דער יידישער יישוב אין ארץ ישראל בשעת דער ערשטער וועלט קריג

פֿון װיקיפּעדיע

אימיגראציע גרופעס קיין ארץ ישראל אין די נייע תקופה

דער ערשטער עליה דער צווייטער עליה דער יידישער יישוב בשעת דער ערשטער וועלט קריג דער דריטער עליה דער פערטער עליה דער פינפטער עליה דער יידישער יישוב בשעת דער צווייטער וועלט קריג היישוב העפלה עליות לאחר קום המדינה: מבצע מרבד הקסמים מבצע עזרא ונחמיה העלייה ההמונית עליות חיסול גלויות העלייה מברית המועצות בשנות השבעים מבצע משה און מבצע שלמה העלייה מחבר העמים בשנות התשעים העליה מאמריקה הלטינית בשנות האלפיים

בשעת דער ערשטער וועלט קריג האט געהערשט אויף ארץ ישראל די אטאמאנישע אימפעריע (די טערקן) וואס האבן געמאכט שווערע גזירות אויף דער יידישער יישוב אין ארץ ישראל. דער לאגע איז געקומען צום ענד אין יאר ה'תרע"ח ; 1918 ווען די בריטן האבן איינגענומען די טערקישע אימפעריע.

[בעאַרבעטן] די שווערקייטן וואס האט באהערשט אויף די יידן אין ארץ ישראל

• בשעת דער ערשטער וועלט קריג האבן די יידן אין ארץ ישראל געליטן פון שטארקע ארימקייט, ווייל דער עיקר פרנסה פון די יידן פאר דער ערשטער וועלט קריג איז געווען פון עקספארטן פרוכט קיין חוץ לארץ, און ביי די פרומע פון אנשי יישוב הישן פון באקומען כספי חלוקה פון נדיבים אין חוץ לארץ, אבער זינט דער ערשטער וועלט קריג וואס מען האט פארשפארט אלע גרענעצן האבן די יידן געבליבן אָן קיין פרנסה.

• אויסער דעם האבן די טערקן ארויפגעלייגט אויף די יידן שווערע מלחמה-שטייער און גענומען פון די יידן בהמות, ווערקצייג, עסנווארג און נאך...

• צודערצו איז געווען אן א שרעקליכער געפאר וואס האט זיך פארפלייצט א היישעריק-מכה וואס האט פארדארבן אלע איבעריגע פלאנצונגען.

• אויך האט זיך צעשפרייט עטליכע שווערע מגיפות וואס האט דערארגעט פיל מענטשן. אזוי זיינען די יידן געבליבן אָן גארנישט. פיל זיינען געשטארבן פון הונגער און פון מגיפות.

דער באציאונג צווישן די טערקישע רעגירונג מיט די יידן איז געוועזן זייער שלעכט, ווייל רוב פון די אימיגראציע גרופעס זיינען געווען פון די איינשטימונג רעגירונגס (ווי רוסלאנד און נאך...) און דערפאר האבן די טערקן פארדאכט די יידן אלס שפיאנער וואס וועלן העלפן די בריטן צו מלחמה האלטן קעגן זיי, און דערפאר האבן די טערקן געפאדערט פון א טייל יידן צו מאביליזירן צו די טערקישע ארמיי, און פון א טייל יידן פארלאזן די לאנד דורך עגיפטן, אויך האבן זיי פארבאטן פון די יידן צו טראגן געווער, האלטן פאסט מארקעס, שרייבן בריוון אויף די יידישע אדער העברעישע שפראך, לערנען אין די שולעס נאר אויף טערקיש, הויפהייבן דער ישראלישער פאן.

ביים ענדע פון דער ערשטער וועלט קריג איז אראף די צאל פון די יידישע איינוווינער אין ארץ ישראל פון 84 טויזנט צו 56 טויזנט.