1500-talet

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

(1400-talet - 1500-talet - 1600-talet - fleire århundre)

1500-talet er det århundret som varte frå 1501 til 1600.

Innhaldsliste 1 Hendingar 1.1 Europa 1.2 Den nye verda 2 Kjende personar 3 Oppfinningar og oppdagingar

[endre] Hendingar

Den vesle istida, ein periode med kjølegare klima, førte til dårlegare haustar og hungersnaud i nord.

Ekspedisjonen til Ferdinand Magellan var den første som segla rundt heile jorda. Bare eitt skip overlevde turen, det kom tilbake til Spania under leiing av Juan Sebastián Elcano i 1522.

[endre] Europa

Det osmanske riket nådde høgdepunktet sitt under Suleiman den Store (regjerte 1520–1566). Osmanarane svelde nesten heile det ungarske kongedømet og truga habsburgarane, men måtte gje opp å ta Wien i 1529.

1500-talet såg byrjinga på protestantismen med Reformasjonen, og byrjinga på konflikten mellom dei to formene for vestleg kristendom i mellom anna Hugenottkrigen i Frankrike.

[endre] Den nye verda

Spania styrta aztekarriket i Mexico i 1521 og inkariket i Sør-Amerika i 1533. Dei utforska Amerika og plyndra det for gull, men introduserte òg hesten til den nyfunne verdsdelen. Tilbake til Europa kom nye matsortar: Mais, potet, tomat og sjokolade.

Portugal byrja den europeiske koloniseringa av Søraustasia då dei overvann Malaccasultanatet.

[endre] Kjende personar

• Michelangelo Buonarroti, italiensk målar og bilethoggar (1475 - 1564)
• Martin Luther, tysk religionsreformør (1483 - 1546)
• Hernán Cortés, spansk conquistador (1485 - 1547)
• Suleiman den Store, lovmakar og erobrar (1494 - 1566)
• Dronning Elizabeth I av England
• Miguel de Cervantes, spansk forfattar (1547 - 1616).
• William Shakespeare, engelsk forfattar (1564 - 1616).

[endre] Oppfinningar og oppdagingar

• Rokk til å spinna garn med revolusjonerte tekstilindustrien