Sabino Arana
Wikipedia(e)tik
Sabino Arana Goiri, berak idatzi bezala Arana ta Goiri'taŕ Sabin, (Abandoko Elizatea, gaur egun Bilbo, 1865eko urtarrilaren 26- Sukarrieta, Bizkaia, 1903ko azaroaren 25) Eusko Alderdi Jeltzalearen sortzailea izan zen, baita ere Ikurrinaren eta euskararentzako grafia berri baten asmatzailea.
Aitak karlistadan izan zuen partehartzeagatik Arana familia Baionan erbesteratua bizi izan zen. 18 urte zituela euskal aberri baten izateaz jabetu eta euskara ikasten hasi zen. 1892. urtean Bizcaya por su Independencia liburua idatzi zuen. Bere pentasmoldearen oinarriak euskal arrazaren garbitasuna, katolizismoa eta hizkuntza garbizalekeria izan ziren eta ideia multzo hori Jaungoikoa eta Lagi Zarrak (JEL) leloan laburbildu zuen. Aranak Bizkaiaren independentzia eskatzen zuen, beste gainerako euskal herrialdeeekin batera Euzkadi izeneko nazio federalean batzeko. Horretarako, euskal abertzaletasunari ikur eta esaera multzo bat eman nahi izan zion.
Ikurrina irudikatu zuen eta Luis Arana Goiri anaiak marraztu. Hasieran Bizkaia independentearentzat pentsatu zuen, baina herrialde guztietan zabalduz joan zenez, azkenean euskaldun guztien bandera bilakatu zen, gaur egun arte.
1895. urtean sortu zuen Euzko Alderdi Jeltzalea sortu zuen. Aberri Eguna Pazko Igandean ezarri zuen. Politikan hamar urtez jardun eta gero, hil egin zen.
