Ûzbêkistan

Ji Wîkîpediya

O‘zbekiston Respublikasi
Komara Ûzbêkistan
Ala Ûzbêkistan	Arma Ûzbêkistan


Zimanên fermî	Ûzbêkî
Paytext	Taşkent(Ûzbêkî Toshkent)
Sîstema Sîyasî	Komar
Serokkomar	Islom Karimov
Serokê hikûmetê	Shavkat Mirziyoyev
Serxwebûn	1'ê rezberê 1991, ji SSCB de
Srûda netewî:	Serquyosh, hur o‘lkam, elga baxt, najot
Rûerd	447.400 km²
Nifûs	27.307.134 Pûşperê 2006
Berbilavî	59
Dirav	So‘m
navçeya demjimêrî	UTC+5
Nîşana înternetê	.uz
Koda telefonê	+998

Ûzbêkistan (Ûzbêkî O‘zbekiston; fermî Komara Îshakîstan, ûzbêkî O‘zbekiston Respublikasi) welateka li Asya navîn de ye. Cîrantiya Ûzbêkistanê bi Qezexistan, Kirgizîstan, Tacîkistan, Afghanistan û Turkmenistanê re he ye.

[biguherîne] Erdnîgarî

447.400 km² rûerda Ûzbêkistanê he ye, bi mezinahî xwe ew welata cîhaneyê 56an e. Direjhatîya welat ji rojhelat Gola Aral de rojava heta Ferghanatal nezikî 1.200 km, firehî jî di başûr û bakur de 930 km e. Li başûr rojhelat Turkmenistan, li bakur Qezexistan û Gola Aral, li başûr Tacikistan û li rojhelat jî Kirgizîstan heye. Çi qas ji bo Gola Aral hereşekê hişk bûn heye û hin navçe xwe di sînorên Qezexistan de dima jî bi 43.000 km aqarê xwe ew gola herî mezin Ûzbêkistanê ye. Çiyayê herî mezin bi 4.300 m Çiyayê Beşton e.

[biguherîne] Çem

Di Ûzbêkistan re du çemên mezin, bi 2.539 km. çemê Amudaryo û bi 2.212 km an çemê Sirdaryo derbaz dibe. Amudaryo Afghanistan li çiyayên Pamir û Hindîkûş dize û li Tadschikistan û Afghanistan ê bi navê Pamir tê nav kirin. Amudaryo paş di sînorên Afganîstan û Ûzbêkistan re derbaz bû şunda di paralela sînorên Ûzbêkistan û Qezexistan re derbaz dibe. Sirdaryo li Kirgizistan şunda dikeve Ûzbêkistan paş Freghanatal derbaz kir şunda dikeve Tacikistan û şunda Ûzbêkistan re derbaza Qezexistan dibe.

Hin çemên dinên Ûzbêkistan ewna ne;Surxondaryo, Qashqadaryo, Qarshi, û Zarafshon e.

[biguherîne] Suruşt

Li Ûzbêkistanê suruşta Suruşta Çol tê dîtîn. Havînan germ û bê barij e, zivistanan jî sar e.

[biguherîne] Dîrok

[biguherîne] Parêzgehên Ûzbêkistan

[biguherîne] Gel

Gorî danen fermîyên 1993an de gelê Ûzbêkistan wiha par ve dibe; %73,7 Ûzbêkî, %5,5 Rus, %5,1 Tacîkî, %4,2 Qezexî, %2 Tatarên Kirimî, %2 Karakalpakan, %1,1 Koreyî ne. Li wan bêtir ew hindikenên Kurd, Ûygûrî, Elman, Azerî jî he ne.

[biguherîne] Ol

Li gelî Ûzbêkistanê 88 % xwe misilmanên sunnî ne. %9en xwe xristîyanên ortodoksên Rus in. Li wan bêtir misilmanên Şî, xristîyanên zavên din û Cû jî he ne.

[biguherîne] Bajar

Bajarên Ûzbêkistanê herî mezin ewna ne: Taşkent (Toshkent) (nêzî 1.978.000 kes), Namangan (nêzî 432.500 kes), Samarqand (nêzî 319.400), Andijon (nêzî 318.500), Bûxara (Buxoro) (nêzî 247.700) û Nukus (nêzî 230.000) (di 2005 de)

[biguherîne] Girêdanê Web

	Dewletên Asya
Azerbeycan \| Banglades \| Behreyn \| Brûneî \| Bûtan \| Efxanistan \| Erebistana Siyûdî \| Ermenistan \| Fîlîpîn \| Gurcistan \| Hindistan \| Indonesiya \| Îran \| Iraq \| Îsraîl \| Japonya \| Kembodja \| Korêya Bakur \| Korêya Başûr \| Kuwêt \| Laos \| Libnan \| Malezya \| Maldîv \| Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî \| Monxoliya \| Myanmar \| Nepal \| Oman \| Pakistan \| Qeter \| Qezexistan \| Qirgizîstan \| Qubris \| Rûsya \| Singapûr \| Sîn \| Sûrîyê \| Srî Lanka \| Tacîkistan \| Taywan \| Tayland \| Tirkîyê \| Tîmora rojhilat \| Turkmenistan \| Urdun \| Ûzbêkistan \| Vîyetnam \| Yemen