Pûsmadje
Èn årtike di Wikipedia.
Pûsmadje , c’ est on ptit ban – frontire del Walonreye, rebané avou Vresse et k’ a don passé del province do Lussimbork al province di Nameur.
- Dimanants: 232 (1817); 284 (1821); 333 (1893)
- Eplaeçmint sol Daegn: 49°49'N—4°54'E
- Sotindowe: 403 ha., ki 286 c' est des bwès.
- Hôteur: 258 m. a l’ eglijhe
- Canton: Djedene
- Arondixhmint: Dinant
- Province: Nameur
- Payis: Beldjike
- Vîs scrijhas: Pussemaigne, Pussemagne (1617), Pucemagne, dins on vî pouyé rémois di 1306.
- Eglijhe: di 1873, à deus clotchîs.
- Patron: Sint Hilåre.
- Dicåce: fiesse do Sint: 14 di djanvî.
[candjî] Etimolodjeye
- Puss, putz ont l' minme ricinêye ki pouss. Magne, maigne, mange vunat du magnus, çou ki dene: grand pouss u parfond pouss. Li situwåcion do viyaedje est bén å fond d’ ene goidje, å pî des coisses, come on grand pouss.
E 1877, li mwaisse di scole raconte ki 80 ans pus matén, les vîs djhént co Pui-mange.
[candjî] Nos d' plaece
[candjî] Ecarts
- La Tchafete, feme ki cåze bråmint, k’ a dné s’ no al måjhon.
- Belvuwe (F. Bellevue)
- L’ Esperance
C' est troes måjhons ki sont å mitan des bwès, al frontire, ki fjhént comiece d’ on payis à l’ ôte. Belvuwe a divnou ene prôpieté po les vacancîs.
[candjî] Aiwes
Li Gotale, pitit ri ki vént d’ Suni, mousse e France et va a Mouze a Nouzon.
[candjî] Istwere
- Divant l' Revolucion francesse, prevôté d’ Orcîmont.
- An V, 3 vendémiaire, comene di Suni canton di Neumani, dipårtumint des Årdenes.
- 1815, 6 di djanvî, distaetchî di Måjhires et rmetou a Bouyon.
- 1823, rimetou al comene di Suni.
- 1859, 24 di may, ridivnou comene.
- 1965, rebané avou Suni (Luss.)
- 1977, rebané avu Vresse (Nam.)
Ene viye clotche a l’ eglijhe date di 1645. Å mitan do 16inme sieke, Pûsmadje et Badjimont estént des dipindances di l’ eglijhe di Neufmanil (F.).
On vî tchestea åreut egzisté a nonne do viyaedje. Li signeur si loméve Régnier et aveut ossu on tchestea a Bôhan.
Pûsmadje, come Badjimont, estént des fîs d’ Orcîmont, mins les djins ritirént leus amindjîs di France. I payént po ça, deus cartels d’ avoenne pa djin. C’ ere li droet di «Såvmint u minuité»; c’ esteut des viyaedjes ambedeus (ki dipindént di France et di Beldjike).
E 1786, gn a yeu a Pûsmadje, on duwel celebe k’ a opozé MM. De Saint-Mesme, èn oficir do redjimint di Ségur-Dragons et Barras (li fré do prezidint do Directwere). Saint Mesme a stî touwé roede. Barras prezidint, n’ è saveut co rén, cwand il a dmandé a s’ fré, çou k’ il aveut arivé a s’ soçon, Saint Mesme. - I n’ est ki blessî, respond l’ ôte. - Eh bén, dji vs va blessî ossu, dit l’ prezidint et i lyi casse ene djambe. Mins cwand li prezidint a cnoxhou l' verité, il a rmoussî al tchambe do blessî po l’ achever. Mins cit-ci end a schapé, et ça a fini dins on tribunå d’ oneur.
Li viyaedje di Pûsmadje a ene eglijhe a deus clotchîs, basteye dizo Leyopôl II. Deus clotchîs, paski l' Rwè vleut dner del Beldjike, ene bele imådje ås francès.
Pûsmadje aveut ossu ene bele gåre di tram, å terminus del ligne Palijhoû–Bouyon. On tram francès î vneut ossu di Tchårluveye. Les djins l' lomént: « L’ Torea » (Torê), do sobriket des djins d’ Djesponsårt (F.)
[candjî] Economeye
Dinltins, li mestî d' clawtî esteut florixhant, mins po-z eviter deus passaedjes al dwane, les clawtîs alént travayî a Rodjissårt.
Pûsmadje esteut ossu djusk' a lanawaire on viyaedje di bressene.
