1998
From Wikipedia
1997 <--> 1999 / 20ma yar-cento
Indexo |
[redaktar] Eventi
[redaktar] Kosmo
- 6 di januaro – Usa sendas Lunar Spector ad orbito cirkum Luno. Ol trovos traito de aquo.
- 8 di januaro – Kosmologisti anuncas, ke l' expanso dil universo rapideskas.
- 2 di marto – Galileo-probilo trovas maro sub glaciala surfaco di Europa, satelito di Jupitero.
- 5 di marto – NASA anuncas, ke Clementine-probilo trovis en Luno sate aquo por fuzeala fuelifo e suporto di homala lojado.
- 5 di junio – Japonia divenas membro di "kosmala" stati, kande ol sendas probilo a Marso.
- 20 di novembro – On komencas konstruktar internaciona kosmo-staciono.
[redaktar] Mondo
- 12 di januaro – 19 Europala stati abnegas la klonado di homo.
- 23 di februaro – Osama bin Laden deklaras jihado(?) (milito) kontra Judi e "kruco-militeri".
- 27 di marto – En Usa on aceptas Viagra kom medikamento kontra impotenteso virala.
- 2 di septembro – La tribunalo di UN punisas Jean-Paul Akayesu, ex-urbestro di Ruandaana urbeto, pro naciono-mortigo. Antea judicio deklamesis ye 1948.
- 1 di novembro – On fondas Europana Tribunalo pri Homala yuri.
[redaktar] Europa
- 2 di januaro – En Rusia uzeskas nova rublo pro ke l' inflaciono diminutez.
- 3 di februaro – En Italia pilotisto di Usan aero-forco ruptas per aeroplano metal-filego di acensilo. 20 deklineri mortas.
- 28 di februaro – Polico di Serbia komencas agi por exterminor "terorigisti" en Kosovo.
- 10 di aprilo – Unionita Rejio, Irlando e maxim importanta partisi di Nord-Irlando paktas en Belfast.
- 25 di aprilo – En Hispania, Andaluzia, l' eskombreyo dil mino di Los Frailes krakas. L'eskombro minacas la ekologiala sistemo di nacionala parko di Doñana. La eskombral aquo esas duktita aden Guadalquivir-rivero.
- 3 di junio – En Germania, Eschede, roto di superrapida treno krakas dum rapideso di 200 km/h. 101 homi mortas en koliziono.
- 14 di junio – La ponto di Granda Belt en Dania inauguresas por trafiko.
- 17 di julio – En St Peterburg sepultesas la restaji dil caro Nikolai 2ma en bastiono di Petro-Paulo ye 80 yari pos la mortigo.
- 15 di agosto – En Nord-Irlando, Omagh, IRA explozigas bombo. L'ago esas maxim sangoza dum terorigala milito en Irlando: 29 mortas e 200 lezis su.
- 1 di septembro – Prezidanti Bill Clinton e Boris Yelcin negocias en Moskva pri ekonomiala krizo di Rusia.
[redaktar] Nord-Amerika
- januaro – Nivala buraskego atakas esta rivo di Usa. On opinionas, ke el Niño efektigis olu.
- 22 di januaro – "Unabomber" Theodore Kaczynski esas judiciita en karcero dumvive.
- 26 di januaro – Prezidanto Bill Clinton negas, ke il esis en sexuala relato kun Monica Lewinsky, praktikanto en la Bela Domo.
- 28 di januaro – Ford Motor Company anuncas, ke ol kompros Volvo per 6,45 miliardi dolari.
- 29 di januaro – En Birmingham, Alabama, bombo explozas che abortigo-kliniko. Un mortas e multa lezis su.
- 7 di mayo – Mercedes-Benz kompras Chrysler. La maxim granda fuziono en historio kreas DaimlerChrysler.
- 17 di agosto – Prezidanto Bill Clinton konfesas, ke il havis "ne-apta interakto korpala" kun praktikanto Monica Lewinsky.
- 20 di agosto – Supra Korto di Kanada imperas, ke Quebec ne darfas separeskor de Kanada sen permiso da rejimo unionala.
- 29 di septembro – La parlamento di Usa dekretas lego "Liberigala lego Irakana", qua deklaras, ke Usa volas desaparigos Saddam Hussein de povo.
[redaktar] Centr-Amerika
- 30 di oktobro – En Honduras ciklono Mitch mortigas 5.500 homi.
[redaktar] Sud-Amerika
- 6 di decembro – Hugo Chávez Frías vinkas prezidental elekto en Venezuela.
[redaktar] Azia
- 28 di januaro – Armizita partizani kidnapas 400 filii e docisti en Manila, Filipini.
- februaro – La parlamento di Usa imperas prezidanto Bill Clinton igor "necesa akti" por represor armala programo di Irak.
- 4 di februaro – Ter-tremo en nordest Afganistan mortas 5.000 homi.
