji sięgnął 60 tysięcy sztuk. W ciągu kilku następnych lat w Warszawskich Zakładach Telewizyjnych i w innych fabrykach opracowano całą serię odbiorników 14- i 17-calowych (oprócz "Wisły" i "Belwedera" – OTV "Wawel" i całą rodzinę "kamieni szlachetnych": "Turkusa", "Jantara", "Szmaragda" i następne, a także później rodzinę "planet", rozpoczynającą się pierwszą wersją, czternastocalowego jeszcze, "Neptuna"). Modele te już około 1960 roku, kiedy produkcja wszystkich typów sięgnęła 200 tysięcy, zastąpiły dotychczasowe wisły i belwedery, tym bardziej, że jakość elementów użytych do produkcji tych aparatów była wówczas jeszcze bardzo niska i trwałość ich była dramatycznie mała.

Produkcja telewizorów już od końca lat 50. była traktowana jako coś znacznie poważniejszego niż zaspokajanie modnych zachcianek (choć i takich głosów nie brakowało). Władze komunistyczne szybko zorientowały się, że telewizja jest doskonałym medium propagandowym, toteż na jej rozwój przeznaczały ogromne środki. Dlatego inżynierowie projektujący "Belwedera" nie musieli obawiać się, że rodzimy przemysł nie podoła zaopatrzeniu w niezbędne detale: oprócz półprzewodników, kineskopów, nowych typów lamp, oporników i kondensatorów na potrzeby konstruktorów między innymi Zakładów Telewizyjnych stworzono na przykład nieznaną do tej pory branżę w przemyśle chemicznym - produkcję tworzyw sztucznych. Nawet konstrukcja podstawy ("chassis") aparatu, umożliwiająca montaż zarówno mniejszego, jak i większego kineskopu, wymagała wyprodukowania niestosowanych do tej pory materiałów.

Ogółem między 1957 a 1960 rokiem wyprodukowano około 150 tysięcy belwederów.

---

¹ Włókno żarzenia prostownika EY86 zasilane było bezpośrednio z transformatora WN podającego napięcie na kineskop
² Telewizor OT1782, wyposażony w 17-calowy kineskop MW43-69 lub 43MK-1, był pod względem elektrycznym identyczny z "Belwederem"

[edytuj] Bibliografia

• W. Trusz, J. Dombrowicki, Radio i telewizja w domu, Wydawnictwo Komunikacyjne, Warszawa 1958
• Jan Różycki, Telewizor Belweder, obsługa i naprawa, Państwowe Wydawnictwa Techniczne, Warszawa 1960
• mgr inż. J. Galotzy, Przegląd schematów - odbiornik telewizyjny "Belweder", "Radioamator" nr 4/58, ss. 16-18

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Opis katalogowy na podstawie Radio i telewizja w domu