Πολιόχνη
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Πολιόχνη είναι ένας αρχαιολογικός τόπος στη Λήμνο που χτίστηκε στη αυγή της νοελιθικής περιόδου για το Αιγαίο την 4η ή 5η χιλιετία π.Χ. Η Τροία θα χτιστεί 1000 χρόνια αργότερα, όταν πια η Πολιόχνη θα έχει εξελιχθεί σε έναν αστικό οικισμό με 1.500 κατοίκους με ορθογώνιες πέτρινες κατοικίες, προστατευτικό τείχος, πλατείες, πηγάδια, δρόμους, δημόσια κτίρια και πιθανώς βουλευτήριο, μια μεγάλη αίθουσα συνεδριάσεων με τα πέτρινα έδρανα σε όλο το μήκος της και το βήμα του λόγου στο κέντρο, που αποτελεί πιθανώς την ισχυρότερη ένδειξη πως υπήρχε δημοκρατική οργάνωση της τότε κοινωνίας. Η αίθουσα αυτή βρίσκεται δεξιά αμέσως μετά την κύρια είσοδο στη δυτική πλευρά του τείχους που περιβάλλει την πόλη.
Ο καθηγητής Σάντο Τίνε (Santo Tine) που είναι ο διευθυντής των ανασκαφών στην Πολιόχνη γράφει: "Ονομάστηκε αμέσως βουλευτήριο με βάση το παράδειγμα των κτιρίων της κλασικής εποχής που είχαν και αυτά βαθμίδες στις οποίες, σε αντίθεση με τα θέατρα και τα αμφιθέατρα, μπορούσε να πάρει θέση ένας περιορισμένος αριθμός ατόμων: οι αντιπρόσωποι της κοινότητας των πολιτών."
Το βουλευτήριο της Πολιόχνης εκτός του ότι προηγείαι σχεδόν 2000 χρόνια από τα αντίστοιχα της κλασικής εποχής, αντιπροσωπεύει επίσης την αρχαιότερη μαρτυρία στην Ευρώπη και στον κόσμο, μιάς κατασκευής κατάλληλης για να φιλοξενήσει άτομα που είχαν κληθεί να συζητήσουν τα προβλήματα του συνόλου και να καθορίσουν τους κοινούς πολιτισκούς και θρησκευτικούς κανόνες. Κατ' αυτό τον τρόπο μπορεί να θεωρηθεί ο πρόδρομος της βουλής της εποχής μας.
Το μέγαρο 605 κατασκευάστηκε γύρω στο 2000 π.Χ. Βλέπει στην κεντρική πλατεία και ήταν το σπίτι του πλουσιότερου και ισχυρότερου σε σχέση με όλους τους άλλους κοινούς πολίτες που συνέχιζαν να διαμένουν σε οικίες πολύ απλές και με περιορισμένη διάρθρωση.
Το βουλευτήριο είχε χάσει πιά την αρχική του λειτουργία τόσο που τα ανατολικά έδρανα είχαν εξαφανιστεί με την κατασκευή ενός τοίχου. Ολα αυτά είναι σημάδια που κάνουν φανερό το γεγονός ότι στην Πολιόχνη η δημοκρατική εξουσία αντικαταστάθηκε από μία αυταρχική.
[Επεξεργασία] Οι ανασκαφές
Η Πολιόχνη ήρθε στο φως από τις ανασκαφές της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών, με επικεφαλής τον τότε διευθυντή της Ντελά Σέτα (Della Seta) το 1936. Μαζί με την Τροία που βρίσκεται στα απέναντι παράλια είναι η πιο γνωστή ακρόπολη της 3ης χιλιετίας π.Χ. σε ολόκληρο το Βόρειο Αιγαίο.
