Plataleoj
El Vikipedio
Kulerbekuloj aŭ Plataleoj estas grupo de grandaj, longkruraj vadbirdoj de la familio Treskiornitedoj, kiu enhavas ankaŭ la ibisojn.
Enhavo |
[redaktu] Aspekto
Ĉiuj havas larĝajn, platajn, kulerecajn bekojn kaj manĝas per vado tra neprofundaj akvoj, balancigante la mezmalfermajn bekojn de unu flanko al alia. Kiam iu eta akva besteto -ĉu insekto, krustulo aŭ fiŝeto- tuŝas la bekon, rapide ĝi estas englutita. Kulerbekuloj preferas nesalan akvon, sed oni vidas ilin ankaŭ en salaj akvoj. Ili bezonas manĝi dum multaj horoj ĉiun tagon.
[redaktu] Moroj
Kulerbekuloj estas monogamaj sed ŝajne nur dum unu bredjaro. Preskaŭ ĉiu specio nestas surarbe aŭ sur junkejo, ofte apud ibisoj aŭ ardeoj. La maskloj alportas materialon -bastonetojn kaj junkojn, foje rabitajn de malnovaj nestoj- kaj la ino teksas platan strukturon diversmaniere laŭ la specioj.
[redaktu] Bredado
La ino demetas ĉirkaŭ tri blankajn ovojn kiujn ambaŭ gepatroj kovas; la idoj eloviĝas ne samtempe. La idoj estas blindaj kaj ne povas memzorgi tuje: la gepatroj manĝigas ilin per parta vomado. La bekoj de la idoj estas mallongaj kaj rektaj kaj ne atingas tipan aspekton de kulerbekuloj ĝis kiam ili estos plenkreskuloj. La gepatroj manĝigas la idojn kelkajn semajnojn post la elnestiĝo. Ĉefa kialo de bredperdo estas ne rabado sed malsatego.
[redaktu] Specioj
La ses specioj klasas en unu genro (aŭ en du, se oni konsideras ajajaon kiel aparta genro) kaj disiĝas tutmonde:
- Eŭrazia plataleo, Platalea leucorodia. Ĝi estas la plej disvatigata kaj konata, ĉar ĉeestas nordorienton de Afriko, Sudorientan Eŭropon (Balkanio, Mediteranea Maro) kaj mezan Azion (Hindio, norda Ĉinio, Turkio). Junuloj kaj plenkreskuloj estas blankaj kun nigraj flugilpintoj, malhelaj bekoj kaj kruroj. Ili nestas en junkejoj kun aliaj specioj.
- Orienta plataleo aŭ Nigrovizaĝa plataleo, Platalea minor. Ili vivas en Ĉinio, Koreio kaj Japanio. La nomo de "nigrovizaĝa" kialas ĉe la fakto, ke la beka malheleco atingas la ĉirkaŭon de la okulo.
- Afrika plataleo, Platalea alba. Ili loĝas en subsahara Afriko. Ili similas al la eŭrazia plataleo, sed la beko estas pli hela, iom rozkolora kaj tia koloro atingas la okulon. Manĝaĵo konsistas el insektoj kaj similaj bestetoj. Nestas ili en arboj, marĉoj kaj rokoj.
- Reĝa plataleo, Platalea regia. Komuna en suda Aŭstralio kaj pli malofte en aliaj partoj de la kontinento kiam formiĝas akvaj areoj. Same en Novzelando (nome la suda insulo), kaj kiel malfruantoj en Novgvineo, Pacifikaj insuloj kaj Indonezio. Manĝaĵo estas akvaj bestetoj; nestas en arboj, marĉoj kaj junkejoj.
- Flavbeka plataleo, Platalea flavipes. Komuna en sudorienta Aŭstralio kaj foje en Novzelando kaj proksimaj insuloj. Manĝaĵo estas akvaj bestetoj; nestas en arboj, marĉoj kaj junkejoj.
- Rozkolora plataleo, Amerika plataleo aŭ ajajao, Platalea ajaja aŭ Ajaja ajaja. Plenkreskuloj estas tre rozkoloraj. Ili viva en Sudameriko, Karibo kaj suda marbordo de Usono. Ili nestas en manglejoj kaj manĝas akvajn bestetojn.
