Knud Knudsen
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
-
- Sjå og fotografen Knud Knudsen (1832 - 1915)
Knud Knudsen vart fødd 6. januar 1812 i Holt ved Tvedestrand og døydde 4. mars 1895 i Kristiania. Knudsen var ein norsk lærar og språkforskar. Knudsen er rekna som ein viktig person i utviklinga frå reint dansk skriftspråk i Noreg til norskdansk riksmål og bokmål. I motsetnad til Ivar Aasen gjekk Knudsen inn for å skapa eit eige norsk skriftspråk ved å ta inn norske former i det danske skriftspråket.
Knudsen var lærar i folkeskulen i heimbygda før han tok filologisk embetseksamen i 1840 ved Christiania universitet. Frå 1840 til 1846 var han adjunkt på lærarskulen i Drammen, og arbeidde seinare på Christiania katedralskole som adjunkt (1846-1852) og seinare som lektor eller "over-lærer" frå 1852 til 1880.
Knudsen var ein motstandar til den klassiske utdanninga, og fremja fyldigare og meir omfattande undervisning i morsmålet, historie og realfag. Han er likevel mest kjend for "målstrevet", eit arbeid som utgjer ein parallell til Ivar Aasen sin kamp for innføring av landsmålet. Knudsen ville, i staden for å laga eit nytt skriftspråk bygt på dei norske dialektane, endra det danske språket som var i bruk i Noreg i tråd med norsk uttale (t.d. p, t og k i staden for b, d, g) og erstatta ein del framande ord med uttrykk frå talemålet til ålmugen.
Han testamenterte formua si på 20.000 kroner til ei stifting for fremjing av det norsk-danske "maalstrævet".
[endre] Verk
- Haandbog i dansk-norsk sproglære, (1856)
- Er norsk det samme som dansk? (1862)
- Modersmaalet som skolefag (1864)
- Det norske maal-stræv (1867)
- Nogle spraak- og skolespörgsmaal (1869)
- Den landsgyldige norske uttale (1876)
- Unorsk og norsk eller fremmede ords avlösning, (1879-1881)
- Af maalstriden 1881 (1881)
- Norsk blandkorn (3 samlingar, 1882-1885)
- Latinskole uten latin (1884)
- Hvem skal vinne? (1886)
- Tyskhet i norsk og dansk (1888).
- Norsk maalvekst fra 1852 å regne (1894)
[endre] Eksterne lenkjer
- Knud Knudsen – riksmålets fader, bokmålets bestefar, artikkel av Einar Lundeby i Språknytt
- Knud Knudsen og Ivar Aasen – jamlikar og motpolar, artikkel av Arne Torp i Språknytt
Denne artikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia å vekse seg stor og sterk gjennom å utvide han. | |
Sjå òg: Oversyn over spirer. |