Reptilien

From Wikipedia

De Reptilien oder Krüüpdeer sünd een Klass mang de Reeg Veerfeut in'n Ünnerstamm Wirbeldeer von de Chordabeester (kiek bi Deerriek).

Slagwöör: Adder, Addern, Krüüzadder, Slang, Slange, Slangen, Snaak, Snaken, Sünndrang

[Ännern] Norddüütsche Slangen

In Norddüütschland gifft dat twee Oorten von Slangen: de Snaak (Natrix natrix) un de Adder oder Odder (Vipera berus), ok "Krüüzadder" nöömt. Un dat gifft den Sünndrang (Anguis fragilis), de ook keen Been hett, awers keen Slang is (to'n Bispeel kann he mit de Ogen pliern, un Slangen könt dat nich). De Adder is giftig un hett richtig utklappbare Gifttään, de Snaak is nich giftig, süht eleganter ut un is veel in't Water to Gang.

Dor is woll mal een von'n Adder beten worrn, un dat is (bi em!) nich veel leeger west as'n Bienenstich, un denn mutt he sick dacht hebben: 'Dat weer nich de Slang, wo mi min Öllern vör waarschaut hebbt, awers liekers mutt dor doch wat an wesen' - jedenfalls gifft dat den (grundverkehrten) Riemel:

Sticht di 'n Adder,

Steihst noch Vadder;

Sticht di 'n Snaak,

Krist 'n witte Laak;

Sticht di 'n Sünndrang,

Gaht de Klocken kling-klang

(heff ick leest in de Kollauer Chronik von Adolph Hansen un Rudolf Sottorf, Stellingen 1922-1938)

[Ännern] Systemaatik

Wenn ji mehr plattdüütsche Nomen weet, man jümmers rinschrewen - besünners bi Gattungen un Oorten (mit schraag druckte latiensche Nomen). Dor denn dat Latinsche in Klammern und dat Plattdüütsche dor vör setten.

Bi de Krüüpdeerten gifft dat in'n Momang Striet üm de Systematik. Ick heff hier mal de oldfränksch Version henstellt:

• Klass: "Reptilia" ("Krüüpdeer")
  • Anapsida
    • Ordnung: Testudinata oder Chelonia (nl:Schildpad, da: Skildpadde)
      • Ünnerordnung: Pleurodira (hochdüütsch: Halswender-Schildkröten)
      • Ünnerordnung: Cryptodira (hochdüütsch: Halsberger-Schildkröten)
        • Familie: Emydidae (hoch: Sumpfschildkröten)
          • Genus: Emys, to'n Bispeel Emys orbicularis (de:Europäische Sumpfschildkröte)
          • Genus: Trachemys, to'n Bispeel Trachemys scripta (nl:Roodwangschildpad)
        • Familie: Testudinidae (de:Landschildkröten)
        • Familie: Cheloniidae (de:Meeresschildkröten)
          • Oort: Chelonia mydas (de:Suppenschildkröte)
          • Oort: Mocktörtel (Chelonia satyrica)
          • Oort: Caretta caretta (de:Unechte Karettschildkröte)
          • Oort: Eretmochelys imbricata (de:Echte Karettschildkröte)
          • un anner
        • un 'n paar anner Familien
  • Romeriida
    • Diapsida
      • Sauria (Echsen)
        • Lepidosauromorpha
          • Ordnung: Squamata (de:Schuppenkriechtiere, da:Slanger og øgler)
            • Ünnerordnung: Serpentes (Slangen, nl:Slangen, da:Slange)
              • Överfamilie: Scolecophidia, Typhlopoidea (Blindslangenslag; op Hoch)
              • Överfamilie: Boidea, Henophidia (hoch: Wühl- und Riesenschlangenartige)
              • Överfamilie: Colubroidea, Caenophidia, Xenophidia (Snaken- un Addernslag)
                • Familie: Colubridae (Snaken)
                  • Oorten: uns Snaak (Natrix natrix, de:Ringelnatter) un männich anner
                • Familie: Elapidae (Giftsnaken), to'n Bispeel Kobras - hebbt faststaande Gifttään
                • Familie: Hydrophiidae (Seeslangen)
                • Familie: Viperidae (Addern, de:Vipern und de:Ottern) - hebbt utklappbare Gifttään
                  • Oorten: uns Adder (Vipera berus, de:Kreuzotter) un männich anner
                • Familie: Crotalidae (Klüsenaddern) - hebbt vör elkeen Oog een Klüüs as Infrarood-Oog; dor höört de Klapperslangen to
            • Ünnerordnung: Lacertilia (de:Echsen, nl:Hagedis, da:øgler)
              • Infraordnung: Iguania (Leguanslag; op Hoch)
              • Infraordnung: Gekkota (Geckos; op Hoch)
              • Infraordnung: Scincomorpha (Skinkenslag)
                • Familie: Lacertidae (de:Eidechsen) un männich anner
              • Infraordnung: Diploglossa (Sünndrangsslag)
                • Familie: Anguidae (Sünndräng)
                  • Oorten: uns Sünndrang (Anguis fragilis, de:Blindschleiche) un anner
              • Infraordnung: Platynota (Waraanenslag)
            • Ünnerordnung: Amphisbaenia (Dubbelsünndräng)
          • Sphenodontida
            • Rhynchocephalia (Snabelköpp; op Hoch)
        • Archosauromorpha
          • † Ichthyosauria, (de:Fischsaurier)
          • † Plesiosauria (de:Plesiosaurier)
          • Archosauria
            • Crocodylomorpha (Krokodils)
            • † Pterosauria (de:Flugsaurier)
            • † Dinosauria (de:Dinosaurier)