Beglerbeg
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Beglerbeg (na turskom, beylerbeyi, "beg begova") je titula u Osmanskom carstvu koju je nosio namjesnik ejaleta, pašaluka, odnosno beglerbegluka, što označava pokrajinu. Početkom vladavine Murata I (1362.-1389.), kada se država Osmanlija proširila na Balkansko poluostrvo, stvorena je prva veća vojnoupravna zajednica - beglerbegluk ili ejalet Rumelija. Za vrijeme Bajazita I (1389.-1402.), u azijskom dijelu carstva je osnovan beglerbegluk Anadolija. Daljim širenjem države obrazovan je niz beglerbegluka. Oko 1600. godine bilo ih je 22, a krajem 17. vijeka preko 40 u Aziji, Evropi i Africi.
Na čelu beglerbegluka bio je beglerbeg ili namjesnik u rangu paše sa dva ili tri konjska repa, pa odatle potiče naziv paša za njega, a za beglerbegluk - pašaluk. Beglerbega je postavljala i smjenjivala centralna vlast. Beglerbeg je komandovao vojskom, prije svega spahijama, koja je držana na njegovoj teritoriji. Osim toga, u miru i u ratu je izdržavao kontingent vojnika. U vojnoupravnom pogledu beglerbegu su bili podređeni sandžak-begovi, koji su bili obavezni da mu na poziv dovedu vojsku sandžaka (okruga). Beglerbegov zamjenik zvao se ćehaja, a pomoćnici munla (vrhovni sudija), reis-efendi (kancelar) i defterdar (šef finansija). Za rješavanje važnijih pitanja sazivao je divan (vijeće). Bosanski beglerbegluk je osnovan u septembru 1580. Zemlje sa prostora bivše Jugoslavije su potpadale pod rumelijski, budimski, temišvarski, bosanski, egerski i kaniški beglerbegluk. Pogranični beglerbegluci, budimski, temišvarski i bosanski, su imali veće vojne kompetencije. Poslije reformi Mahmuda II beglerbeg se nazivao valija, a beglerbegluk vilajet.
