Ләмәҙ-Тамаҡ (ауыл)

Википедия – ирекле энциклопедия

Ләмәҙ-Тамаҡ ауылы Башҡортостан республикаһы Мәсетле районы Ләмәҙ-Тамаҡ ауыл советына ҡарай. Атамаһы йылға исеменән. Ләмәҙ йылғаһы Әй йылғаһына ҡушылған ерҙә урынлашҡан. Координаталары 58°16` көнсығыш оҙонлоҡта һәм 55°50` төнъяҡ киңлектә. Район үҙәге Оло Устьикин ауылынан 15 км. Тимер юл станциялары Сулея (Силәбе өлкәһе) 111 км., Красноуфим (Сведловск өлкәһе) 91 км. алыҫлыҡта урынлашҡан. Башҡортостан республикаһының башҡалаһы Өфөгә 267 км. Мәсәғүт—Әчит автомобиль юлы үтә. 1932—1935 йылдарҙа Мәсетле районы үҙәге. Ләмәҙ-Тамаҡ ауыл советы һәм Нуриманов исемендәге ауыл хужалығы етештереү кооперативы үҙәге. Ауыл мәҙәниәт йорто, ҡитапхана, почта бүлексәһе, фельдшерлыҡ пункты, өс һатыу итеү йорто бар. Ләмәҙ-Тамаҡ урта мәктәбе һәм бапапар баҡсаһы Ҡотош ауылында урынлышҡан.

Эстәлеге 1 Тарихы 2 3 Халҡы 4 Һылтанмалар 5 Әҙәбиәт

[үҙгәртергә] Тарихы

Ауылға нигеҙ һалыусылар Әйле ырыуның Ҡошсо ҡәбиләһенә ҡараған башҡорттар. XVIII быуаттың урталарында барлыҡҡа килгән ауыл булырға тейеш. Хажимөхәмәт мулла нәҫелдәре һөйләүенсә ауыл мәсете 1740 йылда күсереп килтерелгән. 1735 —1740 йылдарҙағы башҡорт болаһы баҫтырылғандан һуң ауылдар яндырылған, халҡы икенсе ергә ҡыуып ебәрелгән. Һөйләүҙәре буйынса беҙҙең ата-бабалар Яраҫтау ауылынан күсеп килгәндәр. Ошолай уҡ Мәләкәҫ ауылынан күсеп килгәндәр тигән фекерҙә бар. Сөнки ике ауылдала Мәтәй, Туғыҙ аймаҡтары бар. Ауылда тағын Аҡай аймағы бар. Тәүбашлап ауыл хәҙерге урындан 3 км йылға үрендәрәк урынлашҡан булған. Хәҙерге ваҡытта Мәсеғүт — Әчит автомобиль юлы ошо урындан үтә. Йылға аша күперҙең һул яғы. Аыул беренсе тапҡыр хөкөмәт тарафынын 1795 йылда теркәлгән. XIX быуат һуңында ауылда 2 мәсет, мәҙрәсә, баҙар, Ләмәҙ йылғаһында һыу тирмәне, Әй йылғаһы аша борам булған.

[үҙгәртергә]

1796 й.	Ҡошсо улусы	Троицк өйәҙе	Ырымбур губернаһы
1798	Оло Ҡошсо улусы 8-се башҡорт кантоны	Өфө өйәҙе	Ырымбур губернаһы
1816	8-се башҡорт кантоны	Өфө өйәҙе	Ырымбур губернаһы
1873	Оло Ҡошсо улусы	Залтаус өйәҙе	Өфө губернаһы
1917	Оло Ҡошсо улусы	Залтаус өйәҙе	Өфө губернаһы
1919		Дыуан-Ҡошсо кантоны	Башреспублика
1922	Дыуан-Мәсетле улусы	Мәсәғүт кантоны	Башреспублика
1930	Ләмәҙ-Тамаҡ ауыл советы	Дыуан-Мәсетле районы	БАССР
1932	Ләмәҙ-Тамаҡ ауыл советы	Мәсетле районы	БАССР
1992	Ләмәҙ-Тамаҡ ауыл советы	Мәсетле районы	Башҡортостан Республикаһы

[үҙгәртергә] Халҡы

Халыҡ һаны тураһында теүәл мәғлүмәттәр 1795 йылдан, 5 се ревизиянан, башлап бар.

5 — 10 ревизия буйынса халыҡ һаны. (йән)

1795	1816	1834	1850	1859	1865
194	187	226	293	336	373

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

1897	1920	1939	1959	1970	1979	1989	2002
676	867	767	716	759	610	519	522

[үҙгәртергә] Һылтанмалар

Генеалогия һәм архивтар сайтында мәҡәлә (урыҫса)

[үҙгәртергә] Әҙәбиәт

• Кузеев Р.Г. Очерки исторической этнографии Башкир.ч.1. Уфа,1957.
• Мечетлинский район Республики Башкортостан. Краткая энциклопедия. Уфа, 2000.
• Давлетбаев Б.С. Твое шежере. ч.2. Большеустьикинское, 1997.