Dezember
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
|
Historische Jôhrestag |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De Dezämber isch de zwölfti un letschte Monet vom Johr im Gregorianisch-julianische Kalender.
Er het 31 Däg.
Am 21. odr 22. Dezämber isch de Dag vo dr Sunnewendi - d' Sunne schtoht dann gnau über em Wendekreis vom Schteibock am südliche Breitegrad vo 23°26'. Sälle Dag isch de chürzeschti im Johr, d' Nacht isch di längschti.
De alte dütsche Name vom Dezämber isch Julmond. De Name chunnt vo Julfescht, de altgermanischi Fier vo dr Winntersunnewendi. Anderi Näme für Dezämber sin Chrischtmonet, will Wiehnachte, 's so gnannti Chrischtfescht, im Dezämber gfiert wird, oder au Heilmond, will "Christus es Heil bringt" . Letschteri Näme sin natürlich erscht noch de Umwidmig vom Julfescht im Zug vo dr Christianisierig entschtande.
Im römische Kalender war de Dezämber ursprünglich de zähnti Monet (lat decem = zäh) vom 304-dägige Mondkalender. Im Johr 153 v. Chr. isch de Johresafang allerdings um zwei Mönet füre verlegt worde, so dass d' Namens- un Zählbeziehig entfalle isch.
Was 's Chilchejohr betrifft, so fangts, anderscht wie di weltlichi Kalenderzählig, mit Sunndig, em 1. Advent a. Sälle cha scho im Novämber odr au im Dezämber liege, je nochdäm, an welem Wuchendag Wiehnachte liegt.
De Dezämber fangt mit em sälbe Wuchdag a wie de Septämber.
Isch de 29., 30. odr 31. Dezämber e Mändig, so werde d' Dag ab Mäntig de erschte Kalenderwuche vom Folgejohr zuegrechnet. In sällem Fall hört die letschte Kalenderwoche vom Johres noch de DIN-Norm mit em letschte Sunndig vom Dezämber uff. E solchs Johr hat denn immer 52 Kalenderwuche.
[ändere] Lueg au
- beweglichi Fierdig
- beweglichi Dänkdäg
- Sunnewendi
- Kalenderwuche
