Dactyl (Maand)
From Wikipedia
Dactyl is de Naam von den lütten Maand, de üm den Asteroiden (243) Ida kreist. De Naam is afleidt von Dämonen ut de greekschen Mythologie, de Daktylen.
Dactyl is 1993 opdeckt worrn, as de Ruumsond Galileo (Sond) 1993 an den Asteroiden Ida vörbiflogen is. To de Tiet wörr de Maand so üm 85 km von den Asteroiden weg. Dat wörr tomals de eerste Maand, de bi een Asteroiden opdeckt worrn is. Hüüt warrt ober dorvon utgaan, dat Maanden bi Asteroiden nix besünners sünd.
De Ümlooptiet künn noch nich nipp un nau bestimmt warrn, warrt ober op 37 Stünnen schätzt. Dactyl löpt mit ungefähr 22 km/h üm sien Asteroiden op en Bahn, de rund 172!° kippt is. De middlere Dörmeter liggt so bi 1,4 km un de Masse warrt op 4 x 1012 kg schätzt. De Maand bruukt tominst 8 Stünnen, um eenmal üm sik sülvst to roteern, kann ober ok angaan, dat he een bunnen Rotatschoon hett, also de Tiet mit den Ümloop synchronisiert is.
Dat gifft ünner de Wetenschopplers twee ünnerscheedlich Theorien dorto, wo Dactyl herkummt. Entweder is Dactyl bi den Inslag von een grooten Brocken op Ida rutschleudert worrn oder Ida un Dactyl sünd beide över bleven, as de ursprüngliche Körper tweibroken is – wohrschienlich ok dör een gröttere Kollision.
