Deugotyledon
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
| Deugotyledonau | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||
| Dosbarthiad biolegol | |||||||
|
|||||||
| Urddau | |||||||
|
llawer, gweler rhestr |
Planhigion blodeuol â dwy had-ddeilen yw'r deugotyledonau (hefyd: dicotyledonau). Mae tua 170,000 o rywogaethau. Maen nhw'n cael eu dosbarthu yn y dosbarth Magnoliopsida (neu Dicotyledones) yn draddodiadol, ond mae astudiaethau eu DNA yn dangos bod nhw'n ffurfio dau ddosbarth o leiaf.
[golygu] Urddau
Mae dosbarthiad y deugotyledonau yn amrywio. Mae'r rhestr isod yn dilyn yr Angiosperm Phylogeny Group.
| Urdd | Enghreifftiau |
|---|---|
| "palaeodicotau" | |
| Amborellales | |
| Nympheales | lili'r dŵr |
| Austrobaileyales | coeden anis |
| Chloranthales | |
| Ceratophyllales | cyrnddail |
| Magnoliales | magnolia, nytmeg, afal cwstard |
| Laurales | llawrwydden |
| Piperales | pupur |
| Aristolochiales | esgorlys |
| Canellales | |
| "ewdicotau" | |
| Ranunculales | blodyn ymenyn, pabi |
| Buxales | pren bocs |
| Trochodendrales | |
| Proteales | protea, planwydden, lotws |
| Gunnerales | |
| Berberidopsidales | |
| Dilleniales | |
| Caryophyllales | carnasiwn, cactws, ffigysen yr Hotentot |
| Saxifragales | tormaen, eirinen Fair, briweg, rhosyn y mynydd |
| Santalales | uchelwydd |
| Vitales | gwinwydden |
| Crossosomatales | |
| Geraniales | pig yr aran, mynawyd y bugail |
| Myrtales | myrtwydden, llysiau'r milwr, melyn yr hwyr, grawnafal |
| Zygophyllales | |
| Celastrales | brial y gors |
| Malpighiales | llaethlys, eurinllys, llin, mangrof, helygen, fioled |
| Oxalidales | suran y coed |
| Fabales | ffeuen, pysen, meillionen, pysgneuen |
| Rosales | rhosyn, afal, llwyfen, danhadlen, cywarch |
| Cucurbitales | cucumer, melon, pwmpen |
| Fagales | ffawydden, derwen, bedwen |
| Brassicales | bresychen, mwstard, rêp |
| Malvales | hocysen, pisgwydden, cotwm, cor-rosyn |
| Sapindales | oren, lemon, mahogani |
| Cornales | cwyrosyn |
| Ericales | grug, rhododendron, ffrwyth ciwi, te, briallen |
| Garryales | |
| Solanales | codwarth, tomato, taten, planhigyn ŵy, taglys |
| Gentianales | crwynllys, coffi |
| Lamiales | mintys, marddanhadlen, lafant, bysedd y cŵn, olewydden |
| Teulu Boraginaceae (urdd ansicr) | cyfardwf, sgorpionllys |
| Aquifoliales | celynnen |
| Apiales | moronen, persli |
| Dipsacales | cribau'r pannwr, gwyddfid |
| Asterales | blodyn Mihangel, llygad y dydd, letysen, dant-y-llew |
