علمی-تخیلی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

موضوعات علمی-تخیلی

ویرایش علمی-تخیلی چیست؟ مقاله اصلی علمی-تخیلی تاریخچهٔ علمی-تخیلی علمی-تخیلی و ایران زیرسبک‌ها سایبرپانک علمی-تخیلی سخت علمی-تخیلی نرم اپرای فضایی سبک‌های دیگر ... درون‌مایه‌ها فضای سایبر فرهنگهای فرازمینی زیست فرازمینی اکتشاف فضا جنگ‌های فرا زمینی دنیاهای موازی آینده زمین تاثیرات تکنولوژی بر زندگی آرمان‌شهرها پادآرمان‌شهرها فن‌آوری‌ها درون‌مایه‌های دیگر... رسانه‌ها کتاب‌ها فیلم‌ها داستان‌های کوتاه تلویزیون کمیک استریپ مجله‌ها مقاله‌های مرتبط تصویرگران نویسندگان برگردانندگان جایزه‌ها روابط انسانی طرفداران مجمع‌ها

علمی-تخیلی سبکی در ادبیات و به طبع آن ژانری در سینما است. علمی‌تخیلی ژانری است که در آن به بررسی تأثیر نظرات علمی و پیشرفت علم و فن‌آوری، طرح نظریه‌های علمی ثابت نشده و ارایهٔ پیش‌بینی‌هایی از آینده و پیشرفت آتی علم و فن‌آوری در قالب داستان و نیز داستان سرایی درباره حیات فرا زمینی و موجودات بیگانه پرداخته می‌شود. گاهی موضوع خود علم است و گاهی هم علم بستری است که فضایی تازه ایجاد می‌کند و گاهی علم چاشنی‌ای است که اثر را شاخص می‌کند.

فهرست مندرجات ۱ تعریف و دامنه ۲ اهمیت و اثرات ۳ نویسندگان مشهور ۴ رسانه‌های دیگر ۴.۱ فیلم ۵ درون‌مایه‌ها ۶ علمی-تخیلی در ایران ۶.۱ نگارش‌ها و برگردان‌ها ۶.۲ مطبوعات ۶.۳ دیگر فعالیت‌ها ۷ منابع و ماخذ ۸ جستارهای وابسته ۹ پیوند به بیرون

[ویرایش] تعریف و دامنه

اثر علمی-تخیلی اثری است که در صورت حذف علم از آن ساختار آن از هم بپاشد. تعریف‌های مختلفی از این سبک وجود داد، از جمله تعریف جالبی که می‌گوید: «اثری علمی-تخیلی است که ناشرش بگوید علمی-تخیلی است!» اما شاید پرطرفدارترین آنها تعریف اخیر باشد، حتی اگر دانش امروز پاسخی برای پرسش‌های چرایی و چگونگی مطرح شده را نداشته باشد.

ابهامی که وجود دارد مربوط به زمانی است که عنصر خیال چنان با توجیه‌های علمی در هم می‌آمیزد که جدا کردن آن ممکن نیست و ماهیت علمی بودن اثر زیر سوال می‌رود. البته چنین ابهامی معمولاً در آثار علمی-تخیلی نویسان شاخص مانند آسیموف یا آرتور. سی. کلارک وجود ندارد.

در اثر علمی-تخیلی نویسنده فکر خود را رها می‌کند تا به آینده برود و آنچه را در اثر پیشرفت علمی امکان‌پذیر شده‌است را به تصویر بکشد. در اثر علمی تخیلی نویسنده تمایلات و آرزوهای انسان‌ها را بیان می‌کند.

[ویرایش] اهمیت و اثرات

ری بردبری، نویسندهٔ آمریکایی و یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان علمی-تخیلی قرن (اگرچه خودش چنین اعتقادی به این مساله ندارد)، می‌گوید: «هر چه تصور می‌کنیم تخیل و هر چه انجام می‌دهیم علم است، کل تاریخ بشر چیزی جز داستانی علمی-تخیلی نیست.»

ادبیات علمی-تخیلی می‌تواند تاریخ آینده باشد. بسیاری اختراعات و اکتشافات ابتدا در ادبیات علمی-تخیلی چهره نشان داده‌اند و سپس در دنیای واقعی ظاهر شده‌اند. اولین بار در آثار ژول ورن - نویسندهٔ شهیر فرانسوی و یکی از پیشگامان علمی-تخیلی - بود که سینما و زیردریایی ظاهر شدند. کلمهٔ روبوت و کاربرد آن به صورت موجودی انسان‌نما اولین بار در اثر مشهور کارل چاپک، نویسندهٔ چک، به نام .R.U.R یا کارخانهٔ روبات سازی روسوم مطرح شدند. آرتور سی. کلارک بود که اولین بار ایدهٔ ماهواره‌های مخابراتی را مطرح کرد و حتی به آن جامهٔ عمل پوشانید. کلمه رباتیک و مفهوم امنیت روبوتها از ایده‌های آیزاک آسیموف هستند.

[ویرایش] نویسندگان مشهور

مقالهٔ اصلی نویسندگان علمی-تخیلی

آرتور سی. کلارک، آیزاک آسیموف و رابرت ای. هاین لاین را به عنوان سه نویسندهٔ بزرگ علمی-تخیلی تمام زمان‌ها می‌شناسند. امروز تعداد نویسندگانی که کارهایشان را می‌توان در سبک علمی-تخیلی طبقه‌بندی کرد بسیار زیاد شده‌ است. شاید افلاطون، فیلسوف یونانی، را بتوان یکی از اولین علمی-تخیلی نویسان شمرد، چه داستان آتلانتیس را اول بار او نقل کرد.

جاناتان سویفت، نویسندهٔ سفرهای گالیور را هم شاید بتوان کج دار و مریز به این سبک داخل کرد. فصل سوم کتاب اخیر، جزیره‌ای به نام لاپوتا را توصیف می‌کند که با کمک نیروی آهنربایی عظیم در هوا شناور مانده و حرکت می‌کند.