Alf Prøysen
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Alf Prøysen (23. juli 1914—23. november 1970) var ein norsk visesongar og forfattar. Prøysen vart fødd inn i ein husmannsfamilie på Rudshøgda i Ringsaker i Hedmark fylke. Herifrå henta han materiale til fleire viser og forteljingar.
Både diktinga og musikken hans bruker enkle verkemiddel, og kanskje det er derfor dei har rørt så mange nordmenn og blitt ein folkeskatt. Allereie frå han debuterte med Drengstu’viser i 1948 hadde Alf Prøysen ein særskilt publikumsappell; samlinga selde i 120 000 eksemplar bare i det året. Romanen Trost i taklampa kom i 60 000 eksemplar i utgjevingsåret. Prøysen nådde også ut til mange med tekstar i Arbeiderbladet og Magasinet for alle.
Massemediet i 1950-åra var likevel radioen. Saman med Anne-Cath. Vestly og Thorbjørn Egner blei Prøysen ei av si tids store «mediekjendisar» gjennom arbeidet sitt med Barnetimen for dei minste og Søndagsposten. Saman med Anne-Cath. Vestly var han òg skodespelar i ein fjernsynsserie for barn, Kanutten og Romeo Clive (1963). Prøysen skreiv éin roman, Trost i taklampa (1950), og i tillegg skreiv han mange noveller.
Prøysen song visene sine sjølv og spelte gitar til. Han kjente godt den folkelege visetradisjonen og brukte verkemiddel frå skillingsvisene i mange av sine eigne songar. Men han brukte gjerne klisjéane på ein kunstnerisk original måte, slik at dei kunne verke ironiske.
Mye av diktinga til Prøysen er skrive på hedmarksdialekt. Den store utbreiinga og populariteten gjorde eit lite påakta målføre kjent og akseptert over heile landet.
Alf Prøysen døydde av kreft den 23. november 1970.
Innhaldsliste |
[endre] Nokre songar
- «Blåbærturen»
- «Du ska få en dag i mårå»
- «Helene Harefrøken»
- «Husmannspolka»
- «Julekveldsvise»
- «Kveldssang for Laffen»
- «Lillebrors vise»
- «Lomnæsvisa»
- «Musevisa»
- «Næsning på Hammarmartn»
- «Romjulsdrøm»
- «Så seile vi på Mjøsa»
- «Sjarmør Even» (Even, Even, Even)
- «Tango for to»
- «Tordivelen og flua»
- «Visa hennes Staslin»
- «Vise for gærne jinter»
- «Æille har et syskenbån på Gjøvik»
- «Du og jeg og dompappen»
[endre] Litteratur
- Prøysen, Alf: Trost i taklampa, Gyldendal 1950, ISBN 8210048953
[endre] Trivia
- Ein kan høyre musikken til Hompetitten i Sopranos, episoden The Ride. Episoden er i sesong seks og skal visast på NRK hausten 2006.