- 6 di februaro – En Jordania Abdullah 2ma divenas regnanto segun l'impero da lua patro, rejo Hussein.
- 20 di februaro – Prezidanto di Irak, Saddam Hussein, negocias kun Kofi Annan de UN e permisas l'armal inspektisti rivenos ad Irak.
- 10 di marto – Usana korpi vacinizesos kontra spleno-pesto che Persiana Gulfo.
- 5 di aprilo – En Japonia inauguresas l' Akashi-Kaikyo ponto, qua konektas insuli di Shikoku e Honshu.
- 6 di aprilo – Pakistan probas fuzeo, quo esas atingebla omna importanta loki di India.
- 11 di mayo – India probas nuklear armi en Rajasthan-dezerto.
- 13 di mayo – Usa e Japonia imperas komercala punisi por India pro nukleara probi igita.
- 21 di mayo – En Indonezia generalo Suharto rezignas pos 32-yara regno e sucidigas Yusuf Habibie.
- 28 di mayo – Pakistan probas nuklear armi respondante ad India. Anke a Pakistan esas imperita komercala punisi.
- 30 di mayo – Ter-tremo en nord Afganistan. 5.000 homi mortas.
- 9 di julio – En Afganistan, la Talebanisti imperas, ke l’ Afgani devas neuzar televiziono ed video-kaseti, pro ke li esas kontre Islama moralo.
- 17 di julio – Ter-tremo en marala lito efektigas ondego, qua desstruktas 10 vilaji en Papua-Nova-Guinea. 1.500 mortas.
- 5 di agosto – Irak finas omna laboro kun armal inspektisti di UN.
- 20 di agosto – En Afganistan Usa sendas fuzei a militala kampi di al-Kaida fondita da Osama bin Laden.
- 13 di novembro – Bill Clinton imperas atakor Irak per aeroplani. En lasta momento Irak promisas kunlaborar l'armal inspektisti di UN.
- 20 di novembro – La tribunalo dil Talibani deklaras, ke Osama bin Laden esas ne-kulpinta a bombo-explozi en Kenia e Tanzania ye agosto.
- 16 di decembro – Prezidanto Bill Clinton imperas Usani e Britani atakor Irak aerale. L'armal inspektisti di UN ekvenas Irak.
- 19 di decembro – Vice-prezidanto di Irak Taha Yassin Ramadan deklaras ke kunlaboro kun UN finas ed anke l'armal inspekti finas.
- 26 di decembro – Irak anuncas, ke ol pafos ad Usana e Britana aeroplani, se li invadus super Irak.
- 29 di decembro – Le Reda Khmer exkuzas naciono-mortigo da li en Kambodja ye 1970a yari, kande plu kam miliono Kambodjani perisis.
[redaktar] Afrika
- 7 di agosto – En ambasadi di Usa en Dar es Salaam, Tanzania, e Nairobi, Kenia, explozas. 224 mortas e 4.500 lezis su.
- 20 di agosto – En Sudan, Khartoum, Usa atakas posibla armifeyo kemiala di al-Kaida. La medikamentifeyo di al-Shifa desstruktesas.
- 29 di oktobro – En Sud-Afrika la Vereso-Komitato publigas lua raporto pri eventi dum apartheid. Omna partopreninti di rasala kombato esas kulpinta a krimini.
[redaktar] Naski
[redaktar] Morti
- 5 di januaro – Sonny Bono, Usana kantisto, aktoro, parlamentano (naskis ye 1935).
- 19 di januaro – Carl Perkins, Usana muzikisto (naskis ye 1932).
- 8 di februaro – Halldór Laxness, Islandan autoro.
- 17 di februaro – Ernst Jünger, Germana autoro.
- 8 di marto – Peter Nilson, Sueda autoro, astronomo.
- 15 di marto – Benjamin Spock, mediko, autoro, olimpiala vinkanto.
- 10 di aprilo – Francis Durbridge, Britana autoro pri detektivi.
- 15 di aprilo – Pol Pot, ex-diktatoro di Kambodja.
- 17 di aprilo – Linda McCartney, Usana muzikisto, spozino di Paul MacCartney (naskis 1941).
- 14 di mayo – Frank Sinatra, Usan kantisto, aktoro.
- 23 di junio – Maureen O'Sullivan, Usan aktoro, Jane di Tarzan.
- 14 di julio – Dick McDonald, Usana komercisto, fondinto di le McDonald’s.
- 21 di julio – Alan Shepard, Usan astronauto, unesma Usano en kosmo ye 1961.
- 3 di agosto – Alfred Schnittke (Альфред Шнитке), Rusa kompozisto (naskis ye 1934).
- 26 di agosto – Frederik Reines, Usana fizikisto, Nobel-premiario ye 1995 (naskis ye 1918).
- 6 di septembro – Akira Kurosawa, Japoniana direktisto.
