شاه عبدالعظیم
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
شاه عبدالعظیم نام رایج مجموعه آرامگاهی یکی از نوادگان امام حسن پیشوای سوم شیعیان است که در شهر ری، نزدیک تهران قرار دارد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] نسب عبدالعظیم
مطابق زیارتنامه‌ای که در آرامگاه قرار دارد عبدالعظیم فرزند علی فرزند حسین فرزند زید فرزند امام حسن مجتبی بوده است.
[ویرایش] بناها
بنای نخستین این آستانه یعنی حرم آن را محمد پسر زید داعی علوی در نیمه دوم قرن سوم هجری قمری مطابق با قرن نهم میلادی تعمیر اساسی کرد. در گاه اصلی ورودی آن که در شمال مجموعه قرار دارد به فرمان پادشاهان آل بویه و سپس به همت مجدالملک قمی تکمیل شد.
بنای حرم در بخش پائین چهارگوشی است که هر بر آن حدود هشت متر است. در بالا مانند همه بناهای سلجوقی برفراز چهارگوشه حرم چهار گوشوار یعنی چهار طاق مورب احداث کرده‌اند و بالاتر از آن یک هشت ضلعی و بر روی آن یک شانزده‌ضلعی ساخته‌اند. روی این شانزده‌ضلعی گنبد اصلی حرم ساخته شده است. تمام این بخش‌ها از درون آئینه‌کاری شده است. تعمیر و تغییرات اصلی این بخش در زمان شاه‌طهماسب صفوی انجام گرفته است. صحن‌ها و ایوان آستانه از آثار دوره صفوی است. در دوره قاجار تعمیرات و اضافات زیادی صورت گرفت. پوشش زرین گنبد به فرمان ناصرالدین شاه در سال ۱۲۷۰ هجری قمری برابر با ۱۸۳۵ میلادی انجام گرفته است.
[ویرایش] آثار تاریخی
- صندق مرقد عبدالعظیم که تاریخ ساخت آن ۷۲۵ هجری قمری برابر با ۱۳۳۵ میلادی است.
- دو لوحه کتیبه چوبی که روی یک جفت در چوبی جدید تر نصب شده است. تاریخ ساخت لوحه‌ها ۸۴۸ هجری قمری مطابق با ۱۴۴۴ میلادی است.
- در بزرگ چوبی بین رواق شمالی و مسجد زنانه که تاریخ ساخت ۹۰۴ هجری قمری (برابر با ۱۴۹۸ میلادی) دارد و به سبک دوره تیموری است.
[ویرایش] مقابر اطراف
بسیاری از مشاهیر ایران در جوار ضریح و رواق های اطراف به خاک سپرده شده اند. ازجمله: ناصرالدین شاه قاجار - آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی(همچنین همسر وپسر وی) - علامه محمد قزوینی/ علامه قزوینی - عباس اقبال آشتیانی - ملا علی کنی ودهها تن دیگر.[نیاز به ذکر منبع]
نکته دیگر آنکه در دوره پهلوی آرامگاهی در جوار این آستان برای رضا شاه پهلوی تدارک دیده شد که به تدریج بسیاری از وابستگان این خاندان در آنجا به خاک سپرده شدند. از جمله: علیرضا پهلوی - سلیمان بهبودی- سپهبد فضل الله زاهدی- ارتشبد سید محمد خاتمی - حسنعلی منصورو... . این آرامگاه پس از انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ به همراه مقابر پنجاه تن از وابستگان رژیم گذشته توسط عده ای به سردستگی آیت الله شیخ صادق خلخالی تخریب شد.[نیاز به ذکر منبع]
[ویرایش] منابع
سید محمدتقی مصطفوی، آثار تاریخی طهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تهران، ۱۳۷۵
 |
|
|---|---|
| مرکز | تهران |
| شهرستان‌ها |
اسلام‌شهر | پاکدشت | تهران | دماوند | رباط‌کریم | ری | ساوجبلاغ | شمیرانات | شهریار | فیروزکوه | کرج | نظرآباد | ورامین |
| شهرها |
آبسرد | اسلام‌شهر | اشتهارد | اندیشه | باقرشهر | بومهن | پاکدشت | پردیس | پیشوا | تجریش | تهران | جوادآباد | چهاردانگه | حسن‌آباد | دماوند | رباط‌کریم | رودهن | شاهدشهر | شریف‌آباد | ری | شهریار | صباشهر | صفادشت | طالقان | فردوسیه | فشم | فیروزکوه | قدس | قرچک | کرج | کمال‌شهر | کهریزک | کیلان | گلستان | لواسان | ماهدشت | محمدشهر | مشکین‌دشت | ملارد | نسیم‌شهر | نظرآباد | وحیدیه | ورامین | هشتگرد |
| اماکن دیدنی |
آرامگاه بی‌بی‌شهربانو | بازار تهران | برج طغرل | پیست اسکی دیزین | تپه تاریخی میل | تله‌کابین توچال | دربند | درکه | سردر باغ ملی | شاه عبدالعظیم | شمس‌العماره | غار یخ‌مراد | فرحزاد | قلعه فیروزکوه | قلعه گبری | کاخ شهرستانک | کاخ گلستان | کاخ مرمر | کاخ نیاوران | کاخ‌های سعدآباد | مسجد سپهسالار | موزه آبگینه | موزه ایران باستان | برج آزادی |
