ત્સુનામી

From વિકિપીડિયા

માલદીવ ના માલીમાં ડીસેમ્બર ૨૬, ૨૦૦૪ ના ત્રાટકેલું ત્સુનામી.

ત્સુનામી એક કુદરતી ઘટના છે જેમાં તળાવ કે દરીયા માં મોટા પ્રમાણમાં પાણીનું સ્થળાંતર થવાથી શ્રેણીબદ્ધ મોજાં ઉદ્ભવે છે. ધરતીકંપ, જ્વાળામુખી, ઉલ્કાપાત કે જમીન ધસી પડવાના કારણે ત્સુનામી સર્જાય છે. ત્સુનામી ક્યારેક અત્યંત નબળું તો ક્યારેક ભયાનક જાનલેવા સાબીત થાય છે.

ત્સુનામી શબ્દ નો જાપાનીઝ ભાષામાં 'બંદર'("ત્સુ", 津) અને 'મોજાં ("નામી", 波 or 浪) પરથી પડ્યો છે. આ શબ્દ નો વપરાશ માછીમારો એ ઉપજાવ્યો હતો. જ્યારે માછીમારો મધદરીયેથી પાછા આવ્યા ત્યારે બંદરની ખુવારી નીહાળી શક્યા કારણકે મધદરીયે ત્સુનામી ની અસર ખબર પડતી નથી. ત્સુનામી ના તરંગલંબાઈ ખુબ મોટી હોય છે (ક્યારેક સેંકડો કી.મી.) પરંતુ તરંગ નાના હોય છે. આને કારણે મધદરીયે તેની અસર ખબર પડતી નથી.

ત્સુનામીને ઐતિહાસીક રીતે જુવાળ તરીકે ઓળખાવાતો હતો. જેનું કારણ - જ્યારે સમુદ્રના કાંઠે ભયંકર મોટા મોજાં આવવાથી ભરતી સાથેની સરખામણી છે. ખરેખર તો તેનો દરીયાની ભરતી સાથે કોઇ સંબધ નથી.

૧ સંદર્ભો (અંગ્રેજીમાં)
૨ બહિર્ગામી કડીઓ (અંગ્રેજીમાં)
- ૨.૧ ચિત્રો અને ચલચિત્રો
- ૨.૨ અન્ય કડીઓ

[edit] સંદર્ભો (અંગ્રેજીમાં)

Kenneally, Christine (December 30, 2004). "Surviving the Tsunami". Slate. link
Macey, Richard (January 1, 2005). "The Big Bang that Triggered A Tragedy", The Sydney Morning Herald, p 11 - quoting Dr Mark Leonard, seismologist at Geoscience Australia.
Lambourne, Helen (March 27, 2005). "Tsunami: Anatomy of a disaster". BBC News. link
abelard.org. tsunamis: tsunamis travel fast but not at infinite speed. Website, retrieved March 29, 2005. link