Македонска азбука

Од Википедија, слободна енциклопедија

Современата македонска азбука (како и секоја друга словенска кирилична азбука) се заснова на кирилицата на Св. Кирил и Методиј; таа е адаптација на фонетската азбука на Вук Караџиќ.

Содржина

1 Историска позадина
2 Азбуката
3 Уникатни букви
4 Видете исто така

[уреди] Историска позадина

Главна статија: Македонски јазик

Македонскиот јазик е јужнословенски јазик со околу 3 милиони говорници во Република Македонија, Грција, Албанија, САД, Канада, Австралија и други земји. Македонскиот јазик станал службен јазик на Социјалистичка Република Македонија во 1944.

Од крајот на 16 век говорниот македонски почнал да се јавува во пишана форма, иако неговата современа стандардна верзија е утврдена дури во 1945.

[уреди] Азбуката

Следнава таблица е дадена само со големи букви, заедно со ИФА-вредности за звукот на секоја буква:

А
/a/

Б
/b/

В
/v/

Г
/ɡ/

Д
/d/

Ѓ
/ɟ/

Е
/ɛ/

Ж
/ʒ/

З
/z/

Ѕ
/ʣ/

И
/i/

Ј
/j/

К
/k/

Л
/l/

Љ
/ʎ/

М
/m/

Н
/n/

Њ
/ɲ/

О
/ɔ/

П
/p/

Р
/r/

С
/s/

Т
/t/

Ќ
/c/

У
/u/

Ф
/f/

Х
/h/

Ц
/ʦ/

Ч
/ʧ/

Џ
/ʤ/

Ш
/ʃ/

Оваа азбука претставува печатен облик на писмото, додека ракописното писмо е многу поразлично.

Освен вообичаените звуци на буквите ѓ и ќ, во некои наречја овие букви звучат како /ʥ/ и /ʨ/, односно.

[уреди] Уникатни букви

Македонскиот јазик содржи ред посебни фонеми (споредено со соседите); затоа, се јавува потреба од посебни македонски букви. Историски гледано, овие букви потекнуваат од 19-тиот век. Во своето дело За македонцките работи, јазичарот Крсте Петков Мисирков користи комбинации од г' и к' за да ги претстави фонемите /ѓ/ и /ќ/. Покрај тоа, буквата i тогаш се користела каде што денес се користи ј.

Буквите љ, њ и џ гледани по облик се од српско потекло, но нивните предци се јасно илустрирани во Мисирковата книга како л' и н', а во порани текстови како ль и нь, кои очигледно служеле како инспирација за современите адаптации. Изненадувачки, сè до крајот на Втората Светска војна, овие букви спарени со меки знаци се користеле наместо денес утврдените облици.

Денес, буквата ѕ е единствена на македонскиот јазик, но мора да се спомене дека истата е многу постара, бидејќи постоела во старословенското писмо.

Акцентираните букви è, ѝ и ô не се сметаат за посебни букви, нити за вистински акцентирани букви (како во францускиот, на пример), туку тие се стандардните букви е, и и о кои се акцентираат во зборови кои имаат хомоними, за нивно разликување.