Περιβάλλεται από τείχη, που έχουν επιβλητική μορφή μόνο στη δυτική πλευρά, όπου ήταν μεγαλύτερη η ανάγκη προστασίας των θεμελίων από τη διάβρωση του κοντινού ποταμού. Φαίνεται πράγματι, ότι η Πολιόχνη, τουλάχιστον στην αρχή δε χρειαζόταν στρατιωτική άμυνα. Στην πόλη ανθούσε ένας ειρηνικός πληθυσμός χιλίων περίπου κατοίκων, που ασχολέιτο κατά τη διάρκεια της μέρας με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ το βράδυ επέστρεφε στον οικισμό, πράγμα που κάνουν ακόμη και σήμερα οι αγρότες της περιοχής. Αυτή η συνήθεια πρέπει να ήταν που δημιούργησε μεταξύ τους μιά μορφή στοιχειώδους κοινωνικής οργάνωσης, τη διατύπωση, δηλαδή, κοινών κανόνων που έπρεπε να είναι σεβαστοί μέσα στην πόλη, αλλά και έξω από αυτήν, στους κοινούς αγρούς ή σε αυτούς που ίσως είχαν παραχωρηθεί από την κοινότητα σε κάθε οικογενειακό πυρήνα.
Το σκάψιμο των φρεατίων, με κτιστή επένδυση, σε βάθος που έφτανε πάνω από τα 9 μέτρα, η κατασκευή και η συντήρηση των τειχών, των δρόμων και των αγωγών για τη συλλογή των νερών της βροχής, η δαπέδωση πλατειών όπου συναντιόταν οι κάτοικοι για να περάσουν τον ελέυθερο χρόνο τους ή με την ευκαιρία εορτών, ήταν όλες μέτρα που πάρθηκαν, απαιτούσαν μια συμφωνία του συνόλου και ένα χώρο όπου μπορούσαν να συζητήσουν και να πάρουν αποφάσεις. Γι' αυτό το σκοπό κατασκευάστηκε στην Πολιόχνη το αποκαλούμενο Βουλευτήριο.
Χαρη στην κατεργασία και τη διακίνηση των μετάλλων η Πολιόχνη, κτισμένη ακριβώς απέναντι από τα στενά του Ελλησπόντου, αναδείχθηκε στο αρχαιότερο αστικό κέντρο, στο πρώτο εμπορικό λιμάνι της Ευρώπης. Απετέλεσε το επίκεντρο της ευρύτερης περιοχής του Β. Αιγαίου.
Ο Θησαυρός της Πολιόχνης από χρυσά κοσμήματα αποτελεί ένα εξαίσιο δείγμα εξελιγμένης χρυσοχοϊας, αλλά και συσσώρευσης δύναμης και πλούτου στο νησί. Το τέλος της πόλης μετά από διαδοχικές σεισμικές καταστροφές θα έρθει 400 χρόνια πριν την καταστροφή της Τροίας του Πριάμου, γύρω στα 1600 π.Χ.
Η Πολιόχνη ονομάστηκε "επτάπολις" γιατί ανασκάφθηκαν επτά διαδοχικές πόλεις σε επτά αλλεπάλληλα στρώματα. Στις πόλεις αυτές οι αρχαιολόγοι έδωσαν ονόματα χρωμάτων, αρχίζοντας από το βαθύτερο στρώμα ως εξής:
- Πολιόχνη Ι (Μελανή 5000-4000 π.Χ.)
- Πολιόχνη ΙΙ (Κυανή 3800-3200 π.Χ.)
- Πολιόχνη ΙΙΙ (Πράσινη 3200-3000 π.Χ.)
- Πολιόχνη IV (Ερυθρή 3000-2600 π.Χ.) σύγχρονη της Τροίας Ι
- Πολιόχνη V (Κίτρινη 2600-2300 π.Χ.) σύγχρονη της Τροίας ΙΙ
- Πολιόχνη VI (Καστανή 2050-1900 π.Χ.) σύγχρονη της Τροίας V
- Πολιόχνη VII (Ιώδης 1900-1600 π.Χ.) σύγχρονη της Τροίας VI
Τα ευρήματα της Πολιόχνης αποδεικνύουν ότι στα νησιά του Β.Α. Αιγαίου αναπτύχθηκε ένας προϊστορικός πολιτισμός τελείως αυτόνομος από τους μέχρι τώρα γνωστούς (Κυκλαδικό, Μινωικό, Μυκηναϊκό).
