Architektura Śląska
Z Wikipedii
Architektura Śląska - cechy charakterystyczne budowli i rozwiązań urbanistycznych na Śląsku.
Pierwsza budowla murowana na Śląsku, to najprawdopodobniej świątynia w miejscu katedry we Wrocławiu a następnie późniejsza kaplica św. Mikołaja w Cieszynie. Wcześniej jednak powstawały na Śląsku grody obronne z wykorzystaniem elementów kamiennych. Pierwsze duże zmiany w krajobrazie architektonicznym na Śląsku pojawiły się w XII wieku, wraz z murowanym budownictwem epoki romanizmu. Pierwsze ceglane budowle datowane są na czasy Bolesława Wysokiego. W tym czasie na ziemiach śląskich pojawia się wiele zamków i rezydencji wraz ze wzorcami architektoniczny i z zachodu: Francji, Niemiec, czy Włoch.
Od czasów renesansu zaczęła pojawiać się też na Śląsku bogata architektura sakralna, zachowana do dzisiaj przeważnie w kształcie i stylistyce drewnianych kościółków. Największe jednak zmiany architektoniczne na Śląsku, a szczególnie na Górnym Śląsku pojawiają się wraz z nastaniem epoki przemysłowej w XIX wieku, a następnie w PRL-u, gdy następuje gwałtowny rozwój miast i konurbacji na tym terenie. Poza budownictwem przemysłowym w XIX wieku i na początku XX budowane są także okazałe rezydencje właścicieli tutejszych majątków Donnesmarcków czy książąt z rodu Hohenlohe.
Spis treści |
[edytuj] Zamki, pałace i dwory
[edytuj] Dolny Śląsk
- Zamek Bolczów
- Zamek w Bolkowie
- Zamek w Brzegu
- Zamek w Chojnowie
- Zamek Gryf
- Książ
- Zamek w Legnicy
- Zamek w Oleśnicy
- Zamek Rogowiec
- Zamek Świny
- Zamek Książąt Głogowskich
- Pałac w Łomnicy
[edytuj] Górny Śląsk
- Zamek biskupi w Siewierzu
- Zamek w Rudzie Śląskiej (ruiny)
- Zamek Piastowski w Gliwicach
- Zamek kasztelański w Toszku (ruiny)
- Zamek Gierałtowskich w Chudowie, powiecie gliwickim (ruiny)
- Zamek i pałac w Pławniowicach
- Pałac w Rybnej
- Pałac w Sośnicowicach w powiecie gliwickim
- Pałac Hegenscheidtów w Ornontowicach
- Pałac Karłuszowiec w Tarnowskich Górach
- Pałac Goduli w Bytomiu-Szombierkach
- Pałac w Wilkowicach
- Pałac Donnersmarcków w Nakle Śląskim koło Tarnowskich Gór
- Pałac w Brynku w powiecie Tarnogórskim
- Pałac Paczyńskich w Bycinie, powiecie gliwickim
- Pałac Verdugo w Wielowsi, w powiecie gliwickim
- Dwór w Halembie
- Dwór Bielskich w Zabrzu (nieistnieje)
- Dworek w Tarnowskich Górach
- Dwór w Pilchowicach w powiecie gliwickim
- Dwór w Kuźni Nieborowskiej w powiecie gliwickim
- Dwór w Załężu
- Pałac Biskupi w Katowicach
- Pałac Goldsteinów w Katowicach
- Pałac w Siemianowicach
- Pałac w Świętochłowicach
- Zamek w Głogówku
- Zamek w Koszęcinie
- Zamek w Tarnowicach
- Zamek w Świerklańcu
- Pałac w Świerklańcu w powiecie tarnogórskim („Dom Kawalerów”)
- Zamek Pszczyński
- Zameczek Myśliwski w Promnicach
- Pałac Kotulińskich w Czechowicach-Dziedzicach
[edytuj] Opolszczyzna
[edytuj] Kościoły i budynki sakralne
[edytuj] Dolny Śląsk
Wrocław
Głogów
- późnobarokowy kościół pw. Bożego Ciała
- XVI-wieczny kościół św. Wawrzyńca
- wczesnogotycki kościół św. Mikołaja (ruiny)
- romański kościół Świętego Piotra (lapidarium)
- XIX-wieczny kościół ewangelicki "Łódź Chrystusowa" (lapidarium)
- XIX-wieczna synagoga (lapidarium)
- gotycka kolegiata na Ostrowiu Tumskim (w odbudowie)
- opactwo cysterskie w Henrykowie
- opactwo cysterskie w Krzeszowie
- Kościół św. Piotra i Pawła w Legnicy
- Kościół w Legnickim Polu
- Kościół św. Jakuba w Nysie
- Kościół św. Stanisława w Świdnicy
- Kościół Pokoju w Świdnicy
[edytuj] Górny Śląsk
Chorzów
- Kościół ewangelicki im. Elżbiety
Gliwice
- Kościół Wszystkich Świętych
- Kościół św. Bartłomieja
- Kościół katedralny św. Ap. Piotra i Pawła
- Kościół Świętego Krzyża i klasztor oo. Redemptorystów
- Kościół Świętej Trójcy
- Kościół cmentarny Wniebowzięcia Matki Boskiej
- Kościół Ducha Świętego
Katowice
- Kościół św. Szczepana
- Katedra Chrystusa Króla
- Kościół Św. Jana i Pawła Męczenników w dzielnicy Dąb
- Kościół i klasztor św. Ludwika IX Króla i Wniebowzięcia NMP w dzielnicy Panewniki
- Kościół św. Michała Archanioła w dzielnicy Brynów
Tarnowskie Góry
- Kościół św. Marcina w Starych Tarnowicach
- Kościół św. Apostołów Piotra i Pawła
- Kościół ewangelicko-augsburski
- Kościół św. Anny
- Kościół NMP Uzdrowienia Chorych
Zabrze
- Kościół św. Józefa
powiat lubliniecki
Zobacz też: Szlak architektury drewnianej województwa śląskiego
[edytuj] Zabytki architektury przemysłowej na Śląsku
[edytuj] Dolny Śląsk
[edytuj] Górny Śląsk
Bytom
- Budynki dawnej siłowni Huty Bobrek
- Szyb Bończyk kopalni Rozbark
Chorzów
- Budynek poczty
- Szyb Elżbieta kopalni Polska
Gliwice
- Port rzeczny
- Huta Gliwice
- GZUT
Katowice
- Familoki w dzielnicy Janów
- Hala pieców destylacyjnych w Hucie Silesia
- Huta cynku Wilhelmina
- Kopalnia Wieczorek
- osiedle robotnicze Giszowiec
- osiedle robotnicze Nikiszowiec
Mysłowice
- Stare zabudowania Kopalni "Mysłowice" (poł. XIX w.)
- Budynki kolejowe w centrum (XIX i XX w.)
Rybnik
- Osiedle robotnicze przy kopalni Rymer
Tarnowskie Góry
- Kopalnia Zabytkowa kruszców ołowiu i srebra
- Sztolnia Czarnego Pstrąga
[edytuj] XX-wieczna architektura Śląska
- Spodek (hala widowiskowa)
- Hala Stulecia dawniej Hala Ludowa we Wrocławiu
- Wieżowce Katowic
- Willa Caro
- Dworzec główny Katowice
- Radiostacja
